Wyżyna Irańska

Wyżyna Irańska (pers. فلات ایران, Falāt-e Īrān; urdu سطح مرتفع ایران, Sat̤aḥ-e Murtafaʿ-e Īrān; ang. Iranian Plateau, Plateau of Iran) – rozległy region wyżynno-górski w Azji Zachodniej. Stanowi przeważającą część terytorium Iranu i Afganistanu oraz zachodnią część Pakistanu.

Położenie

Powierzchnia około 2,7 mln km², średnia wysokość 1300 m n.p.m.[1] Obrzeża Wyżyny Irańskiej stanowią łańcuchy górskie północnej i południowej gałęzi łańcucha alpejsko-himalajskiego: Elburs, Góry Turkmeńsko-Chorasańskie, Safed Koh i Hindukusz na północy oraz Zagros, Makran, Kirthar, Harboi i Góry Sulejmańskie na południu. Dwa te łańcuchy te zbiegają się w północno-zachodnim i w północno-wschodnim krańcu Wyżyny Irańskiej: w Wyżynie Armeńskiej i w Pamirze. Wnętrze Wyżyny Irańskiej zajmuje suchy płaskowyż, podzielony przez pasma górskie (Kuh-e Rud, Góry Wschodnioirańskie, Czagaj Ghar) na obszerne kotliny zajęte przez pustynie (Wielka Pustynia Słona, Lut, Registan). Obszar jest aktywny sejsmicznie[2][3][4]. Występują wygasłe wulkany[1].

Warunki naturalne

Klimat Wyżyny Irańskiej jest podzwrotnikowy, kontynentalny, suchy, a w kotlinach – skrajnie suchy. Roczny opad wynosi 50–300 mm. Najniższa suma opadów, 50 mm, w kotlinach; w górach na wschodzie 100–300 mm, na zachodzie – 500 mm. Tylko na północnych stokach gór Elburs średnia roczna suma opadów do 1000–2000 mm. Zimy są chłodne, lata – gorące. W styczniu średnia temperatura waha się od -4 °C na północy do 10 °C na południu, zaś w lipcu odpowiednio 25-29 °C[1].

Rzeki (największa Helmand) są nieliczne i przeważnie okresowe, spływają do bezodpływowych słonych jezior przekształcających się latem w solniska. Występują bezodpływowe, płytkie i słone jeziora, największym z nich jest Hamun-e Helmand[1].

Naturalną szatę roślinną tworzą formacje o charakterze stepowym i półpustynnym. Na zewnętrznych stokach gór krawędziowych występują głównie lasy dębowe. Do bogactw mineralnych wyżyny należy ropa naftowa, węgiel kamienny, sól kamienna, sól glauberska i sól potasowa[1].

Osadnictwo skupiło się w północnych częściach wyżyny[2][3][4] i w licznych oazach[1].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f Encyklopedia Powszechna PWN. T. 2. G-M. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974, s. 300.
  2. ↑ a b Józef Szaflarski (red.) Słownik geografii świata. Tom I. A-M, „Wiedza Powszechna”, Warszawa 1977, wyd. II
  3. ↑ a b Jan Mityk Geografia fizyczna części świata (zarys fizjograficzny), Państwowe Wydawnictwa Naukowe, Warszawa 1982, wyd. V
  4. ↑ a b Zdzisław Czeppe, Jan Flis, Rodion Mochnacki Geografia fizyczna świata. Podręcznik dla studentów geografii uniwersytetów i wyższych szkół pedagogicznych, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1966, wyd. I

Read other articles:

Flu tulang

Artikel ini memberikan informasi dasar tentang topik kesehatan. Informasi dalam artikel ini hanya boleh digunakan untuk penjelasan ilmiah; bukan untuk diagnosis diri dan tidak dapat menggantikan diagnosis medis. Wikipedia tidak memberikan konsultasi medis. Jika Anda perlu bantuan atau hendak berobat, berkonsultasilah dengan tenaga kesehatan profesional. Artikel ini tidak memiliki bagian pembuka yang sesuai dengan standar Wikipedia. Mohon tulis paragraf pembuka yang informatif sehingga pembaca...

 

Boa tanah Madagaskar

Boa tanah Madagaskar Acrantophis Boa dumerili (en) TaksonomiKerajaanAnimaliaFilumChordataKelasReptiliaOrdoSquamataFamiliBoidaeGenusAcrantophis Jan, 1863 Spesies Acrantophis dumerili Jan, 1860 Acrantophis madagascariensis Duméril & Bibron, 1844 DistribusiEndemikMadagaskar lbs Boa tanah Madagaskar adalah marga dari suku Boidae yang endemik di pulau Madagaskar. Sejauh ini, diketahui hanya terdapat 2 spesies, yaitu Acrantophis dumerili (Jan, 1860) dan Acrantophis madagascariensis (Duméril &...

