PROFILPELAJAR.COM

Who Wants to Be a Millionaire
Nazwa formatu	Who Wants to Be a Millionaire?
Rodzaj programu	teleturniej
Kraj produkcji	Stany Zjednoczone
Język	angielski
Prowadzący	ABC:; Regis Philbin (1999–2002, 2004, 2009); Jimmy Kimmel (2020–2021, 2024); Syndication:; Meredith Vieira (serie 1–11); Cedric the Entertainer (seria 12); Terry Crews (seria 13); Chris Harrison (serie 14–17)
Data premiery	16 sierpnia 1999
Lata emisji	1999–2021, 2024
Liczba odcinków	Prime-time: 419 lub 420; Syndication: 3010 (17 serii)
Czas trwania odcinka	Prime-time: ok. 40–43 minut; Syndication: ok. 20 minut
Format nadawania	4:3 SDTV (do 2011); 16:9 HDTV (od 2011)
	Produkcja
Produkcja	Valleycrest Productions (1999–2019); Celador (1999–2007); 2waytraffic (2007–2019)
Stacja telewizyjna	Prime-time: ABC; Syndication: inne – lokalne
	Strona internetowa

Who Wants to Be a Millionaire^[1] – amerykański teleturniej oparty na brytyjskim formacie Who Wants to Be a Millionaire? emitowany w latach 1999–2021 i 2024. Jego uczestnicy odpowiadają na kilkanaście pytań, aby wygrać milion dolarów (okazjonalnie nawet większe kwoty).

Zasady gry serii emitowanych przez ABC

Dziesięciu uczestników bierze udział w eliminacjach kto pierwszy, ten lepszy (Fastest Finger First). Osoba, która ułoży cztery odpowiedzi w odpowiedniej kolejności szybciej od rywali, awansuje do etapu zasadniczego.

Aby zdobyć główną nagrodę, musi odpowiedzieć na 15 pytań. Każde z nich ma cztery możliwe warianty odpowiedzi, z których tylko jeden jest prawidłowy. Za każdą poprawną odpowiedź dostaje nagrodę zgodnie z tabelą niżej. W każdej chwili może się wycofać i zabrać to, co uzyskał. Udzieliwszy błędnej odpowiedzi, zawodnik traci pieniądze, i zabiera kwotę gwarantowaną (lub – jeżeli żadnej nie zdobył – odchodzi z niczym). Zawodnik ma do dyspozycji trzy koła ratunkowe (ang. lifelines):

Telefon do przyjaciela (Phone-A-Friend) – uczestnik ma 30 sekund na skonsultowanie się ze znajomą osobą – w tym celu dzwoni się do pomocnika przez telefon;
Pytanie do publiczności (Ask the Audience) – publiczność w studio za pomocą pilotów wybiera odpowiedź, którą uważa za prawidłową;
Pół na pół (Fifty-Fifty) – dwie losowo wybrane błędne odpowiedzi są odrzucane, pozostają tylko poprawna i jedna błędna.

Klasyczna wersja programu emitowana była w latach 1999–2002. W 2004 roku teleturniej powrócił do pierwotnej stacji z 12 odcinkami jako Who Wants to Be a Super Millionaire? (ang. Kto chce być supermilionerem?), w której do wygrania było 10 milionów dolarów, a po osiągnięciu drugiej kwoty gwarantowanej zawodnik otrzymywał dwa dodatkowe koła ratunkowe: Trzech mędrców (Three Wise Men) – połączenie z trzema osobami, na zasadzie pomocy eksperta oraz Podwójny strzał (Double Dip^[c]) – prawo do zaznaczenia dwóch wariantów odpowiedzi (nie można wcześniej użyć pół na pół), wiązało się ono jednak z utratą możliwości wycofania się lub użycia innego koła ratunkowego.

W 2009 roku, z okazji 10. rocznicy pojawienia się programu w USA, tradycyjny format powrócił jeszcze raz, tym razem na 11 odcinków^[3].

Na początku stycznia 2020 roku stacja ABC potwierdziła, że wyemituje specjalną wersję z gwiazdami z okazji 20-lecia programu w Stanach Zjednoczonych^[4]. Pojawiła się ona na ekranach w kwietniu 2020 roku w głównym czasie antenowym i składała się z dziewięciu odcinków. Stacja reklamowała ją jako powrót do „Milionerów” znanych z początku jej emisji – przywrócono oryginalną ścieżkę dźwiękową, pierwotne drzewko pieniędzy i tradycyjne koła ratunkowe (z wyjątkiem pomocy publiczności). Nowe studio zbudowano bazując na najnowszym brytyjskim układzie. Prowadzącym został Jimmy Kimmel, a na fotelu gracza zasiadali celebryci. Nowością było również wprowadzenie koła ratunkowego Konsultacja z prowadzącym (Ask the Host) w miejsce pytania do publiczności, której nie było w studio w związku z pandemią COVID-19. Każdy zawodnik mógł ponadto zaprosić pomocnika, z którym przez pierwsze 10 pytań mógł porozumiewać się bez ograniczeń, a w późniejszym etapie gry tylko raz, o ile zdecydował się poświęcić w tym celu jedno koło ratunkowe. Wszystkie wygrane przekazano na cele charytatywne; każdemu uczestnikowi zagwarantowano kwotę minimum 32 000 dolarów (nawet, jeśli w czasie gry zdobył mniej).

