PROFILPELAJAR.COM

Wacław Kostek-Biernacki
Data i miejsce urodzenia	24 września 1884 ; Lublin
Data i miejsce śmierci	25 maja 1957 ; Warszawa
	Wojewoda nowogródzki
Okres	od 1 lipca 1931; do 8 września 1932
Poprzednik	Zygmunt Beczkowicz
Następca	Stefan Świderski
	Wojewoda poleski
Okres	od 8 września 1932; do 2 września 1939
Poprzednik	Jan Krahelski
Następca	okupacja ZSRR, funkcja zlikwidowana
	Główny Komisarz Cywilny przy Naczelnym Wodzu
Okres	od 2 września 1939; do 30 września 1939
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Wacław Kostek-Biernacki
	; Wacław Kostek-Biernacki w 1911
	pułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia	24 września 1884 ; Lublin
Data i miejsce śmierci	25 maja 1957 ; Warszawa
	Przebieg służby
Lata służby	1914–1934
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier; Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	1 Pułk Piechoty Legionów; 22 Pułk Piechoty; 38 Pułk Piechoty; twierdza Brześć
Stanowiska	dowódca żandarmerii; dowódca batalionu; dowódca pułku piechoty; komendant twierdzy
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa; wojna polsko-bolszewicka; II wojna światowa
Późniejsza praca	wojewoda nowogrodzki; wojewoda poleski
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Cytaty w Wikicytatach

Wacław Kostek-Biernacki (ur. 24 września^[1] 1884 w Lublinie, zm. 25 maja 1957 w Warszawie) – polski pisarz i poeta, działacz sanacyjny, wojewoda nowogrodzki (1931–1932) i poleski (1932–1939), minister, pułkownik piechoty Wojska Polskiego, twórca i nadzorca Miejsca Odosobnienia w Berezie Kartuskiej.

Życiorys

Młodość

Pochodził z rodziny mieszczańskiej. Był synem Tomasza i Marii z Niwińskich^[1]. Miał brata Jana oraz siostrę Eugenię. Naukę pobierał w gimnazjum w Lublinie. lecz został z niego wydalony za udział w antyrosyjskiej demonstracji^[1]. Naukę kontynuował we Lwowie, gdzie w 1903 r. zdał eksternistycznie maturę. Następnie rozpoczął studia na Uniwersytecie Lwowskim, a od 1904 r. także na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1905 r. został działaczem Polskiej Partii Socjalistycznej i porzucił dalszą naukę.

Za swą działalność został w styczniu 1907 r. aresztowany w Warszawie i osadzony w więzieniu lubelskim. Stamtąd 26 maja 1907 r. zorganizował udaną ucieczkę 41 więźniów^[1]. Na wolności angażował się w akcje bojowe PPS - Frakcji Rewolucyjnej. Kolejno przedostał się na tereny zaboru austriackiego, skąd w 1908 r. wyruszył do Francji, gdzie zaciągnął się do Legii Cudzoziemskiej. Został wysłany do Algieru,służył w 1 pułku w miejscowości Sidi-Bel-Abbes w pobliżu Oranu, lecz długo w niej nie pozostał, gdyż we wrześniu 1908 r. zdezerterował i powrócił do Galicji^[1]. Tam został członkiem Związku Walki Czynnej^[2].

Wielka Wojna

W 1914 r. został żołnierzem oddziałów strzeleckich pod dowództwem Józefa Piłsudskiego. Jako porucznik służył w I Brygadzie Legionów Polskich. W okresie od sierpnia do grudnia 1914 pełnił funkcję szefa żandarmerii I. Pułku Legionów Polskich, gdzie zyskał przydomek „Kostek-Wieszatiel”^[3]. Potem najczęściej był przydzielony do sztabu 1 Brygady^[1]. Po tzw. kryzysem przysięgowym został internowany do obozu w Beniaminowie, skąd został zwolniony 20 czerwca 1918 r. Po uwolnieniu udał się do Krakowa, gdzie został członkiem Polskiej Organizacji Wojskowej. 1 listopada 1918 r. został żołnierzem Wojska Polskiego i został przydzielony do 5. Pułku Piechoty Legionów. Brał udział w walkach na froncie polsko-ukraińskim^[1].

