Wielki Szarysz

Veľký Šariš

Herb Flaga
Państwo	Słowacja
Kraj	preszowski
Powiat	Preszów
Burmistrz	František Bartko[1]
Powierzchnia	25,73[2] km²
Wysokość	281[3] m n.p.m.
Populacja (2023) • liczba ludności • gęstość	6 909[4] 265,63[5] os./km²
Nr kierunkowy	+421 51[3]
Kod pocztowy	082 21[3]
Tablice rejestracyjne	PO
Położenie na mapie kraju preszowskiego Wielki Szarysz
Położenie na mapie Słowacji Wielki Szarysz
49°02′18″N 21°11′30″E/49,038333 21,191667
Multimedia w Wikimedia Commons
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Wielki Szarysz (słow. Veľký Šariš) − miasto na Słowacji w kraju preszowskim, w powiecie Preszów; w 2011 roku liczyło ok. 5,3 tys. mieszkańców. Leży nad Torysą, 5 km. na pn.-wsch. od Preszowa.

Pierwsza wzmianka o mieście pochodzi z 1217 roku^[6]. Miasto rozwijało się w cieniu Zamku Szaryskiego i wraz z jego upadkiem zaczęło tracić na znaczeniu. Zachował się tu jedynie wczesnogotycki kościół z XIII wieku. Miasteczko jest siedzibą wielkich zakładów agrochemicznych i młyna, a także słynnego browaru, usytuowanego na północnym skraju miejscowości. Zarówno na zamku jak i w Wielkim Szaryszu piwo warzyło się już w średniowieczu. W zapiskach cechowych pod rokiem 1506 można odnaleźć informację, iż piwowarstwo cieszyło się w Szaryszu specjalnymi przywilejami.

W XVI i XVII wieku aż 73 domostwa posiadały prawo do warzenia piwa, dopiero pożar z 1720 położył kres rozwojowi tak browarnictwa, jak i całego miasta. W 1782 r. zlikwidowano cechy, z czego skorzystało browarnictwo szaryskie. Założono wówczas nowoczesną spółkę i zakład piwowarski, który po początkowych sukcesach musiał ulec w walce z konkurencją z Koszyc. W 1967 roku reaktywowano zakłady piwowarskie, które obecnie należą do koncernu SABMiller.

• Zakłady agrochemiczne Agrochema a.s., obecnie w likwidacji;
• Browar Šariš (Pivovar Šariš) - znany za sprawą produkcji piwa marki Smädný mních.

Przez miasto biegną czerwone znaki dalekobieżnego szlaku turystycznego Cesta hrdinov SNP na odcinku z Kysaku na Čergov w Górach Czerchowskich.

• AleksanderA. Strojny AleksanderA., Piwnym szlakiem po Europie Środka, Kraków: „Bezdroża”, 2003, ISBN 83-916762-6-9, OCLC 69504505 . Brak numerów stron w książce

• Szarysz, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 805 .
• Oficjalna strona miasta