Współczynnik mocy, – stosunek mocy czynnej do mocy pozornej, czyli stosunek mocy użytecznej do iloczynu napięcia i prądu.
Powszechnie dziś stosowane w elektrotechnice pojęcie współczynnika mocy wprowadził pod koniec XIX wieku uczony polskiego pochodzenia Michał Doliwo-Dobrowolski pracujący wówczas w niemieckim koncernie AEG.
W obwodach zasilanych napięciem sinusoidalnie zmiennym, a powodujących powstawanie prądu o przebiegach okresowych niesinusoidalnych, rozpatruje się bardzo często dwie składowe współczynnika mocy:
- – składową związaną z przesunięciem fazowym między pierwszą harmoniczną prądu i napięciem;
- – składowa związana z odkształceniem przebiegów prądu w stosunku do przebiegu napięcia.
Całkowity współczynnik mocy wynosi wtedy:
Moc czynną, bierną i pozorną można przedstawić graficznie w postaci trójkąta prostokątnego, zwanego trójkątem mocy. Z trójkąta tego wynika, że współczynnik mocy jest ilorazem mocy czynnej i pozornej:
gdzie:
- – moc czynna,
- – moc pozorna (zespolona).
Przy sinusoidalnym napięciu zasilania:
Odbiorniki prądu przemiennego pobierają ze źródła moc pozorną a oddają na zewnątrz moc czynną w postaci energii cieplnej lub mechanicznej (wykonanej pracy).
Zobacz też
Bibliografia