 

羅生門 (電影)

本條目存在以下問題，請協助改善本條目或在討論頁針對議題發表看法。 此條目需要补充更多来源。 (2018年3月17日)请协助補充多方面可靠来源以改善这篇条目，无法查证的内容可能會因為异议提出而被移除。致使用者：请搜索一下条目的标题（来源搜索：羅生門 (電影) — 网页、新闻、书籍、学术、图像），以检查网络上是否存在该主题的更多可靠来源（判定指引）。 �...

Hubungan Indonesia dengan Meksiko

Hubungan Indonesia–Mexico Indonesia Meksiko Hubungan Indonesia dengan Meksiko mengacu kepada hubungan bilateral antara Indonesia dan Meksiko. Kedua negara melihat kerja sama yang dijalin merupakan mitra penting dari tiap regional, dimana Indonesia berada di Asia Tenggara dan Meksiko berada di Amerika Latin.[1] Kedua negara merupakan anggota dari Kerja Sama Ekonomi Asia Pasifik, Forum Kerja Sama Asia Timur dengan Amerika Latin, G15, G20, Perserikatan Bangsa-Bangsa, dan Organisasi Pe...

 

Bandar Udara Frankfurt

Untuk kegunaan lain, lihat Bandar Udara Frankfurt (disambiguasi). Bandar Udara FrankfurtFlughafen Frankfurt am MainIATA: FRAICAO: EDDFInformasiJenisPublikMelayaniFrankfurt, JermanLokasiDekat Kelsterbach, FrankfurtMaskapai penghubung AeroLogic Condor Lufthansa Lufthansa CityLine Lufthansa Cargo Maskapai utama Ryanair SunExpress Deutschland TUI fly Deutschland Ketinggian dpl111 mdplKoordinat50°02′00″N 008°34′14″E / 50.03333°N 8.57056°E / 50.03333; 8...

 

العلاقات الألبانية البريطانية

العلاقات الألبانية البريطانية ألبانيا المملكة المتحدة   ألبانيا   المملكة المتحدة تعديل مصدري - تعديل   العلاقات الألبانية البريطانية هي العلاقات الثنائية التي تجمع بين ألبانيا والمملكة المتحدة.[1][2][3][4][5] مقارنة بين البلدين هذه مقارنة عا...

1932 United States presidential election in Ohio

Election in Ohio Main article: 1932 United States presidential election 1932 United States presidential election in Ohio ← 1928 November 8, 1932 1936 →   Nominee Franklin D. Roosevelt Herbert Hoover Party Democratic Republican Home state New York California Running mate John Nance Garner Charles Curtis Electoral vote 26 0 Popular vote 1,301,695 1,227,319 Percentage 49.88% 47.03% County Results Roosevelt   40-50%   50-60%  ...

 

Giulio Giorello

Giulio Giorello nel 2017 Giulio Giorello (Milano, 14 maggio 1945 – Milano, 15 giugno 2020) è stato un filosofo, storico della scienza, matematico ed epistemologo italiano. Indice 1 Biografia 2 Pensiero 3 Riconoscimenti 4 Opere 5 Note 6 Voci correlate 7 Altri progetti 8 Collegamenti esterni Biografia Giulio Giorello conseguì due lauree: la prima in Filosofia presso l'Università degli Studi di Milano nel 1968 (sotto la guida di Ludovico Geymonat), la seconda in Matematica all'Università d...

 

Синелобый амазон

Синелобый амазон Научная классификация Домен:ЭукариотыЦарство:ЖивотныеПодцарство:ЭуметазоиБез ранга:Двусторонне-симметричныеБез ранга:ВторичноротыеТип:ХордовыеПодтип:ПозвоночныеИнфратип:ЧелюстноротыеНадкласс:ЧетвероногиеКлада:АмниотыКлада:ЗавропсидыКласс:Пт�...

Water landing

An aircraft landing intentionally on a body of water Not to be confused with Landing (water transport) or Splashdown (disambiguation). Ditching redirects here. For the intentional absence from school, see Truancy. This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Water landing – news · newspapers · books · scholar&#...

 

Injil Filipus

Bagian dari seri tentang Gnostisisme Gnostisisme Persia Mandaeisme Manikheisme Gnostisisme Suriah-Mesir Setian Tomasin Valentinian Basilidean Para Bapak Gnostisisme Kristen Simon Magus Cerinthus Marsion Valentinius Gnostisisme Awal Ofit Keni Karpokratian Borborit Gnostisisme Pertengahan Bogomil Kathar Teks-teks Gnostik Perpustakaan Nag Hammadi Kisah perbuatan Tomas Allogenes 1 Wahyu Yakobus 2 Wahyu Yakobus Apokrifon Yohanes Kitab-kitab Jeu Percakapan Juruselamat Wahyu Koptik Paulus Injil Kop...