II Rzeczpospolita

Po odzyskaniu niepodległości, w latach 1919–1920 w stopniu kapitana, później majora był dowódcą batalionu zapasowego 22 pułku piechoty w Siedlcach. Następnie otrzymał przydział na stanowisko zastępcy dowódcy 43. Pułku Piechoty w Równem^[1]. 22 lipca 1922 roku został zatwierdzony na stanowisku pełniącego obowiązki zastępcy dowódcy 62 pułku piechoty w Bydgoszczy^[4]. Następnie został przeniesiony do 4. Pułku Strzelców Podhalańskich. W 1923 roku był zastępcą dowódcy 4 pułku Strzelców Podhalańskich w Cieszynie^[5]. W tym czasie został aresztowany i postawiony przed sądem wojskowym, za wzięciu udziału w zamieszkach robotniczych. Został uniewinniony^[1]. W 1924 roku pełnił służbę w 20 pułku piechoty w Krakowie, pozostając oficerem nadetatowym 4 pułku Strzelców Podhalańskich^[6]. 21 sierpnia 1926 roku został przeniesiony z 78 pułku piechoty w Baranowiczach do 38 pułku piechoty Strzelców Lwowskich w Przemyślu na stanowisko dowódcy pułku^[7]. 24 grudnia 1929 awansował na pułkownika. W sierpniu 1930 tymczasowo mianowany komendantem Twierdzy Brzeskiej. W 1931 został zwolniony ze stanowiska dowódcy pułku^[8]. Z dniem 30 czerwca 1931 został przeniesiony w stan nieczynny na okres dwunastu miesięcy, bez prawa do poborów^[9]. Od 1 lipca 1932 do 3 września 1932 był wojewodą nowogródzkim. Skierowano go tam, ze względu na bunt wobec władz państwowych, które były skutkiem tzw. Wielkiego Kryzysu. Z dniem 30 czerwca 1932 został mu przedłużony okres pozostawania w stanie nieczynnym o kolejnych dwanaście miesięcy^[10]. Następnie 8 września został wojewodą poleskim. Został mianowany na ten urząd, ze względu na zbrojne wystąpienia wobec władz państwowych.

W 1934 r. został skierowany do organizacji i nadzoru nad miejscem odosobnienia w Berezie Kartuskiej, gdzie zaplanował i nadzorował realizację metod torturowania więźniów uznanych za przeciwników sanacji^[1]. Z tego powodu Stanisław Mackiewicz nazwał go „chorobliwym sadystą”^[11]. Z dniem 30 września 1934 został przeniesiony w stan spoczynku^[12].

Od maja 1938 był Prezesem Zarządu Okręgu Brześć nad Bugiem Związku Legionistów Polskich^[13].

II Wojna światowa i PRL

2 września 1939 prezydent RP Ignacy Mościcki mianował go ministrem w rządzie Felicjana Sławoja Składkowskiego i poruczył mu pełnienie urzędu Głównego Komisarza Cywilnego^[14]. Na stanowisku tym Biernacki wydał szereg zarządzeń^[15], w tym 11 września Zarządzenie nr 5 o militaryzacji Policji Państwowej^[16]. Ponadto miał być pośrednikiem pomiędzy Naczelnym Wodzem i rządem, odbierając od Rady Ministrów projekty aktów prawnych, które wracały do niej po opinii marszałka Edwarda Śmigłego-Rydza^[1].

W nocy z 6 na 7 września wraz ze swoi biurem ewakuował się z Warszawy do Brześcia. 13 września zniesiono podział na obszar „operacyjny” i „krajowy”, co spowodowało chaos kompetencyjny pomiędzy Głównym Komisarzem i ministrami. 15-16 września Kostek-Biernacki był w Tarnopolu, później w Kołomyi. W między czasie popadł w konflikt z administracją, w związku jak traktowano więźniów ukraińskich. Naczelny Wódz zastąpił Komisarza Leonem Kniaziołuckim, lecz po ataku ZSRR na Polskę, dyrektywa nie weszła w życie^[1].

18 września 1939, wraz z Kwaterą Główną Naczelnego Wodza, przekroczył granicę z Rumunią, gdzie był internowany do 1944. 30 września 1939 prezydent RP Władysław Raczkiewicz podpisał dymisję z zajmowanej przez niego funkcji.

