Współczynnik opóźnienia

Płytka chromatograficzna: A – poziom nałożenia badanej substancji; B – poziom do którego dotarło czoło eluentu; a, b, c – punkty nałożenia różnych substancji; d, e, f – punkty do których dotarły nałożone substancje.

Współczynnik opóźnienia[1], RF[2] lub Rf[3] (ang. retardation factor[2]) – iloraz odległości przebytej przez substancję rozdzielaną przez odległość przebytą przez czoło eluentu (układu rozwijającego)[3]. Pojęcie stosowane w chromatografii planarnej (np. chromatografii cienkowarstwowej lub chromatografii bibułowej).

Dla danej substancji, w danym układzie rozwijającym, na danej fazie rozdzielczej, w określonych warunkach jest to wartość stała, która służy do charakteryzowania analizowanej substancji. Jednak ponieważ wartość RF zależy od wielu czynników, z czego część nie jest w pełni kontrolowana, jej powtarzalność jest niska, dlatego współczynnik ten jest obecnie rzadko używany w chromatografii[3].

Nomenklatura

Rf określa się czasem jako „współczynnik podziału”[4][5][6][7], jednak tym samym terminem nazywa się też wartość K we wzorze opisującym prawo podziału Nernsta. Inne źródła określają Rf jako „współczynnik przesunięcia”[8][9].

Z kolei w chromatografii kolumnowej termin retardation factor (R) oznacza frakcję substancji rozdzielanej, znajdującą się w fazie ruchomej, gdy system osiągnął stan równowagi[10].

Przypisy

  1. ↑ Zygfryd Witkiewicz: Podstawy chromatografii. Warszawa: Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, 1992, s. 266-267. ISBN 83-204-2542-5.
  2. ↑ a b Retardation factor, RF, [w:] A.D. McNaught, A. Wilkinson, Compendium of Chemical Terminology (Gold Book), S.J. Chalk (akt.), International Union of Pure and Applied Chemistry, wyd. 2, Oxford: Blackwell Scientific Publications, 1997, DOI: 10.1351/goldbook.R05353, ISBN 0-9678550-9-8 (ang.).
  3. ↑ a b c A. Polanowski (red.): Laboratorium z biochemii. Wrocław: Instytut Biochemii i Biologii Molekularnej Uniwersytetu Wrocławskiego, 2005, s. 38, 243. ISBN 83-921764-0-5.
  4. ↑ Instytut Chemii Organicznej
  5. ↑ Warszawski Uniwersytet Medyczny. [dostęp 2010-04-01]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-04-01)].
  6. ↑ Materiały dydaktyczne do zajęć prowadzonych przez pracowników Katedry Chemii Bioorganicznej
  7. ↑ Ewa. Białecka-Florjańczyk: Ćwiczenia laboratoryjne z chemii organicznej. Warszawa: Wydawnictwo SGGW, 2005, s. 53. ISBN 83-7244-096-4.
  8. ↑ Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie
  9. ↑ Katedra Biochemii SGGW
  10. ↑ Retardation factor, R, [w:] A.D. McNaught, A. Wilkinson, Compendium of Chemical Terminology (Gold Book), S.J. Chalk (akt.), International Union of Pure and Applied Chemistry, wyd. 2, Oxford: Blackwell Scientific Publications, 1997, DOI: 10.1351/goldbook.R05352, ISBN 0-9678550-9-8 (ang.).