Walery Gadomski

Portret W. Gadomskiego autorstwa A. Grabowskiego ze zbiorów Muzeum Narodowego w Warszawie
Data i miejsce urodzenia	1833 Kraków
Data i miejsce śmierci	16 marca 1911 Kraków
Zawód, zajęcie	rzeźbiarz
Multimedia w Wikimedia Commons

Walery Gadomski (ur. w 1833 w Krakowie, zm. 16 marca 1911 w Krakowie) – polski rzeźbiarz.

Od 1850 r. kształcił się w Szkole Sztuk Pięknych w Krakowie, studiując malarstwo u Wojciecha Stattlera oraz rzeźbę u Henryka Kossowskiego. W latach 1856–1858 studiował w akademii w Wiedniu pod kierunkiem Franza Bauera. Uczestniczył w powstaniu styczniowym, w tym w bitwie pod Kobylanką^[1]. Od 1876 był zatrudniony jako wykładowca w krakowskiej ASP (wówczas jeszcze Szkole Sztuk Pięknych)^[2], od 1877 jej profesor^{[potrzebny przypis]}. Profesorem uczelni był do utraty wzroku w 1889. Od początku lat 90. z powodu utraty wzroku zaprzestał działalności artystycznej^[3], rozpoczęte prace kończył Michał Korpal, który przejął również pracownię rzeźby Walerego Gadomskiego.

Pochowany został na cmentarzu Rakowickim w Krakowie, w kwaterze Ra, w grobowcu weteranów powstań 1830/1831 r., 1846/1848 r. i 1863/1864 r.^[4].

Miał syna Tadeusza, który został malarzem^[5].

Uczestniczył w odnowie Sukiennic, wykonywał prace rzeźbiarskie przy ryzalicie od strony ul. Siennej. Rzeźbił w gipsie, terakocie i marmurze kararyjskim wykonując posągi, popiersia, medaliony.

• pomnik Kazimierza III Wielkiego w Bochni (1871)
• pomnik Mikołaja Kopernika w budynku PAN w Krakowie (1872)
• pomnik Artura Grottgera w kościele Dominikanów we Lwowie 1876-1880,
• pomnik Jana III Sobieskiego w Ogrodzie Strzeleckim w Krakowie (1883)
• Pomnik Jana III Sobieskiego w Przemyślu (1884)
• „Herodiada” w Muzeum Narodowym w Krakowie (1883)
• pomnik Kazimierza Brodzińskiego w Tarnowie (1884)
• pomnik Mikołaja Zyblikiewicza na placu Wszystkich Świętych w Krakowie (1887)
• pomnik papieża Piusa IX w kościele św. Piotra i Pawła w Krakowie (po 1880)
• pomnik Zygmunta Augusta w Ogrodzie Strzeleckim w Krakowie.

Tworzył kompozycje figuralne: „Chrystus zdjęty z krzyża”, „Przebudzenie” oraz rzeźby portretowe: Jana Matejki, Lucjana Siemieńskiego. Dzieła artysty utrzymane są w duchu akademickiego eklektyzmu.

• „Ilustrowana Encyklopedia Trzaski, Everta i Michalskiego"
• Ryszkiewicz A., 1975: Gadomski Walery. W: Maurin-Białostocka J. i in.: Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających, tom II. Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Polska Akademia Nauk, Instytut Sztuki, str. 264-266.
• „Wielka Ilustrowana Encyklopedia Gutenberga” (1928-1934)

• Walery Gadomski, [w:] Twórcy [online], Culture.pl [dostęp 2024-03-22] .