Wielka Synagoga w Stawiskach

Wielka Synagoga w Stawiskach
Ilustracja
synagoga
Państwo

 Polska

Miejscowość

Stawiski

Budulec

murowana

Data budowy

1739

Data likwidacji

II wojna światowa

Tradycja

ortodoksyjna

Obecnie

remiza strażacka i gminny ośrodek kultury

Położenie na mapie Stawisk
Mapa konturowa Stawisk, w centrum znajduje się punkt z opisem „Wielka Synagoga w Stawiskach”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „Wielka Synagoga w Stawiskach”
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Wielka Synagoga w Stawiskach”
Położenie na mapie powiatu kolneńskiego
Mapa konturowa powiatu kolneńskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Wielka Synagoga w Stawiskach”
Położenie na mapie gminy Stawiski
Mapa konturowa gminy Stawiski, w centrum znajduje się punkt z opisem „Wielka Synagoga w Stawiskach”
Ziemia53°22′48″N 22°09′07″E/53,380000 22,152000
Multimedia w Wikimedia Commons

Wielka Synagoga w Stawiskach – zbudowana w 1739 w południowo-zachodniej części miasta. Murowany, dwukondygnacyjny budynek synagogi wzniesiono na planie prostokąta z małymi dobudówkami. Ściany zewnętrzne gładkie z gzymsem kordonowym na wysokości parapetów okien sali modlitw. Na piętrze znajdowały się półokrągło zakończone okna po trzy w ścianach bocznych, dwa w ścianie wschodniej. W ścianie zachodniej znajdowało się pięć takich okien nad sienią doświetlających babiniec. Nad wejściem głównym znajdował się trójkątny fronton. Budynek przekryto dachem mansardowym kryty dachówką[1].

Sala główna zbliżona do kwadratu, dziewięciopolowa o równych polach. Wewnątrz cztery kwadratowe słupy, połączone ze sobą i przyściennymi pilastrami arkadami o podwyższonych u nasady pełnych łukach. Pola pomiędzy arkadami przekrywał płaski drewniany strop kasetonowy. Pole środkowe, nad ośmioboczną bimą otoczoną balustradą z toczonych tralek posiadało sklepienie żaglaste. W głównej sali modlitewnej znajdował się bogato rzeźbiony Aron ha-kodesz[1].

Aron ha-kodesz umieszczony na ścianie wschodniej wypełniał całą ścianę między pilastrami. Wykonany z drewna, polichromowany, trzykondygnacyjny z nadstawą. Strukturę architektoniczną tworzyły bliźniacze kolumienki w dolnej kondygnacji, a na wyższych pojedyncze. Nad szafą na rodały Tablice Przykazań[1].

Podczas drugiej wojny światowej, w 1942 hitlerowcy doszczętnie zniszczyli synagogę. Po wojnie na miejscu synagogi zbudowano budynek remizy strażackiej oraz gminny ośrodek kultury[2].

Przypisy

  1. ↑ a b c Maria Piechotka i Kazimierz Piechotka: Bramy Nieba Bóżnice murowane na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej. Polski Instytut Studiów nad Sztuką Świata i Muzeum Historii Żydów Polskich POLINWarszawa, 2017, s. 444-445, język polski, ISBN 978-83-942344-2-3
  2. ↑ Synagoga w Jarocinie (ul. Mała). www.jewishbialystok.pl. [dostęp 2022-11-18].

Linki zewnętrzne