 

Fu'ad I d'Egitto

Questa voce o sezione sull'argomento sovrani non cita le fonti necessarie o quelle presenti sono insufficienti. Puoi migliorare questa voce aggiungendo citazioni da fonti attendibili secondo le linee guida sull'uso delle fonti. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Fu’ād I d'EgittoRe Fu’ād I d'Egitto nel 1925 circaRe d'EgittoStemma In carica15 marzo 1922 –28 aprile 1936 PredecessoreSe stesso come Sultano d'Egitto SuccessoreFārūq I Sultano d'EgittoIn carica9 ottobre...

The Enigma of Kaspar Hauser

The Enigma of Kaspar HauserSampul DVDSutradaraWerner HerzogProduserWerner HerzogDitulis olehWerner HerzogPemeranBruno SchleinsteinWalter LadengastPenata musikFlorian FrickeSinematograferJörg Schmidt-ReitweinPenyuntingBeate Mainka-JellinghausPerusahaanproduksiWerner Herzog Filmproduktion Filmverlag der Autoren ZDFDistributorWerner Herzog FilmproduktionTanggal rilis 1 November 1974 (1974-11-01) Durasi110 menitNegaraJerman BaratBahasaJermanInggris The Enigma of Kaspar Hauser (Jerman:...

 

James Stanhope, 1st Earl Stanhope

British Army officer and politician General Stanhope redirects here. For other uses, see General Stanhope (disambiguation). The Right HonourableThe Earl StanhopePCPortrait by Godfrey Kneller, c. 1705–1710First Lord of the TreasuryIn office12 April 1717 – 21 March 1718MonarchGeorge IPreceded byRobert WalpoleSucceeded byThe Earl of SunderlandChancellor of the ExchequerIn office15 April 1717 – 20 March 1718MonarchGeorge IPreceded byRobert WalpoleSucceeded byJohn Ais...

 

Sunaryanta

Sunaryanta ꦯꦸꦤꦂꦪꦤ꧀ꦠBupati Gunungkidul ke-28 Sunaryanta Bupati Gunungkidul ke-28PetahanaMulai menjabat 26 Februari 2021Penguasa monarkiHamengkubuwana XPresidenJoko WidodoGubernurHamengkubuwana XWakilHeri SusantoPendahuluBadingahPenggantiPetahana Informasi pribadiLahir9 November 1970 (umur 53)GunungkidulKebangsaanIndonesiaSuami/istriDiah PurwantiAnakYudha DinastiDimas Waskita KusumaAlma materInstitut Teknik TNI-ADKarier militerPihak IndonesiaDinas/cabang TNI An...

Students for Liberty

Libertarian students organization Students For LibertyFoundedJuly 24, 2008[1]FoundersAlexander McCobin, Sloane Frost, Richard Tracy, Sam Eckman, and Pin-Quan NgType501(c)(3) public charity[2]Tax ID no. 943435899[2]FocusCivil society, civic engagement and social entrepreneurshipLocation1750 Tysons Boulevard, Suite 1500, McLean, Virginia, 22102Area served International[3]MethodEducation and leadership programsKey peopleWolf von Laer (CEO)Websitestudentsforliberty...

 

1785 in the United States

List of events ← 1784 1783 1782 1785 in the United States → 1786 1787 1788 Decades: 1770s 1780s 1790s 1800s See also: History of the United States (1776–1789) Timeline of the American Revolution List of years in the United States 1785 in the United States1785 in U.S. states States Connecticut Delaware Georgia Maryland Massachusetts New Hampshire New Jersey New York North Carolina Pennsylvania Rhode Island South Carolina Virginia List of years in the United States by state or ter...

 

Suku Lampung Cikoneng

Lampung CikonengUrang Lampung CikonengDaerah dengan populasi signifikan Banten64.803[a]BahasaLampung (dialek Cikoneng)AgamaIslamKelompok etnik terkaitLampung • Banten • Sunda Suku Lampung Cikoneng (Lampung Cikoneng: Urang Lampung Cikoneng) adalah sebuah kelompok etnis yang merupakan sub-suku Lampung dan tinggal di desa Cikoneng yang terletak di pantai barat Banten. Mereka tinggal di empat kampung yang terletak didalam wilayah desa Cikoneng dan dalam bertutur menggun...

El Cuá

Municipality in Jinotega, NicaraguaEl CuáMunicipalityEl CuáLocation in NicaraguaCoordinates: 13°22′3″N 85°40′24″W / 13.36750°N 85.67333°W / 13.36750; -85.67333Country NicaraguaDepartmentJinotegaArea • Municipality246 sq mi (637 km2)Population (2022 estimate)[1] • Municipality61,689 • Density250/sq mi (97/km2) • Urban11,280Time zoneCentral: UTC-6 El Cuá is a municipality...

 

Каммерер, Золтан

В Википедии есть статьи о других людях с фамилией Каммерер. Зо́лтан Ка́ммерер Личная информация Пол мужской Страна  Венгрия Специализация гребля на байдарках Дата рождения 10 марта 1978(1978-03-10) (46 лет) Место рождения Вац, Вацский яраш[вд], Пешт, Венгрия Рост 180 см Награды �...