W 1945 został przez Rumunów wydany nowym władzom komunistycznym w Polsce. 9 listopada 1945 r. Kostek-Biernacki został formalnie aresztowany i osadzony w więzieniu przy ul. Rakowieckiej^[17]. W więzieniu był torturowany^[18], a po 8 latach pobytu w więzieniu na Mokotowie wytoczono mu proces. 14 kwietnia 1953 został skazany na karę śmierci w oparciu o dekret „O odpowiedzialności za klęskę wrześniową i faszyzację życia państwowego” z 22 stycznia 1946. Uznano go winnym tłumienia ruchu rewolucyjnego, faszyzowania kraju, szkalowania i zohydzania Związku Radzieckiego, gdyż pełniąc funkcje wojewody wypełniał politykę sanacyjnego rządu: dławił ruchy mas pracujących miast i wsi oraz wynaradawiał ludność ukraińską i białoruską. Sąd Najwyższy po apelacji zamienił wyrok śmierci na 10 lat więzienia, jednak 9 listopada 1955 z powodu złego stanu zdrowia Wacław Kostek-Biernacki został zwolniony z więzienia^[17]^[1].

Zmarł 25 maja 1957 w Warszawie. Został pochowany w grobie rodzinnym na starym cmentarzu w Grójcu.

Życie prywatne

W 1911 r. ożenił się z Anną Sokolską, z którą miał syna Leszka^[1].

Awanse

chorąży – 29 września 1914
porucznik – 5 marca 1915 (z pominięciem stopnia podporucznika)
podpułkownik – 3 maja 1926 ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 i 10,5. lokatą w korpusie oficerów zawodowych piechoty
pułkownik – 24 grudnia 1929 ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1930 i 6. lokatą w korpusie oficerów zawodowych piechoty

Ordery i odznaczenia

Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (11 listopada 1936)^[19]
Krzyż Niepodległości z Mieczami (20 stycznia 1931)^[20]
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1928)^[21]
Krzyż Walecznych (dwukrotnie)
Złoty Krzyż Zasługi (16 marca 1928)^[22]
Znak oficerski „Parasol”

Twórczość

Jedzie, jedzie na kasztance,
Siwy strzelca strój! Siwy strzelca strój!
Hej, hej, Komendancie,
Miły Wodzu mój!

Wacław Kostek-Biernacki, Pieśń o Wodzu Miłym

Jego twórczość pozostaje nieznana. Książka Djabeł zwycięzca krytykowana była przez katolickie media, szczególnie przez „Gazetę Tygodniową”, w której między innymi napisano: Jest ona pełna cynizmu, czyli braku szacunku dla rzeczy powszechnie szanowanych. Kostek-Biernacki bije w niej, kopie, pluje na wszystko, co Polak kiedykolwiek szanował^[23]. W 1951 wszystkie jego utwory objęte były zapisem cenzury w Polsce i podlegały natychmiastowemu wycofaniu z bibliotek, zostały pod kontrolą wywiezione do papierni i zniszczone^[24]^[25].

Jak oni!, 1909, wspomnienia bojowca
Na ulicach Warszawy, 1911
Szlakami buntu, Kraków 1911, powieść
Marsze i piosenki brygady Piłsudskiego, Kraków 1915
Szopka Benjaminowska, Warszawa 1927
Djabeł zwycięzca, Kraków 1931, zbiór opowiadań
Straszny gość, 1932, zbiór opowiadań, wyd. powojenne Wyd. vis-à-vis/ Etiuda Kraków 2006
Ułan dyżurny, 1939, wspomnienia
Słowa „Pieśni o Wodzu Miłym” (do muzyki sierżanta I Brygady Zygmunta Pomarańskiego):

