Wysepki Langerhansa

Wysepki Langerhansa
Wysepka Langerhansa wyizolowana z trzustki szczura. Obraz z mikroskopu konfokalnego: * jądra wybarwione na niebiesko DAPI, * insulina (komórki beta) wybarwiona na zielono za pomocą skoniugowanych z barwnikiem przeciwciał antyinsulinowych, * glukagon (komórki alfa) wybarwiony na czerwono za pomocą skoniugowanych z barwnikiem przeciwciał antyglukagonowych.

Wysepki Langerhansa, wyspy Langerhansa, wyspy trzustkowe, wysepki trzustkowe (łac. insulae pancreaticae) – jeden z gruczołów wydzielania wewnętrznego, w postaci skupisk komórek występujących i rozrzuconych w miąższu trzustki, głównie w obrębie jej ogona. Stanowią one od 1% do 3% masy całego narządu[1]. Człowiek ma od 1 do 2 mln takich komórek[potrzebny przypis], które wydzielają hormony regulujące węglowodanową przemianę materii organizmu.

Wyróżnia się:

Niektóre źródła uznają komórki delta i za tożsame[1].

Wysepki Langerhansa pełnią zasadniczą rolę w wydzielaniu dokrewnym, które regulowane jest za pomocą sprzężenia jelitowo-trzustkowego, wywołanego przez pokarm[1]. Ich uszkodzenie lub zniszczenie, zwykle na tle autoimmunologicznym, prowadzi do powstania cukrzycy, choroby wynikającej z niedoboru insuliny[potrzebny przypis]

Wyspy trzustkowe zostały odkryte w roku 1869 przez niemieckiego anatoma i patologa Paula Langerhansa.

Struktura komórki

U zdrowego dorosłego człowieka w trzustce rozmieszczonych jest około 1 miliona wysepek. Wysepki różnią się wielkością, ale ich średnia średnica wynosi około 0,2 mm. Każdą wysepkę od otaczającej tkanki trzustki oddziela cienka, włóknista kapsułka tkanki łącznej, która jest ciągła z włóknistą tkanką łączną przeplatającą się w pozostałej części trzustki[3].

Badania naukowe

W wysepkach Langerhansa receptory kannabinoidowe ulegają szerokiej ekspresji, a kilka badań dotyczyło specyficznego rozmieszczenia i mechanizmów działania receptorów CB1 i CB2 w odniesieniu do funkcji endokrynologicznych trzustki, gdzie odgrywają one ważną rolę homeostatyczną, ponieważ endokannabinoidy modulują funkcję, proliferację i przeżycie komórek β trzustki, a także produkcję, wydzielanie i oporność na insulinę.[4][5][6]

Mikroanatomia

Produkowane w wysepkach trzustkowych hormony są wydzielane bezpośrednio do krwiobiegu przez (co najmniej) pięć typów komórek. W wysepkach szczura typy komórek endokrynnych są rozmieszczone w następujący sposób:

Wiadomo, że cytoarchitektura wysepek trzustkowych różni się w zależności od gatunku[7][8][9]. W szczególności, podczas gdy wysepki gryzoni charakteryzują się przeważającym odsetkiem komórek beta produkujących insulinę w rdzeniu klastra i niewielką liczbą komórek alfa, delta i PP na obrzeżach, ludzkie wysepki wykazują komórki alfa i beta w ścisłej relacji ze sobą w całym klastrze[7][9].

Przypisy

  1. a b c Marian Grzymisławski: Budowa układów związanych z przyswajaniem pokarmu. W: Jan Gawęcki, Lech Hryniewiecki: Żywienie człowieka. T. 1: Podstawy nauki o żywieniu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003, s. 68. ISBN 83-01-13947-1.
  2. a b c d Tadeusz Krzymowski, Jadwiga Przała: Fizjologia zwierząt. Podręcznik dla studentów wydziałów medycyny weterynaryjnej, wydziałów biologii i hodowli zwierząt akademii rolniczych i uniwersytetów. Praca zbiorowa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2005, s. 192–193. ISBN 83-09-01792-8.
  3. Feldman M, Friedman LS, Brandt LJ, eds. (2015). Sleisenger & Fordtran's gastrointestinal and liver disease pathophysiology, diagnosis, management (10th ed.). St. Louis, Missouri: Elsevier Health Sciences. ISBN 978-1-4557-4989-8.
  4. F.J. Bermúdez-Silva i inni, Presence of functional cannabinoid receptors in human endocrine pancreas, „Diabetologia”, 51 (3), 2008, s. 476–487, DOI10.1007/s00125-007-0890-y, ISSN 0012-186X [dostęp 2024-12-17] (ang.).
  5. Luis E. Flores i inni, Islet Cannabinoid Receptors: Cellular Distribution and Biological Function, „Pancreas”, 42 (7), 2013, s. 1085–1092, DOI10.1097/MPA.0b013e31828fd32d, ISSN 0885-3177 [dostęp 2024-12-17] (ang.).
  6. Pablo Juan-Picó i inni, Cannabinoid receptors regulate Ca2+ signals and insulin secretion in pancreatic β-cell, „Cell Calcium”, 39 (2), 2006, s. 155–162, DOI10.1016/j.ceca.2005.10.005 [dostęp 2024-12-17] (ang.).
  7. a b Marcela Brissova i inni, Assessment of Human Pancreatic Islet Architecture and Composition by Laser Scanning Confocal Microscopy, „Journal of Histochemistry & Cytochemistry”, 53 (9), 2005, s. 1087–1097, DOI10.1369/jhc.5C6684.2005, ISSN 0022-1554 [dostęp 2024-12-17] (ang.).
  8. Hirohito Ichii i inni, A Novel Method for the Assessment of Cellular Composition and Beta-Cell Viability in Human Islet Preparations, „American Journal of Transplantation”, 5 (7), 2005, s. 1635–1645, DOI10.1111/j.1600-6143.2005.00913.x [dostęp 2024-12-17] (ang.).
  9. a b Over Cabrera i inni, The unique cytoarchitecture of human pancreatic islets has implications for islet cell function, „Proceedings of the National Academy of Sciences of the United States of America”, 103 (7), 2006, s. 2334–2339, DOI10.1073/pnas.0510790103, ISSN 0027-8424 [dostęp 2024-12-17] (ang.).