Witold Zapała

Witold Zapała
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

5 czerwca 1935
Dziurów

Data i miejsce śmierci

9 września 2020
Pruszków

Zawód, zajęcie

artysta baletu, choreograf

Miejsce zamieszkania

Otrębusy

Narodowość

polska

Edukacja

Warszawska Szkoła Baletowa

Stanowisko

choreograf, kierownik baletu w PZLiT „Mazowsze”

Pracodawca

Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca „Mazowsze” im. Tadeusza Sygietyńskiego

Rodzice

Antonii Zapała i Zofia Zapała z domu Linek

Małżeństwo

Danuta Zapała z domu Chruściewicz (1964)

Dzieci

Daniel Zapała ur. 2 lipca 1973

Odznaczenia
Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” Złota Odznaka im. Janka Krasickiego Srebrna Odznaka im. Janka Krasickiego
Odznaka „Za zasługi dla województwa warszawskiego”

Witold Idzi Zapała (ur. 5 czerwca 1935 w Dziurowie, zm. 9 września 2020 w Pruszkowie[1][2][3]) – polski tancerz i choreograf, w latach 1957–2011 związany z Państwowym Zespołem Ludowym Pieśni i Tańca „Mazowsze”.

Życiorys

Naukę tańca rozpoczął w Centralnym Ośrodku Szkolenia Instruktorów Artystycznych w Skolimowie pod kierunkiem Leona Wójcikowskiego, następnie kontynuował w Państwowej Szkole Baletowej w Warszawie. Po ukończeniu nauki w 1957 roku związał życie zawodowe z Państwowym Zespołem Ludowym Pieśni i Tańca „Mazowsze”. Witold Zapała był wybitnym tancerzem nagradzanym za występy solowe, stworzył układy choreograficzne i interpretacje tańców. Był kierownikiem baletu w PZLiT Mazowsze. Stworzył dla „Mazowsza” ponad trzydzieści choreografii, współpracował również z Teatrem Wielkim – Operą Narodową i Teatrem Polskim w Warszawie[4]. Witold Zapała był pomysłodawcą, reżyserem i choreografem dziecięcego zespołu tanecznego Varsovia, tworzył choreografie filmów, oper i sztuk teatralnych w tym m.in. choreografię do filmu Żona dla Australijczyka[5]. Jego choreografie zostały pokazane również w filmie Zimna Wojna w reżyserii Pawła Pawlikowskiego.

Jedną z pierwszych choreografii była wystawiona 6 czerwca 1958 w Brukseli Tańce góralskie oraz Tańce rzeszowskie. W 1960 roku powstały choreografie Tańców Kaszubskich, Tańców dzierżackich, Polonez Żywiecki. W następnym roku dla zespołu „Mazowsze” Figle i tańce z Podegrodzia, Tańce lubelskie i krakowiaczek. Powstała również ostateczna wersja finału koncertu „Mazowsza”. W tym roku Witold Zapała zrobił również choreografię Mazura z opery Straszny dwór Stanisława Moniuszki. W 1963 roku powstał Karnawał w Wilamowicach, Tańce kurpiowskie, Polonez. Rok 1968 to choreografia pieśni, tańce i zabawy pasterskie z Jurgowa. W 1972 roku powstała choreografia Mazura ze Strasznego dworu Stanisława Moniuszki dla Teatru Wielkiego w Warszawie. W tym samym roku dla zespołu „Mazowsze” powstały choreografie Tańców szamoszulskich, Tańców szczawnickich i Kusoki świętokrzyskie. W 1976 roku Witold Zapała stworzył choreografię pod tytułem Lubuskie winobranie. Rok 1978 to choreografia dla Polish American Folk Company Krakowiaka i Tańców góralskich. W 1980 roku dla Mazowsza powstała choreografia Pszczyna. W tym samym roku powstały choreografie dla dziecięcego zespołu Varsovia: Krakowiak popularny, Polka Mazurka, Herbarz polski, A jak będzie słońce i pogoda, Krakowiaczek z przyśpiewkami, Krakowiak, Poleczki – pieśni, Tańce włościańskie, Korowód, Sztajerek chustkowy, Pieśni wieśniaków, Dumka flisaka, Drabant podmiejski, Mazurek, Obertas, Sztajerek Polski, Walczyk i Karuzela. W 1990 roku dla tego samego zespołu została zrealizowana choreografia Mazura ze Strasznego dworu. Rok 1996 to choreografia dla Teatru Polskiego w Warszawie do Kramu z piosenkami Leona Schillera. W 2001 roku dla Ogólnokształcącej Szkoły Baletowej im. Feliksa Parnella w Łodzi ułożył choreografię Mazura do Wesela w Ojcowie. 2002 rok – dla Mazowsza powstała choreografia pod tytułem Bamberki tańczą i śpiewają melodie wielkopolskie. W 2009 roku również dla Mazowsza powstała choreografia Rondo a la krakowiak do muzyki Fryderyka Chopina. 2010 rok choreografia Familijne śpiewy śląska opolskiego dla zespołu Mazowsze. W 2012 roku dla Zespołu Tańca Ludowego „Warszawa” Akademii Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego zrealizował choreografię Mazura z opery Straszny dwór. Trzy lata później dla tego samego zespołu powstała choreografia Obrazka krakowskiego do muzyki Karola Kurpińskiego.