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ PiotrP. Cichoracki PiotrP., Wacław Kostek-Biernacki (1884-1957), [w:] ZbigniewZ. Girzyński, JarosławJ. Kłaczkow, WojciechW. Piasek (red.), Premierzy i ministrowie Rzeczypospolitej Polskiej 1918–1939, wyd. pierwsze, Warszawa: Instytut De Republica, 2023, s. 329-331, ISBN 978-83-67253-59-8 .
↑ Ryszard Świętek, Lodowa ściana. Sekrety polityki Józefa Piłsudskiego 1904–1918, Kraków 1998, s. 414.
↑ Kostek-Biernacki – diabeł z Berezy? [online], jpilsudski.org [dostęp 2020-07-09] (pol.).
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 22 lipca 1922 roku, s. 544.
↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 385, 399.
↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 332, 345.
↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 21 sierpnia 1926 roku, s. 269.
↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 3 sierpnia 1931 r., Nr 5, s. 226.
↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 23 października 1932 r., Nr 7, s. 345.
↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 9 grudnia 1932 r., Nr 13, s. 440.
↑ IPN upamiętnił organizatora i nadzorcę obozu w Berezie Kartuskiej. polsatnews.pl, 6 września 2018. [dostęp 2019-06-20].
↑ Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 7 czerwca 1934 r., Nr 11, s. 144.
↑ Związek Legionistów Polskich: 1936–1938 r.: sprawozdanie Zarządu Głównego Związku Legionistów Polskich, Warszawa 1938, s. 68.
↑ Dz.U. z 1939 r. nr 86, poz. 543, M.P. z 1939 r. nr 203, poz. 496, Administracja czasu wojny.
↑ Np. Zarządzenie nr 8 Głównego Komisarza Cywilnego dla wojewodów w sprawie przywrócenia działalności organów administracji ogólnej i samorządowej oraz Policji Państwowej i zaprowadzenia porządku na tyłach Zarządzenie nr 8 Głównego Komisarza Cywilnego dla wojewodów w sprawie przywrócenia działalności organów administracji ogólnej i samorządowej oraz Policji Państwowej i zaprowadzenia porządku na tyłach (zarchiwizowane z adresu https://caw.wp.mil.pl/plik/file/wydawnictwa/2015/Przygotowania_1/Przygotowania_208.pdf).
↑ Za drutami obozów sowieckich s. 9n, Piotr Cichoracki, Działalność głównego komisarza cywilnego we wrześniu 1939 roku, s. 242.
↑ ^a ^b Sławomir Koper: Dwudziestolecie międzywojenne. Tom 8. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 2013, s. 121. ISBN 978-83-7769-533-3.
↑ Wacław Kostek-Biernacki. polskieradio.pl, 13 marca 2009. [dostęp 2019-06-20].
↑ M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 468 „za zasługi w służbie państwowej”.
↑ M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 631 „za zasługi w organizacjach niepodległościowych i na polu wyszkolenia wojska”.
↑ M.P. z 1928 r. nr 65, poz. 88 „za zasługi na polu wyszkolenia wojska”.
↑ Gazeta Tygodniowa. Poświęcona sprawom religijnym, oświatowym i społecznym,1931, R.2, nr 51 – Świętokrzyska Digital Library [online], sbc.wbp.kielce.pl [dostęp 2020-01-07] .
↑ Cenzura PRL, posłowie Zbigniew Żmigrodzki, Wrocław 2002, s. 6.
↑ Cenzura PRL. Wykaz książek podlegających niezwłocznemu wycofaniu. 1.10.1951 r.

Bibliografia

Lista starszeństwa oficerów Legionów Polskich w dniu oddania Legionów Polskich Wojsku Polskiemu (12 kwietnia 1917). Komenda Legionów Polskich, 1917.
Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
Jerzy Rawicz: Diabeł przegrany. Warszawa: Czytelnik, 1976.
Michał Jerzy Chromiński, Zarys historii Batalionu Zapasowego 22. Siedleckiego Pułku Piechoty w latach 1919–1922, „Szkice Podlaskie”, tom 16, Siedleckie Towarzystwo Naukowe, Siedlce 2008, ISSN 0208-8924.
Michał Kurkiewicz, Na kłopoty Biernacki, Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej nr 5–6 (88–89), maj-czerwiec 2008, s. 126–132 [1].
Andrzej Nowak: Mistrz z Berezy „Wprost” 41 (1346)/2008.
Piotr Cichoracki, Działalność głównego komisarza cywilnego we wrześniu 1939 roku.

[:0-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ PiotrP. Cichoracki PiotrP., Wacław Kostek-Biernacki (1884-1957), [w:] ZbigniewZ. Girzyński, JarosławJ. Kłaczkow, WojciechW. Piasek (red.), Premierzy i ministrowie Rzeczypospolitej Polskiej 1918–1939, wyd. pierwsze, Warszawa: Instytut De Republica, 2023, s. 329-331, ISBN 978-83-67253-59-8 .

[2] Ryszard Świętek, Lodowa ściana. Sekrety polityki Józefa Piłsudskiego 1904–1918, Kraków 1998, s. 414.

