Wysepki Langerhansa, wyspy Langerhansa, wyspy trzustkowe, wysepki trzustkowe (łac.insulae pancreaticae) – jeden z gruczołów wydzielania wewnętrznego, w postaci skupisk komórek występujących i rozrzuconych w miąższu trzustki, głównie w obrębie jej ogona. Stanowią one od 1% do 3% masy całego narządu[1]. Człowiek ma od 1 do 2 mln takich komórek[potrzebny przypis], które wydzielają hormony regulujące węglowodanową przemianę materii organizmu.
Wysepki Langerhansa pełnią zasadniczą rolę w wydzielaniu dokrewnym, które regulowane jest za pomocą sprzężenia jelitowo-trzustkowego, wywołanego przez pokarm[1]. Ich uszkodzenie lub zniszczenie, zwykle na tle autoimmunologicznym, prowadzi do powstania cukrzycy, choroby wynikającej z niedoboru insuliny[potrzebny przypis]
Wyspy trzustkowe zostały odkryte w roku 1869 przez niemieckiego anatoma i patologa Paula Langerhansa.
Struktura komórki
U zdrowego dorosłego człowieka w trzustce rozmieszczonych jest około 1 miliona wysepek. Wysepki różnią się wielkością, ale ich średnia średnica wynosi około 0,2 mm. Każdą wysepkę od otaczającej tkanki trzustki oddziela cienka, włóknista kapsułka tkanki łącznej, która jest ciągła z włóknistą tkanką łączną przeplatającą się w pozostałej części trzustki[3].
Produkowane w wysepkach trzustkowych hormony są wydzielane bezpośrednio do krwiobiegu przez (co najmniej) pięć typów komórek. W wysepkach szczura typy komórek endokrynnych są rozmieszczone w następujący sposób:
Wiadomo, że cytoarchitektura wysepek trzustkowych różni się w zależności od gatunku[7][8][9]. W szczególności, podczas gdy wysepki gryzoni charakteryzują się przeważającym odsetkiem komórek beta produkujących insulinę w rdzeniu klastra i niewielką liczbą komórek alfa, delta i PP na obrzeżach, ludzkie wysepki wykazują komórki alfa i beta w ścisłej relacji ze sobą w całym klastrze[7][9].
Przypisy
↑ abcMarian Grzymisławski: Budowa układów związanych z przyswajaniem pokarmu. W: Jan Gawęcki, Lech Hryniewiecki: Żywienie człowieka. T. 1: Podstawy nauki o żywieniu. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2003, s. 68. ISBN 83-01-13947-1.
↑ abcdTadeusz Krzymowski, Jadwiga Przała: Fizjologia zwierząt. Podręcznik dla studentów wydziałów medycyny weterynaryjnej, wydziałów biologii i hodowli zwierząt akademii rolniczych i uniwersytetów. Praca zbiorowa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 2005, s. 192–193. ISBN 83-09-01792-8.
↑Feldman M, Friedman LS, Brandt LJ, eds. (2015). Sleisenger & Fordtran's gastrointestinal and liver disease pathophysiology, diagnosis, management (10th ed.). St. Louis, Missouri: Elsevier Health Sciences. ISBN 978-1-4557-4989-8.