Wojska brzegowe
Marynarki Wojennej

Береговые войска Военно-морского флота

Historia
Państwo	Rosja
Organizacja
Rodzaj sił zbrojnych	Marynarka Wojenna

Wojska brzegowe Marynarki Wojennej (ros. Береговые войска Военно-морского флота) – rodzaj wojsk Marynarki Wojennej Federacji Rosyjskiej.

Wojska brzegowe są częścią składową rosyjskiej Marynarki Wojennej. W ich skład wchodzą wojska rakietowo-artyleryjskie obrony wybrzeża, wojska obrony wybrzeża, piechota morska, a także wojska specjalne, w tym specnaz marynarki wojennej^[1].

Marynarka Wojenna Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej przejęła znaczny potencjał byłej MW Związku Radzieckiego, w tym jej wojska brzegowe. W ich skład wchodziły między innymi wojska rakietowe i artylerii brzegowej – łącznie 19 dywizjonów z około 50 zestawami operacyjno-taktycznych rakiet przeciwokrętowych P-35 Redut i P-15 Rubież oraz kilkadziesiąt armat ciągnionych SM-4. W jednostkach artylerii brzegowej służyło około 8000 żołnierzy. Kolejny rodzaj wojsk to piechota morska, z jedną dywizją oraz czterema brygadami piechoty morskiej. Wojska SpecNazu sił morskich przeznaczone były do zwalczania dywersji podwodnej^[2].

Uruchomiony w ramach „Planu przebudowy Sił Zbrojnych Federacji Rosyjskiej do 2016 roku” oraz „Kierunków dalszego rozwoju do 2020 roku” program reorganizacji sił morskich zakładał między innymi reorganizację wojsk brzegowych, wdrożenie nowych etatów, reorganizację i pełne rozwinięcie jednostek^[3].
W odniesieniu do wojsk brzegowych Floty Czarnomorskiej, do 2012 planowano podporządkowanie dowództwu Floty wszystkich jednostek piechoty morskiej dyslokowanych w rejonie Morza Czarnego, Azowskiego, Kaspijskiego oraz delcie Wołgi. W lutym 2009, na bazie 810 pułku piechoty morskiej utworzono 810 Brygadę Piechoty Morskiej^[a]. W grudniu 2010 do 11 Brygady Artylerii Brzegowej przekazano trzeci zestaw operacyjno-taktycznych rakiet przeciwokrętowych K-300P Bastion-P^[4]. Po aneksji Krymu w 2014, komponent wojsk brzegowych poszerzono o sformowaną 126 Brygadę Obrony Wybrzeża, 8 pułk artylerii, pułk inżynieryjno-saperski, pułk przeciwchemiczny, przejęty od Ukrainy 501 batalion piechoty morskiej oraz batalion wojsk kolejowych^[4].
We Flocie Północnej do 1 czerwca 2009 przeformowano 61 Brygadę PM w 61 pułk piechoty morskiej i zmieniono etat 536 Brygady Artylerii Nadbrzeżnej. Rozformowano też jednostki skadrowane^[5].
W wojskach brzegowych Floty Oceanu Spokojnego do czerwca 2009 przeformowano 55 Dywizję Piechoty Morskiej tworząc na jej bazie 155 Brygadę PM, a 40 Brygadę PM przeformowano na 3 pułk piechoty morskiej. Rozformowano też jednostki skadrowane, przeformowano 520 Brygadę Artylerii Nadbrzeżnej oraz 72 pułk rakiet artylerii nadbrzeżnej^[6].
W ramach reorganizacji Floty Bałtyckiej do 1 czerwca 2009 rozformowano jednostki skadrowane, a 7 Brygadę Zmechanizowaną przeformowano w 7 pułk zmechanizowany. Utrzymano w linii 79 Brygadę Zmechanizowaną, 336 Brygadę Piechoty Morskiej, 244 Brygadę Artylerii i 152 Brygadę Rakiet Operacyjno-Taktycznych. Z pododdziałów 336 BPM wycofano sprzęt ciężki, wyposażając ją w transportery opancerzone BTR-82A^[7].
W marcu 2009 we Flotylli Kaspijskiej rozformowano dowództwo 77 Brygady Piechoty Morskiej. Jej 727 bpm przeznaczono do działania w delcie Wołgi, a 414 bpm do działań w terenie górskim^[8].

W 1991^[9]

W 2008^[15]

• Marek Depczyński: Rosyjskie siły zbrojne: od Milutina do Putina. Warszawa: Bellona SA, 2015. ISBN 978-83-11-13505-5.
• Tomasz Grabowski: Rosyjska siła. Siły Zbrojne i główne problemy polityki obronnej Federacji Rosyjskiej w latach 1991-2010. Częstochowa: Instytut Geopolityki, 2011. ISBN 978-83-61294-52-8.
• Robert Janik: Zmiany organizacyjno-funkcjonalne w Siłach Zbrojnych Federacji Rosyjskiej. W: Szymon Markiewicz (red.): Rosyjska wizja prowadzenia operacji militarnych. Warszawa: Akademia Sztuki Wojennej, 2018. ISBN 978-83-7523-671-2.