Witold Sztark

Witold Sztark (1938)
pułkownik artylerii
Data i miejsce urodzenia	10 marca 1894 Konin
Data i miejsce śmierci	22 lutego 1992 Wrocław
Przebieg służby
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Wojsko Polskie
Jednostki	2 Pułk Artylerii Polowej Legionów, Zbrojownia nr 2, OZU 1, Centrum Wyszkolenia Artylerii, 5 Pułk Artylerii Lekkiej, 6 pułk artylerii ciężkiej, Szkoła Podchorążych Artylerii, 18 Pułk Artylerii Lekkiej
Stanowiska	dyrektor nauk szkoły dowódca pułku
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa kampania wrześniowa
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons

Witold Sztark (ur. 10 marca 1894 w Koninie, zm. 22 lutego 1992 we Wrocławiu) – pułkownik artylerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Urodził się 10 marca 1894 w rodzinie ewangelickiej^[1][2]. Był synem Daniela i Natalii z domu Petschke^[3]. Po zakończeniu I wojny światowej i odzyskaniu przez Polskę niepodległości jako były oficer armii rosyjskiej został przyjęty do Wojska Polskiego i zatwierdzony do stopnia porucznika^[4][5]. Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej w szeregach 2 pułku artylerii polowej Legionów, za co otrzymał Order Virtuti Militari.

Został awansowany na stopień kapitana artylerii ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919^[6][7][8]. Później pozostawał oficerem 2 pułku artylerii polowej Legionów w Kielcach i w 1923 był odkomenderowany na studia do Politechniki Lwowskiej^[9][5]. W listopadzie 1924, po ukończeniu odkomenderowania na studia, został przeniesiony do korpusu oficerów uzbrojenia w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 i 66,7 lokatą, z równoczesnym wcieleniem do Okręgowego Zakładu Uzbrojenia Nr 1 w Warszawie i przydzielony do Zbrojowni Nr 2 w Warszawie na stanowisko odbiorcy materiałów uzbrojenia z przeznaczeniem do Lwowa^[10][11]. 3 maja 1926 prezydent RP nadał mu stopień majora ze starszeństwem z dnia 1 lipca 1925 i 25. lokatą w korpusie oficerów uzbrojenia^[12][13][14]. Z dniem 1 czerwca 1926 został przeniesiony służbowo na czteromiesięczny kurs dowódców dywizjonów w Szkole Strzelań Artylerii^[15]. W lipcu tego roku został przeniesiony do korpusu oficerów artylerii, w tym samym stopniu, starszeństwie i 36,5. lokatą, z pozostawieniem na zajmowanym stanowisku w Oficerskiej Szkole Artylerii w Toruniu^[16].

W 1928 był przydzielony z 2 pap Leg. do Centrum Wyszkolenia Artylerii^[17]. W 1932 był oficerem 5 pułku artylerii lekkiej we Lwowie^[18]. W grudniu 1932 został przeniesiony do 6 pułku artylerii ciężkiej we Lwowie na stanowisko zastępcy dowódcy pułku^[19][5]. 17 stycznia 1933 roku został mianowany podpułkownikiem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1933 roku i 7. lokatą w korpusie oficerów artylerii^[20]. Na początku 1935 został przeniesiony do CWArt. na stanowisko dyrektora nauk Szkoły Podchorążych Artylerii w Toruniu^[21]. W listopadzie tego roku został zastępcą komendanta szkoły w Szkole Podchorążych Artylerii.

Po wybuchu II wojny światowej w okresie kampanii wrześniowej był dowódcą 18 pułku artylerii lekkiej do 13 września 1939. W wyniku bitwy pod Łętownicą dowódca 18 Dywizji Piechoty płk. dypl. Stefan Kossecki został ranny, a dowódca piechoty dywizyjnej płk Aleksander Hertel poległ. Kontuzjowany ppłk Sztark tego dnia pozostał najstarszym stopniem oficerem nadrzędnej 18 Dywizji Piechoty^[22]. 18 DP została rozbita. 13 września rano ppłk Sztark wysłał parlamentariuszy w prośbą o udzielenie pomocy rannym polskim żołnierzom zgrupowanym w Łętownicy, jak i zalegających na pobojowisku^[22]. Ppłk Sztark dostał się do niewoli i przebywał w oflagu w Woldenbergu.

Po wojnie pozostawał w stopniu podpułkownika, brał udział w ustanowieniu w kościele w Andrzejewie tablicy upamiętniającej żołnierzy 18 pal^[23]. Od 1 września 1947 podjął pracę w charakterze nauczyciela matematyki w konińskim gimnazjum i liceum koedukacyjnym (późniejszym liceum ogólnokształcącym, obecnie I Liceum Ogólnokształcącym im. Tadeusza Kościuszki). W szkole tej pracował do 31 sierpnia 1961. Po przejściu na emeryturę przeniósł się do córki do Wrocławia i tam mieszkał do końca życia. W 1972 został awansowany do stopnia pułkownika^[1]. Zmarł 22 lutego 1992 i został pochowany na Cmentarzu Grabiszyńskim we Wrocławiu^[1][24].

23 czerwca 1923 w kościele św. Michała Archanioła w Umieniu zawarł związek małżeński z Marią Ludwiką de Rathel, córką Henryka i Heleny z Czernickich, właścicielką majątku Olszówka, z którą miał córkę Hannę Barbarę (1924–2006), sanitariuszkę w powstaniu warszawskim i syna Zbigniewa Jana ps. „Zbyszek” (1926–1944), strzelca batalionu „Bałtyk” pułku AK „Baszta”^[25][26][27].

W 2018 ustanowiono ulicę Witolda Sztarka w Ostrowi Mazowieckiej^[28], a następnie, w tym samym roku w jego rodzimym Koninie^[29]. We wrześniu 2018 roku na murach I Liceum Ogólnokształcącego w Koninie odsłonięto tablicę poświęconą jego osobie^[30].

• Krzyż Złoty Orderu Virtuti Militari nr 197^[31]
• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari
• Złoty Krzyż Zasługi – 10 listopada 1938^[32]
• Krzyż Walecznych
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921^[33]
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości^[33]
• Odznaka za Rany i Kontuzje^[33]

• Wykaz oficerów, którzy nadesłali swe karty kwalifikacyjne, do Wydziału prac przygotowawczych, dla Komisji Weryfikacyjnej przy Departamencie Personalnym Ministerstwa Spraw Wojskowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1920.
• Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
• Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
• Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
• Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
• Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
• Sztark Witold. [w:] Kolekcja Orderu Wojennego Virtuti Militari; sygn. I.482.24-1773 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-08-02].