Wstyd (emocja)

Ten artykuł dotyczy emocji. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.
Sprzątanie Wikipedii
Ten artykuł należy dopracować:
→ usunąć treści oparte na nierzetelnych źródłach lub podać w przypisach wiarygodne źródła informacji,
→ usunąć/zweryfikować prawdopodobną twórczość własną.
Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu.
Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Uwaga: Aby ułatwić pracę, stosuj standardowe parametry z datą: nierzetelne=2025-01

Wstyd – emocja wywołująca zespół fizjologicznych reakcji organizmu (np. rumieniec), możliwe do przewidzenia działania (np. ukrycie się) lub przykre myśli (np. „Jestem głupi”, „Co ona sobie o mnie pomyśli”), które mogą być źródłem zaburzeń depresyjnych.

Według Patricii i Ronalda Potterów – Efronów „wstyd to bolesne przeświadczenie o własnej zasadniczej ułomności jako istoty ludzkiej”[1].

Wstyd możemy podzielić na wstyd zdrowy i toksyczny. Toksyczny wstyd, wstyd, który zniewala, subiektywnie odczuwany jest jako wszechogarniające poczucie własnej niedoskonałości, ułomności. Jeżeli ktoś odczuwa toksyczny wstyd, to czuje się bezwartościowy, przegrany, czuje, że nie stanął na wysokości zadania, jako człowiek. Toksyczny wstyd powoduje rozszczepienie „ja” (zob. np. ego). Rodzi poczucie izolacji (zob. nieprzystosowanie społeczne, wykluczenie z grupy społecznej) i całkowitego osamotnienia.

W antropologii filozoficznej i teologii

Uczucie wstydu było ważnym tematem analiz personalizmu etycznego Karola Wojtyły, według którego chroni on ludzką godność osoby przed uprzedmiotowieniem. Wstydliwość łączy się z doświadczeniem i przekonaniem o własnej wartości. Autor ten obszernie analizował wstyd w książce „Miłość i odpowiedzialność”, w rozdziale „Metafizyka wstydu”[2]. Wcześniej wstydowi poświęcone zostały prace m.in. Maxa Schelera[3] oraz Franciszka Sawickiego. Ten ostatni wydał 1948 r. w Krakowie książkę „Fenomenologia wstydliwości. Z problemów moralności seksualnej”[4]. Obydwu autorów zacytował Jan Paweł II w swych katechezach o Teologii ciała[5]. Papież analizował obszernie wstyd jako „doświadczenie graniczne” w refleksji nad sensem nagości ludzkiego ciała przed grzechem pierworodnym Adama i Ewy oraz ich reakcją zawstydzenia zaraz po nim. Mówił tam o „wstydzie kosmicznym” człowieka z powodu utraty tak wielu darów nadprzyrodzonych, oraz o wstydzie seksualnym, wynikającym z pożądliwości[6].

Zobacz też

Informacje w projektach siostrzanych
 Multimedia w Wikimedia Commons
 Cytaty w Wikicytatach
 Definicje słownikowe w Wikisłowniku

Przypisy

  1. ↑ Potter-Efron, Ronald T, Patricia S. Potter-Efron: Apprivoiser sa honte : pour retrouver un sentiment juste de soi-même. Béliveau, 1993, s. ss 319. ISBN 2-89092-135-2.
  2. ↑ Kraków 1962 s. 165-186
  3. ↑ Über Scham und Schamgefühl, Halle 1914.
  4. ↑ Ostatnie wydanie: Wydawnictwo Wrocławskiej Księgarni Archidiecezjalnej Tum, Wrocław 1986 r.
  5. ↑ Mężczyzną i niewiastą stworzył ich 2011 ↓, s. 39.
  6. ↑ Mężczyzną i niewiastą stworzył ich 2011 ↓, s. 92-94.

Bibliografia

Emocje i uczucia

Read other articles:

Charles Henri Hector d'Estaing

Charles Hector, comte d'EstaingPotret Charles Henri Hector d'Estaing pada tahun 1769Lahir24 November 1729 (1729-11-24)Château de Ravel, Auvergne, ParisMeninggal28 April 1794(1794-04-28) (umur 64)ParisPengabdian Kerajaan PrancisDinas/cabang Angkatan Darat Prancis  Angkatan Laut PrancisPangkatLetnan Jendral, AdmiralPerang/pertempuranPerang Penerus AustriaPerang Tujuh TahunPerang Revolusi Amerika Serikat Pertempuran Angkatan Laut Santa Lucia Penangkapan St Lucia Penangkapan ...

 

1621 en science

Chronologies Données clés 1618 1619 1620  1621  1622 1623 1624Décennies :1590 1600 1610  1620  1630 1640 1650Siècles :XVe XVIe  XVIIe  XVIIIe XIXeMillénaires :-Ier Ier  IIe  IIIe Chronologies thématiques Art Architecture, Arts plastiques (Dessin, Gravure, Peinture et Sculpture), Littérature, Musique classique et Théâtre   Ingénierie (), Architecture et ()   Politique Droit   Religion (,)   Science Santé et ...