W sezonie 2020/2021 na fotelu gracza zasiadali na przemian celebryci i zwykli uczestnicy, często poszkodowani przez pandemię. Zasady gry były identyczne z obowiązującymi wiosną 2020 roku.

W serii powstałej z okazji 25. rocznicy wprowadzenia programu na antenę do gry ponownie zaproszono celebrytów. Dostępne koła ratunkowe to, wzorem wersji brytyjskiej: telefon do przyjaciela, pytanie do publiczności, pół na pół oraz konsultacja z prowadzącym.

Drzewka pieniędzy

Drzewka pieniędzy (ABC)
Nr pytania	1999–2002	2004 (Super Millionaire)	2009 (10. rocznica)	2020 (20. rocznica), 2020/2021, 2024 (25. rocznica)
1	$ 100	$ 1000	$ 100	$ 100
2	$ 200	$ 2000	$ 200	$ 200
3	$ 300	$ 3000	$ 300	$ 300
4	$ 500	$ 4000	$ 500	$ 500
5	$ 1000	$ 5000	$ 1000	$ 1000
6	$ 2000	$ 10 000	$ 2000	$ 2000
7	$ 4000	$ 20 000	$ 4000	$ 4000
8	$ 8000	$ 30 000	$ 8000	$ 8000
9	$ 16 000	$ 50 000	$ 16 000	$ 16 000
10	$ 32 000	$ 100 000	$ 25 000	$ 32 000
11	$ 64 000	$ 500 000	$ 50 000	$ 64 000
12	$ 125 000	$ 1 000 000	$ 100 000	$ 125 000
13	$ 250 000	$ 2 500 000	$ 250 000	$ 250 000
14	$ 500 000	$ 5 000 000	$ 500 000	$ 500 000
15	$ 1 000 000	$ 10 000 000	$ 1 000 000	$ 1 000 000

Edycje dystrybucji lokalnej (syndication)

Jedną z większych zmian w formacie była rezygnacja producentów z eliminacji w studio.

Pierwszą serię emitowano w sezonie 2002/2003. Drugą – 2003/2004.

Trzecia seria (2004/2005) przyniosła pewne zmiany. Zawodnicy po odpowiedzi na 10. pytanie otrzymywali czwarte koło ratunkowe: Zamiana pytania (Switch the Question), które pozwalało na zmianę dowolnego pytania na inne.

W sezonie 7. (2008/2009) wprowadzono grę na czas. Zawodnicy mieli ustalony limit czasu na udzielenie odpowiedzi (pyt. 1–5 – 15 sekund, pyt. 6–10 – 30 sekund, pyt. 11–14 – 45 sekund, pyt. 15 – 45 sekund+niewykorzystany z poprzednich); niepodanie jej w tym czasie traktowane było jak wycofanie się. Ponadto Pół na pół oraz Zamiana pytania zostały zastąpione przez Podwójną odpowiedź, a także Pytanie do eksperta (Ask the Expert) – zawodnik mógł rozmawiać za pomocą połączenia wideo z ekspertem (najczęściej wcześniejszym uczestnikiem programu lub osobą powszechnie znaną), jednak dopiero po przekroczeniu 1. progu gwarantowanego.

W serii 8. (2009/2010) obowiązywały nowe stawki. Również od 11 stycznia 2010, ze względu na rosnące używanie dostępu do Internetu, wycofano Telefon do przyjaciela, udzielając graczowi Pytanie do eksperta dostępnym przez całą grę.

