PROFILPELAJAR.COM

Więzienie przy ul. Mikołowskiej
w Katowicach
	nr rej. A/1270/23 z 20 października 2023
	; Widok od ul. Mikołowskiej (2020)
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Miejscowość	Katowice
Adres	ul. Mikołowska 10a; 40-957 Katowice
Typ budynku	więzienie
Styl architektoniczny	eklektyzm
Architekt	Karl Friedrich Endell
Inwestor	Królestwo Prus
Ukończenie budowy	XIX-XX w.
Ważniejsze przebudowy	1897, 1909, 1912
Pierwszy właściciel	Królewskie Pruskie Więzienie
Obecny właściciel	Areszt Śledczy Katowice
	Plan budynku; ; AB – budynki penitencjarne, C – kuchnia, D – pralnia, E – willa, F – dom mieszkalny
	Położenie na mapie Katowic Więzienie przy ul. Mikołowskiej
	Położenie na mapie Polski Więzienie przy ul. Mikołowskiej
	Położenie na mapie województwa śląskiego Więzienie przy ul. Mikołowskiej
	50°15′21,0″N 19°00′47,9″E/50,255833 19,013306
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Więzienie przy ul. Mikołowskiej w Katowicach – zabytkowy zespół aresztu śledczego z przełomu XIX-XX w., zlokalizowany w katowickim śródmieściu.

Historia kompleksu

Po utworzeniu w Katowicach sądu grodzkiego w 1878 roku, urządzono pierwszy areszt, dla którego wzniesiono obecny pawilon mieszkalny „D”, stanowiący najstarszą część kompleksu architektonicznego. Autorem projektu był berliński architekt Karl Friedrich Endell^[2]. Obok budynku kozy miejskiej, od 1891 roku powstawały kolejne budynki Królewskiego Pruskiego Więzienia. Główny budynek więzienny pochodzi sprzed 1897 roku. Kolejne przebudowy następowały w latach 1909 i 1912. Po przejęciu więzienia przez władze II Rzeczypospolitej w 1922 roku, zakwalifikowano je do więzień I klasy. W klasie tej były więzienie o pojemności powyżej 450 miejsc. W czasie II wojny światowej więzienie było miejscem kaźni, w którym Niemcy zgilotynowali 552 osoby. W okresie stalinowskim w więzieniu na Mikołowskiej przetrzymywani byli żołnierze Armii Krajowej i członkowie organizacji niepodległościowych. W 2. poł XX wieku w obiektach funkcjonowało: Centralne Więzienie w Katowicach, Wojewódzki Areszt Śledczy, Rejonowy Areszt Śledczy. Obecnie w zabudowaniach ma swoją siedzibę Areszt Śledczy Katowice, którego pojemność wynosi 438 miejsc^[3].

Struktura obiektu

Na objęty opieką konserwatorską zespół składają się następujące budowle: 2 budynki penitencjarne, 2 budynki gospodarcze oraz 2 domy mieszkalne (obecnie siedziby biur). Największa budowla, wielokondygnacyjna, na planie litery Y, składa się z trzech skrzydeł (pawilony „A”, „B” i „C”). Kompleks otoczony jest murem z wieżami strażniczymi. Poza murem, od strony ul. Mikołowskiej, znajduje się dawna willa naczelnika i dom dla służby więziennej^[1]^[3].