Zmarł 9 września 2020. Został pochowany na cmentarzu w Podkowie Leśnej[3].

Odznaczenia

  • Złoty medal na V Światowym Festiwalu Młodzieży i Studentów w Warszawie (1955)
  • Srebrny Medal na Światowym Festiwalu Młodzieży i Studentów w Wiedniu (1959)
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1960)
  • Srebrne Oznaczenie im. Jana Krasickiego (1960)
  • Złote Odznaczenie im Jana Krasickiego (1960)
  • Wojewódzka Honorowa Odznaka Związku Młodzieży Socjalistycznej (1969)
  • Odznaka XXV-lecia Wyzwolenia Ziemi Pruszkowskiej (1970)
  • Złota Odznaka „Za zasługi dla województwa warszawskiego” (1970)
  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1975)
  • Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury” (1975)
  • Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1982)
  • Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (2000)
  • Laureat Nagrody Artystycznej „Prometeusz 2002” (2002)
  • Statuetka Terpsychory (2005)
  • Złoty Medal „Zasłużony Kulturze – Gloria Artis” (2008)
  • Laureat X Edycji Nagrody Marszałka Województwa Mazowieckiego Adama Struzika (2009)
  • Perły Tańca – Nagroda im. Leona Wójcikowskiego za całokształt pracy artystycznej, szczególne zasługi dla sztuki tańca w tym za wybitne kreacje sceniczne lub choreograficzne 2020
  • Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski (2020, pośmiertnie)

Przypisy

  1. Rejestr Spadkowy PL: Zapała Witold Idzi [online], rejestry-notarialne.pl [dostęp 2023-12-29].
  2. Witold Zapała 05.06.1935 – 09.09.2020 [online], zasp.pl, 9 września 2020 [dostęp 2023-12-29] [zarchiwizowane z adresu 2022-01-22] (pol.).
  3. a b Nie żyje Witold Zapała [online], taniecpolska.pl, 9 września 2020 [dostęp 2023-12-29] [zarchiwizowane z adresu 2022-10-02] (pol.).
  4. Nie żyje Witold Zapała – wieloletni kierownik baletu zespołu „Mazowsze” [online], polsatnews.pl, 10 września 2020 [dostęp 2023-12-29] [zarchiwizowane z adresu 2020-09-25] (pol.).
  5. Witold Zapała (1935–2020), mazowsze.waw.pl [dostęp 2023-12-29] [zarchiwizowane 2020-09-22] (pol.).

Bibliografia