Sezon 9. (2010/2011) przyniósł bardzo dużo zmian. Po pierwsze Podwójną odpowiedź i Pytanie do eksperta zastąpiono nowym kołem ratunkowym: Przeskocz pytanie (Jump the Question) – uczestnik dostawał je w dwóch egzemplarzach; pozwalało ono uczestnikowi ominąć jedno pytanie, natomiast nie dostawał za nie wynagrodzenia. Jednak przede wszystkim zmienił się sposób przyznawania nagród (Shuffle Format). Po raz pierwszy zaczęły się one sumować. Zawodnik odpowiadał na pytanie, tak naprawdę nie wiedząc o ile gra; dowiadywał się o tym dopiero po oznajmieniu poprawnej odpowiedzi. Tę część nazywano SuperMix round. Gdy odpowiedział już na 10 pytań, przechodził do klasycznej rozgrywki (Classic round / Classic Millionaire) – do miliona zostawały mu już tylko 4 pytania, a suma gwarantowana wynosiła 25 000 (chyba że przeskoczył 10. pytanie, wtedy ta kwota nie obowiązywała). W czasie specjalnego tygodnia Halloween^[d] uczestnicy dostawali dodatkową pomoc: Kryształową kulę (Crystal ball), która pozwalała „podejrzeć”, ile warte jest pytanie (tylko w SuperMix round).

Meredith Vieira prowadziła program przez ponad 10 lat

Pierwsze dziewięć sezonów nagrywano w standardowej rozdzielczości obrazu, natomiast osiem kolejnych (w emisji od września 2011) – w wysokiej rozdzielczości z zastosowaniem panoramicznych (16:9) proporcji obrazu.

W 12. serii (2013/2014) zmieniono prowadzącego – Meredith Vieirę^[5] zastąpił Cedric the Entertainer.

W 13. serii (2014/2015) prowadzącym został Terry Crews i zamieniono również jedno Przeskocz pytanie nowym kołem: Plus jeden / +1 (Plus One / +1), za pomocą którego zawodnik mógł skonsultować się z osobą towarzyszącą, którą zaprosił ze sobą do studia.

Mężczyzna po lewej to Chris Harrison – ostatni prowadzący

Od 14. sezonu (2015/2016) prezenterem teleturnieju jest Chris Harrison. Zrezygnowano również z wersji Shuffle Format i przywrócono standardowy tok gry, a w miejsce drugiego koła Przeskocz pytanie przywrócono Pół na pół. Przy okazji tzw. tygodni mądrych dzieci młodzi uczestnicy otrzymują czwarte koło ratunkowe: Utnij pytanie (Cut the Question), działające na zasadzie Zmiany pytania.

17 maja 2019 roku po 17 latach (w sumie z poprzednimi odcinkami w ABC – 20 lat po emisji pierwszego odcinka) podjęto decyzję o zakończeniu emisji w lokalnej dystrybucji. 31 maja 2019 roku ukazał się ostatni odcinek^[6].

Drzewka pieniędzy

Drzewka pieniędzy (dystrybucja lokalna)
Nr pytania	2002–2004	2004–09	2009–10	2010–15^[7]	2015–2019
1	$ 100	$ 100	$ 500	losowa wartość spośród: $ 100, $ 500, $ 1000, $ 2000, $ 3000, $ 5000, $ 7000, $ 10 000, $ 15 000, $ 25 000	$ 500
2	$ 200	$ 200	$ 1000		$ 1000
3	$ 300	$ 300	$ 2000		$ 2000
4	$ 500	$ 500	$ 3000		$ 3000
5	$ 1000	$ 1000	$ 5000		$ 5000
6	$ 2000	$ 2000	$ 7500		$ 7000
7	$ 4000	$ 4000	$ 10 000		$ 10 000
8	$ 8000	$ 8000	$ 12 500		$ 20 000
9	$ 16 000	$ 16 000	$ 15 000		$ 30 000
10	$ 32 000	$ 25 000	$ 25 000		$ 50 000
11	$ 64 000	$ 50 000	$ 50 000	$ 100 000	$ 100 000
12	$ 125 000	$ 100 000	$ 100 000	$ 250 000	$ 250 000
13	$ 250 000	$ 250 000	$ 250 000	$ 500 000	$ 500 000
14	$ 500 000	$ 500 000	$ 500 000	$ 1 000 000	$ 1 000 000
15	$ 1 000 000	$ 1 000 000	$ 1 000 000	–

