Wężymord czarny korzeń, czarne korzonki, skorzonera[3] (wym. /skor-zonera/, nie: /skożonera/) (Scorzonera hispanica L.) – gatunek rośliny warzywnej z rodziny astrowatych. Pochodzi z południowej i środkowej Europy oraz części Azji (Syberia Zachodnia, Kaukaz, Zakaukazie, Dagestan)[4]. Jest uprawiany w niektórych krajach świata.
Morfologia
- Pokrój
- Roślina dwuletnia.
- Liście
- Długie, wąskie.
- Kwiat
- Pęd kwiatowy osiąga wysokość 60–130 cm. Kwiatostan przybiera formę koszyczka o języczkowatych, żółtych kwiatach.
- Korzeń
- Korzeń spichrzowy dorasta do 30 cm długości, ma ciemnobrunatną lub czarną skórkę, miąższ biały[3].
Zastosowanie
Korzeń spichrzowy wydzielający sok mleczny jest jadalny, w smaku przypomina szparagi, jednak smak jest mniej delikatny. Jest bardzo sycący i nie posiada włókien. Zawiera sód, potas, magnez, wapń, żelazo, fosfor, chlor, karoten, witaminy: E, B1, B2, C oraz kwas nikotynowy. Rośnie w klimacie umiarkowanym, sadzony wiosną dojrzewa w listopadzie.
Nazwa
Nazwa wężymord pochodzi z czasów, gdy w medycynie ludowej używano tego warzywa jako antidotum na jad żmij[5]. Polska nazwa skorzonera (wym. /r-z/) oraz łacińska nazwa rodzajowa Scorzonera pochodzi z włoskiego scorzone (wąż, żmija), hiszpańskiego escorzonera, katalońskiego escurçonera (żmija)[6].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
- ↑ a b Encyklopedia Powszechna PWN. T. 4. R-Z. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1976, s. 198.
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-05-27].
- ↑ Eliza Mianowska, Jan Wiśniewski, Sprzedawca owoców i warzyw doradza klientom, Zakład Wydawnictw CRS, Warszawa, 1975, s.69
- ↑ Umberto Quattrocchi: CRC World Dictionary of Plant Names. CRC Press, 1999, s. 2439. ISBN 0-8493-2678-8.
Identyfikatory zewnętrzne:
