Wybory parlamentarne na Litwie w 2008 roku odbyły się 12 października. Wraz z nimi przeprowadzone zostało referendum w sprawie Ignalińskiej Elektrowni Jądrowej[1][2]. 26 października odbyła się II tura wyborów w okręgach jednomandatowych.
Zgodnie z art. 57[3] oraz art. 82 pkt. 20[4] Konstytucji Republiki Litewskiej Prezydent zarządza wybory do Sejmu w drugą niedzielę października roku, w którym wygasa kadencja członków Sejmu. Kadencja obecnego Sejmu, wybranego w wyborach parlamentarnych w 2004 upływa 15 listopada 2008.
2 kwietnia 2008 prezydent Valdas Adamkus wydał zarządzenie określające datę wyborów do Sejmu na niedzielę 12 października 2008[5].
Według oficjalnych wyników ogłoszonych 19 października, wybory w okręgu wielomandatowym wygrał prawicowy Związek Ojczyzny – Litewscy Chrześcijańscy Demokraci, który uzyskał 19,72% głosów, wyprzedzając nowo powstałą Partię Odrodzenia Narodowego (15,09%) i partię Porządek i Sprawiedliwość (12,68%). Rządząca Litewska Partia Socjaldemokratyczna uplasowała się na czwartym miejscu, uzyskując 11,72%. Do Sejmu nie weszły m.in. Akcja Wyborcza Polaków na Litwie, Litewski Ludowy Związek Chłopski i Nowy Związek (Socjalliberałowie), które nie przekroczyły progu wyborczego. Frekwencja wyniosła 48,59%[6].
Wybory w okręgach jednomandatowych zostały rozstrzygnięte jedynie w trzech okręgach: mandaty uzyskali dwaj kandydaci socjaldemokratyczni: Zigmantas Balčytis i Algirdas Butkevičius oraz lider AWPL Waldemar Tomaszewski[7].
W II turze głosowania w pozostałych 68 okręgach jednomandatowych, która odbyła się 26 października zwycięstwo odniósł Związek Ojczyzny. Według oficjalnych wyników jego kandydaci zdobyli 27 mandatów. Na drugim miejscu znalazła się partia socjaldemokratyczna z 13 mandatami. Pojedyncze miejsca w parlamencie zdobyły również ugrupowania, które w wyborach większościowych nie przekroczyły progu wyborczego (LVLS, AWPL i Nowy Związek). Frekwencja w II turze wyniosła 32,30%[8][9].
27 października liderzy Związku Ojczyzny, Partii Odrodzenia Narodowego, Ruchu Liberalnego oraz Związku Liberałów i Centrum zawarli porozumienie o utworzeniu koalicji. Koalicyjnym kandydatem do objęcia stanowiska premiera został przewodniczący Związku Ojczyzny Andrius Kubilius[10].
Podstawa prawna
W Sejmie litewskim zasiada 141 posłów. Zgodnie z Konstytucją Republiki Litewskiej posłowie na Sejm są wybierani na 4 lata w głosowaniu tajnym przeprowadzonym na podstawie powszechnego, równego i bezpośredniego prawa wyborczego. Na członka Sejmu może być wybrany obywatel Republiki Litewskiej, którego nie wiąże przysięga lub zobowiązanie wobec innego państwa, oraz który w dniu wyborów ukończył 25 lat i stale mieszka na Litwie[3].
Na podstawie art. 1 oraz art. 9 Ustawy o wyborach do Sejmu z 9 lipca 1992 posłowie wybierani są w systemie mieszanym: 71 posłów wybieranych jest w okręgach jednomandatowych według ordynacji większościowej, a 70 posłów w jednym okręgu wielomandatowym, obejmującym terytorium całej Litwy, według ordynacji proporcjonalnej[11].
Zgodnie z prawem wybory w okręgu wielomandatowym są ważne, jeśli wzięło w nich udział ponad 25% wyborców. Próg wyborczy dla partii wynosi 5%, a dla koalicji 7%. W okręgu jednomandatowym za wybranego uznaje się kandydata, który zdobył ponad połowę głosów, pod warunkiem, że w wyborach w tym okręgu uczestniczył nie mniej niż 40% wyborców. W okręgach, w których żaden kandydat nie uzyskał większości organizuje się dwa tygodnie później II turę wyborów, w której biorą udział dwaj kandydaci z największą liczbą głosów zdobytych w I turze[11].
Do głosowania uprawnionych było ponad 2,6 mln obywateli Litwy. Swój start zgłosiło łącznie 21 ugrupowań, które wystawiły łącznie ok. 1500 kandydatów[2].
Zarejestrowane listy kandydatów
Kandydaci Litewskiego Związku Wolności i Litewskiego Związku Ludowego zostali wystawieni jedynie w okręgach jednomandatowych[13].
Wyniki
Okręg wielomandatowy
Wyniki wyborów w okręgu wielomandatowym (70 mandatów)[6]:
| partia/koalicja
|
głosy
|
%
|
mandaty
|
| nr
|
nazwa
|
| 5
|
Związek Ojczyzny – Litewscy Chrześcijańscy Demokraci
|
243 379
|
19,70%
|
18
|
| 9
|
Partia Odrodzenia Narodowego
|
186 524
|
15,10%
|
13
|
| 13
|
Porządek i Sprawiedliwość
|
156 686
|
12,68%
|
11
|
| 1
|
Litewska Partia Socjaldemokratyczna
|
144 775
|
11,72%
|
10
|
| 10
|
Koalicja Partii Pracy i Młodych
|
111 101
|
8,99%
|
8
|
| 11
|
Ruch Liberalny Republiki Litewskiej
|
70 704
|
5,72%
|
5
|
| 14
|
Związek Liberałów i Centrum
|
66 000
|
5,34%
|
5
|
| 8
|
Akcja Wyborcza Polaków na Litwie
|
59 224
|
4,79%
|
|
| 12
|
Litewski Ludowy Związek Chłopski
|
46 133
|
3,73%
|
| 6
|
Nowy Związek (Socjalliberałowie)
|
45 007
|
3,64%
|
| 3
|
Partia Frontu
|
39 992
|
3,24%
|
| 15
|
Młoda Litwa
|
21 577
|
1,75%
|
| 7
|
Partia Demokracji Obywatelskiej
|
13 766
|
1,11%
|
| 2
|
Związek Rosjan Litwy
|
11 331
|
0,92%
|
| 16
|
Litewski Związek Socjaldemokratów
|
10 628
|
0,86%
|
| 4
|
Litewska Partia Centrum
|
8 657
|
0,70%
|
| Razem
|
1 235 484
|
100%
|
70
|
Okręgi jednomandatowe
Wyniki wyborów w okręgach jednomandatowych[8][14]:
Podział mandatów
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Robert Mickiewicz: Głosowanie w sprawie elektrowni atomowej. rp.pl, 2008-10-11. [dostęp 2008-10-12].
- ↑ a b Referendum w sprawie Ignalina razem z wyborami. rp.pl, 2008-10-12. [dostęp 2008-10-12].
- ↑ a b Konstytucja Republiki Litewskiej - Rozdział V. Sejm. Biblioteka Sejmowa. [dostęp 2008-10-15]. (pol.).
- ↑ Konstytucja Republiki Litewskiej - Rozdział VI. Prezydent. Biblioteka Sejmowa. [dostęp 2008-04-03]. (pol.).
- ↑ President Adamkus Sets the Date for Parliamentary Elections. Prezydent Republiki Litewskiej, 2 kwietnia 2008. [dostęp 2008-04-03]. (ang.).
- ↑ a b Balsavimo rezultatai daugiamandatėje apygardoje. [w:] Lietuvos Respublikos Seimo rinkimai [on-line]. Lietuvos Respublikos vyriausioji rinkimų komisija. [dostęp 2008-10-15]. (lit.).
- ↑ Vienmandatėse apygardose išrinkti Seimo nariai. [w:] Lietuvos Respublikos Seimo rinkimai [on-line]. Lietuvos Respublikos vyriausioji rinkimų komisija. [dostęp 2008-10-27]. (lit.).
- ↑ a b 2008 m. spalio 26 d. pakartotinio balsavimo rezultatai. [w:] Lietuvos Respublikos Seimo rinkimai [on-line]. Lietuvos Respublikos vyriausioji rinkimų komisija. [dostęp 2008-10-29]. (lit.).
- ↑ Po pierwszym przeliczeniu głosów w okręgu wyborczym Szeszkinie mandat uzyskała kandydatka LSDP Vilija Blinkevičiūtė. 28 października przewodniczący Głównej Komisji Wyborczej Zenonas Vaigauskas oficjalnie poinformował, że po przeliczeniu głosów przez GKW mandat uzyskała nie Blinkevičiūtė, a kandydat TS Audronius Ažubalis, BNS: Ažubalis pokonał Blinkevičiutė. Radio Znad Wilii, 28 października 2008. [dostęp 2008-10-30]. (pol.)., 2008 m. spalio 26 d. pakartotinio balsavimo rezultatai. [w:] Lietuvos Respublikos Seimo rinkimai [on-line]. Lietuvos Respublikos vyriausioji rinkimų komisija. [dostęp 2008-10-29]. (lit.).
- ↑ BNS: Podpisano porozumienie o tworzeniu rządzącej koalicji. Radio Znad Wilii, 27 października 2008. [dostęp 2008-10-27]. (pol.).
- ↑ a b Republic of Lithuania. Law on Elections to the Seimas. Sejm Republiki Litewskiej. [dostęp 2008-10-15]. (ang.).
- ↑ Formalnie tworzona przez Partię Pracy i Partię Laburzystów, techniczne ugrupowanie powołane w 2008 na potrzeby wyborów przez działaczy samej Partii Pracy.
- ↑ Kandidatų sąrašai. [w:] Lietuvos Respublikos Seimo rinkimai [on-line]. Lietuvos Respublikos vyriausioji rinkimų komisija. [dostęp 2008-09-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-10-31)]. (lit.).
- ↑ Balsavimo rezultatai vienmandatėse apygardose. [w:] Lietuvos Respublikos Seimo rinkimai [on-line]. Lietuvos Respublikos vyriausioji rinkimų komisija. [dostęp 2008-10-15]. (lit.).
Bibliografia
| Wybory parlamentarne |
|
|---|
| Wybory prezydenckie |
|
|---|
| Wybory do Parlamentu Europejskiego |
|
|---|
| Wybory samorządowe |
|
|---|
| Referenda |
|
|---|