 

Клеветникам России

«Клеветникам России» Жанр ода Автор Пушкин, Александр Сергеевич Язык оригинала русский Дата написания 2 или 16 августа 1831 Дата первой публикации На взятие Варшавы. Три стихотворения В. Жуковского и А. Пушкина. — СПб., 1831 Текст произведения в Викитеке Медиафайлы на Викис�...

The King and the Beggar-maid

Painting The King and the Beggar-Maid, painted in 1898 by Edmund Leighton The King and the Beggar-maid is a 16th-century broadside ballad[1] that tells of an African king, Cophetua, and his love for the beggar Penelophon (Shakespearean Zenelophon). Artists and writers have referenced the story, and King Cophetua has become a byword for a man who falls in love with a woman instantly and proposes marriage immediately.[2] Story King Cophetua and the Beggar Maid, 1884, by Edward ...

 

Seventh Avenue (Manhattan)

Loket informasi distrik mode dan pahatan di 39th Street Seventh Avenue, dikenal sebagai Adam Clayton Powell Jr. Boulevard di utara Central Park, adalah sebuah jalan raya di West Side borough Manhattan di New York City. Jalan ini mengarah ke selatan di hilir Central Park dan jalan dua arah di utara taman. Seventh Avenue berawal di West Village di Clarkson Street, tempat Varick Street berubah nama menjadi Seventh Avenue. Jalan ini dipotong oleh Central Park dari 59th ke 110th Street. Artisans' ...

 

Ļ

Cette page contient des caractères spéciaux ou non latins. S’ils s’affichent mal (▯, ?, etc.), consultez la page d’aide Unicode. L cédille Ļ ļĻ ļ Graphies Capitale Ļ Bas de casse ļ Utilisation Alphabets letton, marshallais modifier  Ļ (minuscule : ļ), appelé L cédille, est un graphème utilisé dans l’écriture du marshallais. Il s'agit de la lettre L diacritée d'une cédille. Pour des raisons techniques historiques[1] de codage informati...

Insignificance (film)

1985 film by Nicolas Roeg InsignificanceTheatrical release posterDirected byNicolas RoegWritten byTerry JohnsonProduced byAlexander StuartJeremy ThomasStarringGary BuseyMichael EmilTheresa RussellWill SampsonTony CurtisCinematographyPeter HannanEdited byTony LawsonMusic byStanley MyersHans Zimmer (uncredited)ProductioncompaniesRecorded Picture CompanyZenithDistributed byPalace PicturesRelease date2 August 1985Running time110 minutesCountryUnited KingdomLanguageEnglishBudget$6 million[1 ...

 

Anglo-Aro War

1901–1902 war in present-day Eastern Nigeria Anglo-Aro WarPart of the Scramble for AfricaA photograph of Arochukwu burningDateNovember 1901 – March 1902LocationWest AfricaResult British victoryBelligerents  Britain Aro ConfederacyCommanders and leaders Arthur Montanaro Alexander Jackson Arthur Mackenzie Arthur Festing William Heneker Kanu Okoro Okori TortiStrength 1,637 7,500+Casualties and losses ~700–800 killed or wounded HeavyvteScramble for Africa South Africa (1879) South Afri...

 

Theekkathir

TheekkathirTypeDaily newspaperOwner(s)Toiling Masses Welfare Trust Tamil NaduPublisherM.N.S.VenkataramanEditor-in-chiefRamalingam CFounded29 June 1963LanguageTamilHeadquartersChennai, Tamil NaduWebsitetheekkathir.in epaper.theekkathir.org Theekkathir is a Tamil newspaper ran by Toiling Masses Welfare Trust Tamil Nadu. Theekkathir is being published from Madurai, Chennai, Coimbatore and Tiruchirappalli.[1] History In 1963, Theekkathir was started as a weekly from Chennai with the fund...

Чайки

У этого термина существуют и другие значения, см. Чайки (значения). Чайки Доминиканская чайкаЗападная чайкаКалифорнийская чайкаМорская чайка Научная классификация Домен:ЭукариотыЦарство:ЖивотныеПодцарство:ЭуметазоиБез ранга:Двусторонне-симметричныеБез ранга:Вторич...

 

Shapwick School

Specialist school in Shapwick, Somerset, EnglandShapwick SchoolAddressStation RoadShapwick, Somerset, TA7 9NJEnglandCoordinates51°08′32″N 2°50′03″W / 51.1422°N 2.8341°W / 51.1422; -2.8341InformationTypeSpecialist schoolPrivate schoolResidential special schoolMottoThe same road by different stepsReligious affiliation(s)Multi-denominationalEstablished1974FounderColin Atkinson, CBEClosedApril 2020SpecialistDyslexia, dyspraxia, dyscalculiaDepartment for Educat...