Spis serii i odsłon

Seria	Sezon	Liczba odcinków	Początek emisji	Koniec emisji	Prowadzący	Stacja
Prime time — pierwotna odsłona
^[e]	1999/2000	363 lub 364	16 sierpnia 1999	29 sierpnia 1999	Regis Philbin	ABC
			7 listopada 1999	24 listopada 1999
			9 stycznia 2000	emisja ciągła
	2000/2001		emisja ciągła	emisja ciągła
	2001/2002		emisja ciągła	14 lutego 2002
	2001/2002		28 lutego 2002	27 czerwca 2002
Syndication (dystrybucja lokalna)
1.	2002/2003	195	16 września 2002	25 lipca 2003	Meredith Vieira	różne
2.	2003/2004	195	15 września 2003	23 lipca 2004	Meredith Vieira	różne
**Prime time — Super Millionaire**
1.	—	5	22 lutego 2004	27 lutego 2004	Regis Philbin	ABC
1.	—	7	16 maja 2004	25 maja 2004	Regis Philbin	ABC
Syndication (dystrybucja lokalna) – cd.
3.	2004/2005	195	13 września 2004	22 lipca 2005	Meredith Vieira	różne
4.	2005/2006	175	12 września 2005	30 czerwca 2006
5.	2006/2007	175	10 września 2006	29 czerwca 2007
6.	2007/2008	175	10 września 2007	27 czerwca 2008
7.	2008/2009	175	8 września 2008	26 czerwca 2009
**Prime time — 10th Anniversary**
1.	—	11	9 sierpnia 2009	23 sierpnia 2009	Regis Philbin	ABC
Syndication (dystrybucja lokalna) – cd.
8.	2009/2010	175	7 września 2009	25 czerwca 2010	Meredith Vieira	różne
9.	2010/2011	170	13 września 2010	24 czerwca 2011
10.	2011/2012	170	5 września 2011	25 maja 2012
11.	2012/2013	175	3 września 2012	31 maja 2013
12.	2013/2014	160	2 września 2013	23 maja 2014	Cedric the Entertainer
13.	2014/2015	175	8 września 2014	29 maja 2015	Terry Crews
14.	2015/2016	175	14 września 2015	3 czerwca 2016	Chris Harrison
15.	2016/2017	175	12 września 2016	2 czerwca 2017
16.	2017/2018	175	11 września 2017	1 czerwca 2018
17.	2018/2019	175	10 września 2018	31 maja 2019
Prime time — 20th Anniversary i kolejny sezon
1.	wiosna 2020	9	8 kwietnia 2020	4 czerwca 2020	Jimmy Kimmel	ABC
2.^[8]	2020/2021^[9]	16	18 października 2020	31 stycznia 2021
2.^[8]	2020/2021^[9]	16	7 marca 2021	21 marca 2021
**Prime time — 25th Anniversary**
1.	lato 2024	8	10 lipca 2024	28 sierpnia 2024	Jimmy Kimmel	ABC

Dostępność kół ratunkowych według sezonu

Legenda:

● – koło dostępne dla każdego gracza przez całą grę,
• – koło pojawiające się okazjonalnie, przeważnie podczas niektórych tygodni specjalnych,
1 – koło dostępne po osiągnięciu pierwszego progu gwarantowanego,
2 – koło dostępne po osiągnięciu drugiego progu gwarantowanego.

Dostępność kół ratunkowych według sezonu
Koło ratunkowe	prime time	d.l.		prime time	d.l.					prime time	d.l.											prime time
Koło ratunkowe	1999–2002	1.	2.	Super	3.	4.	5.	6.	7.	10th Ann.	8.^[f]	8.^[g]	9.	10.	11.	12.	13.	14.	15.	16.	17.	20th Ann.	2020/2021	25th Ann.
Telefon do przyjaciela	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●											●	●	●
Pytanie do publiczności	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●	●			●
Pół na pół	●	●	●	●	●	●	●	●										●	●	●	●	●	●	●
Trzech mędrców				●2
Podwójny strzał				●2					●	●	●	●
Zamiana pytania					●2			●2
Pytanie do eksperta									●1	●	●1	●
Przeskocz pytanie													●●	●●	●●	●●	●
Osoba towarzysząca (Plus jeden)																	●	●	●	●	●
Kryształowa kula																	•
Utnij pytanie																	•	•	•	•	•
Konsultacja z prowadzącym																						●	●	●

Zobacz też

Uwagi

↑ Stan na wrzesień 2024 roku.
• wersja oryginalna (1999–2002): 363 lub 364,
• Super Millionaire (2004): 12,
• 10th Ann. (2009): 11,
• 20th Ann. (2020): 9,
• sezon 2020/2021: 16,
• 25th Ann. (2024): 8.
↑ Pierwsze odcinki (z roku 1999) trwały zazwyczaj ok. 22 minut, niektóre były dwa razy dłuższe.
↑ Double dipping to nieformalne angielskie określenie na nielegalne dorabianie pieniędzy („na boku”); tu jednak oznacza wykonywanie czynności dwukrotnie.
↑ W czasie tygodnia Halloween nazwy kół ratunkowych były dostosowane do święta: Pytanie do publiczności nazwano Pick audience's brains (Wypytaj publiczność, dosł. Pobierz mózgi publiczności), a Przeskocz pytanie – Bat the question away (ang. bat – nietoperz; bat away – odbić [piłkę] – zwrot używany podczas komentowania meczów baseballu lub krykieta).
↑ Według niektórych źródeł pierwotna odsłona teleturnieju podzielona była na kilka miniserii (6 lub 8).
↑ Do 8 stycznia 2010 włącznie.
↑ Od 11 stycznia 2010.