Willa „Wanda” – zabytkowa secesyjna willa z 1904, położona w Piotrkowie Trybunalskim przy ul. Dąbrowskiego 14.
Budynek w stylu secesyjnym według projektu Feliksa Nowickiego powstał w 1904/1905[1][2]. W czasie I wojny światowej w obiekcie mieściło się Centralne Biuro Werbunkowe Legionów Polskich[3]. W latach 20. XX w. budynek został kupiony przez Stowarzyszenie Robotnicze, które urządziło w nim „Dom Ludowy”[3]. Jednak z powodu zadłużenia w 1935 budynek został wystawiony na licytację i zakupiony przez Fundusz Obrony Narodowej[3]. W latach 1939–1945 w obiekcie mieściło się Gestapo[3]. Po II wojnie światowej budynek użytkowało wojsko – w latach 60. mieścił się w nim Powiatowy Sztab Wojskowy, od 1975 Wojewódzki Sztab Wojskowy, zaś do 2010 Wojskowa Komenda Uzupełnień[3].
W 2009 roku przy Zarządzie Okręgu Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Piotrkowie Trybunalskim powstał Społeczny Komitet Utworzenia Muzeum Legionów Polskich, który podjął starania o utworzenie w budynku Muzeum Legionów Polskich lub filii Muzeum Wojska Polskiego. W 2012 roku zaproponowano przeniesienie do budynku Centralnego Archiwum Związku Strzeleckiego „Strzelec”. Projekty nigdy nie zostały zrealizowane[4].
W 2014 po sprzedaży rozpoczęły się prace remontowe mające zaadaptować budynek do celów mieszkaniowych[1].
Część wejściowa willi, znajdująca się po lewej stronie budynku, wysunięta jest przed lico elewacji[2]. Na szczycie tej części znajduje się rzeźba przedstawiająca kobietę[2]. Na lewo od wejścia umieszczony jest balkon z ozdobną balustradą, a pod nim wnęka[2]. Nietypowe otwory okienne i drzwiowe budynku zaokrąglone są w górnej części[2]. Okna w prawej części budynku zaokrąglone są również po bokach[2]. Na pilastrach dzielących okna znajdują się kolumienki w stylu korynckim[2]. Pod krawędzią dachu widoczne jest deskowanie stanowiące dekorację[2]. Obok willi znajduje się też należąca do niej oficyna[1].
Budynek wpisany jest do rejestru zabytków pod numerem 343 z 28.08.1984[5]. Znajduje się też w gminnej ewidencji zabytków miasta Piotrkowa Trybunalskiego[6]. Willa jest jednym z najciekawszych architektonicznie domów w Piotrkowie i jednym z nielicznych przykładów architektury secesyjnej w mieście[1][2].
Przypisy
Bibliografia