 

Pietrapaola

Pietrapaolacomune LocalizzazioneStato Italia Regione Calabria Provincia Cosenza AmministrazioneSindacoManuela Labonia (Lista civica Tradizione e Futuro) dal 13-6-2022 TerritorioCoordinate39°29′N 16°49′E / 39.483333°N 16.816667°E39.483333; 16.816667 (Pietrapaola)Coordinate: 39°29′N 16°49′E / 39.483333°N 16.816667°E39.483333; 16.816667 (Pietrapaola) Altitudine375 m s.l.m. Superficie52,82 km² Abitanti1 ...

Prescott, Wisconsin

City in Wisconsin, United StatesPrescott, WisconsinCityView of Prescott from park on Point DouglasLocation of Prescott in Pierce County, Wisconsin.Coordinates: 44°45′6″N 92°47′35″W / 44.75167°N 92.79306°W / 44.75167; -92.79306Country United StatesState WisconsinCountyPierceGovernment • TypeMayor - Council • MayorRobert DaughertyArea[1] • Total2.97 sq mi (7.70 km2) • Land2.60&#...

 

Awni Abd al-Hadi

Awni Abd al-Hadiadalah presiden pertama Emiri Diwan Tinggi Yordania dengan Pangeran Abdullah bin Al-HusseinLahirAwni Abd al-Hadi1889Nablus, Kekaisaran OttomanMeninggal1970 – 1889; umur -82–-81 tahunKairo, MesirPendidikanBeirut, Istanbul, dan Universitas Sorbonne, Paris, PrancisDikenal atasFigur politik PalestinaSuami/istriTarab Abd al-Hadi Awni Abd al-Hadi, (Arab: عوني عبد الهادي) (1889, Nablus, Kekaisaran Ottoman – 15 Maret 1970, Kairo, Mesir) adalah seor...

 

1974 United States Senate election in Kentucky

1974 United States Senate election in Kentucky ← 1968 November 5, 1974 1980 →   Nominee Wendell Ford Marlow Cook Party Democratic Republican Popular vote 398,887 328,260 Percentage 53.56% 44.08% County resultsFord:      40–50%      50–60%      60–70%      70–80% Cook:      40-50%      50-60%   &...

5Rhythms

Method for meditation through movement, since late 1970s The 5Rhythms logo 5Rhythms[1] is a movement meditation practice devised by Gabrielle Roth in the late 1970s.[2] It draws from indigenous and world traditions using tenets of shamanistic, ecstatic, mystical and eastern philosophy. It also draws from Gestalt therapy, the human potential movement and transpersonal psychology. Fundamental to the practice is the idea that everything is energy, and moves in waves, patterns and...

 

Uberto del Vallese

Uberto del ValleseMarchese della Borgogna Transgiurana Nascita820 MorteOrbe, dicembre 866 DinastiaBosonide PadreBosone il Vecchio FigliTebaldo d'Arles Questa voce sull'argomento storia medievale è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Bosonidi Bosone il Vecchio (~800-~855) Figli Teutberga Bivin di Vienne Bosone Uberto del Vallese Bivin di Vienne (~830-863/869) Figli Bosone I Richilde delle ...

 

Pioneer 10

Pioneer 10Emblema missione Immagine del veicolo Dati della missioneOperatoreAmes Research Center NSSDC ID1972-012A SCN05860 Fly-by diGiove EsitoMissione conclusaAttualmente in viaggio verso la stella Aldebaran VettoreAtlas-Centaur Lancio3 marzo 1972[1] Luogo lancioCape Canaveral Launch Complex 36 Proprietà del veicolo spazialePotenza155 W Peso al lancio258 kg CostruttoreTRW Programma PioneerMissione precedenteMissione successivaPioneer 9 Pioneer 11 Modifica dati su Wikidata ...

Izwan Mahbud

Questa voce è orfana, ovvero priva di collegamenti in entrata da altre voci. Inseriscine almeno uno pertinente e utile e rimuovi l'avviso. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Questa voce sull'argomento calciatori singaporiani è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Izwan MahbudNazionalità Singapore Calcio Ruoloportiere Squadra Lion City Sailors CarrieraSquadre di club1...

 

كأس الكؤوس الأوروبية 1976–77

يفتقر محتوى هذه المقالة إلى الاستشهاد بمصادر. فضلاً، ساهم في تطوير هذه المقالة من خلال إضافة مصادر موثوق بها. أي معلومات غير موثقة يمكن التشكيك بها وإزالتها. (نوفمبر 2019) كأس الكؤوس الأوروبية 1976–77 تفاصيل الموسم كأس الكؤوس الأوروبية  النسخة 17  التاريخ بداية:4 أغسطس 1976 ...