[3] Kostek-Biernacki – diabeł z Berezy? [online], jpilsudski.org [dostęp 2020-07-09] (pol.).

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_22_z_22_lipca_1922_roku,_s._544-4] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 22 z 22 lipca 1922 roku, s. 544.

[CITEREFRocznik_Oficerski1923385,_399-5] Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 385, 399.

[CITEREFRocznik_Oficerski1924332,_345-6] Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 332, 345.

[CITEREFDz._Pers._MSWojsk.Nr_33_z_21_sierpnia_1926_roku,_s._269-7] Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 33 z 21 sierpnia 1926 roku, s. 269.

[8] Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 3 sierpnia 1931 r., Nr 5, s. 226.

[9] Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 23 października 1932 r., Nr 7, s. 345.

[10] Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 9 grudnia 1932 r., Nr 13, s. 440.

[11] IPN upamiętnił organizatora i nadzorcę obozu w Berezie Kartuskiej. polsatnews.pl, 6 września 2018. [dostęp 2019-06-20].

[12] Dziennik Personalny Ministra Spraw Wojskowych z 7 czerwca 1934 r., Nr 11, s. 144.

[13] Związek Legionistów Polskich: 1936–1938 r.: sprawozdanie Zarządu Głównego Związku Legionistów Polskich, Warszawa 1938, s. 68.

[14] Dz.U. z 1939 r. nr 86, poz. 543, M.P. z 1939 r. nr 203, poz. 496, Administracja czasu wojny.

[15] Np. Zarządzenie nr 8 Głównego Komisarza Cywilnego dla wojewodów w sprawie przywrócenia działalności organów administracji ogólnej i samorządowej oraz Policji Państwowej i zaprowadzenia porządku na tyłach Zarządzenie nr 8 Głównego Komisarza Cywilnego dla wojewodów w sprawie przywrócenia działalności organów administracji ogólnej i samorządowej oraz Policji Państwowej i zaprowadzenia porządku na tyłach (zarchiwizowane z adresu https://caw.wp.mil.pl/plik/file/wydawnictwa/2015/Przygotowania_1/Przygotowania_208.pdf).

[16] Za drutami obozów sowieckich s. 9n, Piotr Cichoracki, Działalność głównego komisarza cywilnego we wrześniu 1939 roku, s. 242.

[ReferenceA-17] Sławomir Koper: Dwudziestolecie międzywojenne. Tom 8. Warszawa: Dom Wydawniczy Bellona, 2013, s. 121. ISBN 978-83-7769-533-3.

[18] Wacław Kostek-Biernacki. polskieradio.pl, 13 marca 2009. [dostęp 2019-06-20].

[19] M.P. z 1936 r. nr 263, poz. 468 „za zasługi w służbie państwowej”.

[20] M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.

[21] M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 631 „za zasługi w organizacjach niepodległościowych i na polu wyszkolenia wojska”.

[22] M.P. z 1928 r. nr 65, poz. 88 „za zasługi na polu wyszkolenia wojska”.

[23] Gazeta Tygodniowa. Poświęcona sprawom religijnym, oświatowym i społecznym,1931, R.2, nr 51 – Świętokrzyska Digital Library [online], sbc.wbp.kielce.pl [dostęp 2020-01-07] .

[24] Cenzura PRL, posłowie Zbigniew Żmigrodzki, Wrocław 2002, s. 6.

[25] Cenzura PRL. Wykaz książek podlegających niezwłocznemu wycofaniu. 1.10.1951 r.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

[21]

[22]

[23]

[24]

[25]

PROFILPELAJAR.COM

Wacław Kostek-Biernacki

Życiorys

Młodość

Wielka Wojna

II Rzeczpospolita

II Wojna światowa i PRL

Życie prywatne

Awanse

Ordery i odznaczenia

Twórczość

Przypisy

Bibliografia

Read other articles:

John Turn Farm

Tamworth F.C.

Raoul Dautry

Niclas Füllkrug

Cowok Komersil

Universitas Mataram

Best Market

Associazione Sportiva Biellese 1902 2006-2007

Benedykt Dybowski

Ecce Homo (Rubens)

Elections in Bulgaria

Auguste Comte

Foreigners and Borders Service

哈萨克斯坦总统

Massachusetts Senate's Norfolk and Suffolk district

London Central Mosque

Namibian wine

William Ross (Canadian politician)

Kenya

Bolbec