Wieża ciśnień w Gliwicach (ul. Sobieskiego)

Wieża ciśnień w Gliwicach
Zabytek: nr rej.
- A/805/2021 z 26.04.2021 (woj. śląskie)[1]
- A/1689/98 z 30.12.1998 (woj. katowickie)
Ilustracja
zdjęcie z 2012 roku
Państwo

 Polska

Miejscowość

Gliwice

Adres

ul. Sobieskiego 20

Typ budynku

wieża ciśnień

Styl architektoniczny

neogotyk

Architekt

Wilhelm Adalbert Otto Kranz

Wysokość całkowita

50 m

Położenie na mapie Gliwic
Mapa konturowa Gliwic, w centrum znajduje się punkt z opisem „Wieża ciśnień w Gliwicach”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Wieża ciśnień w Gliwicach”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Wieża ciśnień w Gliwicach”
Ziemia50°17′33,5″N 18°39′02,7″E/50,292639 18,650750
Multimedia w Wikimedia Commons

Wieża ciśnień w Gliwicach (ul. Sobieskiego) – neogotycka wieża ciśnień usytuowana przy ul. Sobieskiego w Gliwicach.

Historia

Wieża ciśnień została zbudowana w latach 1905–1908 na wzgórzu, ponieważ musiała być położona wyżej od istniejącej już wieży przy ul. Poniatowskiego, którą wspomagała w dostarczaniu wody do południowych dzielnic Gliwic[2]. W niektórych źródłach jest podawana data budowy 1918, ale według konserwatora zabytków Ewy Pokorskiej, bardziej prawdopodobne jest datowanie powstania wieży na lata 1905–1908[3].

Wysoki na 50 metrów budynek ma kształt walca o średnicy 26 m[2]. Znajduje się w nim zbiornik typu Intze, wykonany z blach stalowych nitowanych[3]. Projektantem wieży był Wilhelm Adalbert Otto Kranz[3]. Remont kapitalny wieży został wykonany w latach 1955–1958. Naprawiono wtedy pęknięcia w murze, gzymsy i konstrukcję dachu, wymieniono stolarkę okienną[3]. Podczas kolejnego remontu w 1974 roku został odnowiony zbiornik, a trzy lata później naprawiono dach wymieniając jego pokrycie i remontując wieńczącą go latarnię[3].

W 1985 roku została całkowicie wycofana z eksploatacji, a w 2004 roku sprzedana. W sierpniu 2008 roku podczas pożaru został uszkodzony dach[2].

Właściciel

W 2004 roku wieżę kupiła gliwicka firma Remistal i urządziła w niej skład maszyn budowlanych[4]. Kolejnym właścicielem od 2006 roku był znany fotograf Tomasz Gudzowaty. Sprzedał ją spółce Water Tower, a ta Zakładowi Badawczo-Produkcyjnemu Mostostal, ale okazało się, że pod tą nazwą kryje się ten sam właściciel[5].

Od 2013 roku właścicielem wieży był Cyprian Lubotorski prywatny przedsiębiorca spod Warszawy. Zabezpieczył on budynek, uporządkował teren wokół wieży. Jednak w 2018 roku sprzedał ją pyskowickiej firmie Komsta Okna i Drzwi[5].

Zabytek

W grudniu 1998 roku wieża została wpisana do rejestru zabytków pod numerem A/1689/98 z 30 grudnia 1998[6] (obecnie nr rej. A/805/2021)[7].

Przypisy

  1. ↑ Wykaz wpisanych obiektów do rejestru zabytków województwa śląskiego w okresie od 1 stycznia 1999 r. do 11 maja 2021 r.. wkz.katowice.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-05-14)]. (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2021-05-14]
  2. ↑ a b c Mury wstydu. W Gliwicach nie brakuje opuszczonych budynków [online], gliwice.wyborcza.pl [dostęp 2019-01-08] (pol.).
  3. ↑ a b c d e Pokorska E. Kolory miasta Miejski Serwis Informacyjny – Gliwice 2013 nr 10 s. 10
  4. ↑ Odkupienie wieży. Industrialny zabytek z ul. Sobieskiego wciąż zmienia właścicieli [online], Nowiny Gliwickie [dostęp 2019-01-08] (pol.).
  5. ↑ a b Jest nowy właściciel wieży ciśnień przy ul. Sobieskiego. To znana firma z Pyskowic [online], 24GLIWICE - Portal Gliwice | codziennie nowe informacje, 24 maja 2018 [dostęp 2019-01-08] (pol.).
  6. ↑ UCHWAŁA NR XVI/326/2020 RADY MIASTA GLIWICE z dnia 25 czerwca 2020 r. w sprawie przyjęcia programu opieki nad zabytkami miasta Gliwice na lata 2020-2023, „DZIENNIK URZĘDOWY WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO”.
  7. ↑ Spis obiektów nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków z terenu województwa śląskiego (stan na 27 listopada 2023 r.) (pol.) wkz.katowice.pl [dostęp 2023-12-02]

Linki zewnętrzne