W kraju ludożerców oraz opowiadania

W kraju ludożerców oraz opowiadania
Autor

Władysław Umiński

Wydanie oryginalne
Język

polski

Data wydania

1896

W kraju ludożerców oraz opowiadania – zbiór opowiadań Władysława Umińskiego z 1896.

Zbiór zawiera opowiadania: W kraju ludożerców; Bumerang; Złośliwy słoń; Mój pierwszy jaguar; Polowanie na łosie i Między gorylami. Większość opowiadań opowiada o przygodach myśliwych w różnych częściach świata.

W roku 1925 zbiór przedrukowano pod nowym tytułem jako Przygody łodzi podwodnej i inne opowiadania dołączając do niego nowe opowiadanie (tytułowe Przygody łodzi podwodnej).

Historia wydań

Opowiadanie W kraju ludożerców (z podtytułem „powieść”) było opublikowane w odcinkach w Dzienniku Chicagoskim (nr 270-286) w 1895 roku. Doczekało się wydania książkowego o długości 52 stron w wydawnictwie Michała Arcta w 1914. Wcześniej, w roku 1896, ukazał się w tym samym wydawnictwie zbiór opowiadań pt. W kraju ludożerców oraz opowiadania (lub W kraju ludożerców oraz opowiadania myśliewskie[1]) zawierający także opowiadania Bumerang; Złośliwy słoń; Mój pierwszy jaguar; Polowanie na łosie i Między gorylami. W roku 1925 natomiast zbiór przedrukowano pod nowym tytułem jako Przygody łodzi podwodnej i inne opowiadania, nakładem Księgarni K. Treptego dołączając do niego nowe opowiadanie (tytułowe Przygody łodzi podwodnej)[2].

Fabuła

Opowiadanie W kraju ludożerców przedstawia historię polskich chłopów, napotykających w swojej podróży prymitywną kulturę tytułowych ludożerców w Australii, gdzie przeżywają liczne przygody. Rozczarowani emigracją, wracają do Polski[3][4][5][6].

Opowiadanie Bumerang także nawiązuje do tematyki australijskiej, jego bohaterem jest kolonista w Australii[6].

Opowiadanie Złośliwy słoń umiejscowione jest w Indiach[7].

Bohaterem opowiadania Mój pierwszy jaguar jest Polak, który emigruje do Stanów Zjednoczonych, jako że nie mógł znaleźć pracy w Warszawie[8]. Zostaje tam myśliwym i w pierwszym polowaniu zabija jaguara[9].

Opowiadanie Polowanie na łosie toczy się wokół tytułowego polowania na łosie w północnej tajdze, wśród Kałmuków[10].

Opowiadanie Między gorylami umiejscowione jest w Afryce[11].

W Przygodach łodzi podwodnej, bohater, Polak, porucznik Robert, służy na niemieckim okręcie podwodnym, który wyrusza na misję bojową przeciw flocie angielsko-francuskiej[12].

Analiza

Większość opowiadań ze zbioru (zwłaszcza Złośliwy słoń; Mój pierwszy jaguar; Polowanie na łosie i Między gorylami) dotyczy tematyki polowań myśliwskich[1][7][9][10][11].

Krystyna Kuliczkowska zauważyła, że opowiadanie Mój pierwszy jaguar nawiązuje do motywu „Polak na obczyźnie”[8]. Z kolei motyw opowiadania, W kraju ludożerców, to nawiązanie kontaktu przez białych z bardziej prymitywnymi kulturami[4].

Opowiadanie Przygody łodzi podwodnej można zaliczyć do fantastyki naukowej (specyficznie, podgatunku fantastyki militarnej(inne języki)) jako że Umiński przedstawił tam koncept fantastycznej broni przeciwpodwodnej – statków „wyławiaczy”, które zarzucają sieci przeciw okrętom podwodnym i są w stanie wydobyć je na powierzchnię morza[12]. Tematyka okrętów podwodnych jest, jak w wielu powieściach Umińskiego, inspirowana Verne’m – konkretnie Dwudziestoma tysiącami mil podmorskiej żeglugi; podobną tematykę Umiński rozwinął także w powieści W głębinach oceanu (1920)[12][13].

Przypisy

  1. ↑ a b Kazimierz Kalinowski, Wielki orzel przygody mysliwego w Ameryce, 1900, s. 15 [dostęp 2024-02-27] (pol.).
  2. ↑ Jadwiga Czachowska (red.), Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. Słownik biobibliograficzny. T. 8, Ste – V, Alicja Szałagan (red.), 2003, s. 437 [dostęp 2023-10-12].
  3. ↑ Twórczość, RSW „Prasa-Książa-Ruch”, 1953, s. 174 [dostęp 2024-02-27] (pol.).
  4. ↑ a b Marek Jeziński, Marcin Lisiecki, Dlaczego Tytus zachwyt w nas wzbudza? O głównych problemach współczesnej tytusologii, „Avant”, 14 (1), 2023, DOI: 10.26913/ava3202305, ISSN 2082-6710 [dostęp 2024-02-27] (pol.).
  5. ↑ Krystyna Kuliczkowska, Literatura dla dzieci i młodzieży w latach 1864–1918: zarys monograficzny ; materiały, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, 1981, s. 62 [dostęp 2024-02-24] (pol.).
  6. ↑ a b Artur Hutnikiewicz, Andrzej Lam, Literatura polska XX wieku: przewodnik encyklopedyczny, Wyd. Naukowe PWN, 2000, s. 571, ISBN 978-83-01-13027-5 [dostęp 2024-02-27] (pol.).
  7. ↑ a b Władysław Umiński, Przygody łodzi podwodnej i inne opowiadania, Warszawa: Konstanty Trepte, 1925, s. 101, 110 [dostęp 2024-02-27].
  8. ↑ a b Krystyna Kuliczkowska, Literatura okresu Młodej Polski, Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Instytut Badań Literackich (Polska Akademia Nauk), 1973, s. 593 [dostęp 2024-02-22] (pol.).
  9. ↑ a b Władysław Umiński, Przygody łodzi podwodnej i inne opowiadania, Warszawa: Konstanty Trepte, 1925, s. 119 [dostęp 2024-02-27].
  10. ↑ a b Władysław Umiński, Przygody łodzi podwodnej i inne opowiadania, Warszawa: Konstanty Trepte, 1925, s. 120 [dostęp 2024-02-27].
  11. ↑ a b Władysław Umiński, Przygody łodzi podwodnej i inne opowiadania, Warszawa: Konstanty Trepte, 1925, s. 126 [dostęp 2024-02-27].
  12. ↑ a b c Piotr Konieczny, SFE: Umiński, Władysław [online], The Encyclopedia of Science Fiction, 2024 [dostęp 2024-02-27].
  13. ↑ Krystyna Kuliczkowska, Literatura okresu Młodej Polski, Państwowe Wydawnictwo Naukowe. Instytut Badań Literackich (Polska Akademia Nauk), 1973, s. 591 [dostęp 2024-02-22] (pol.).

Linki zewnętrzne