Włodzimierz Pietrzak (poeta)

Włodzimierz Pietrzak
„Balk”, „Andrzej Ados”, „Juliusz Wolden”
Ilustracja
Włodzimierz Pietrzak (ok. 1936)
Data i miejsce urodzenia

7 lipca 1913
Warszawa

Data i miejsce śmierci

22 sierpnia 1944
Warszawa

Alma Mater

Uniwersytet Warszawski

Dziedzina sztuki

literatura piękna

Ważne dzieła

Skrzydła

Odznaczenia
Krzyż Walecznych (od 1941)
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Grób Pietrzaka na Powązkach Wojskowych (2007)

Włodzimierz Antoni Józef Pietrzak, pseudonim „Balk”, „Andrzej Ados”, „Juliusz Wolden” (ur. 7 lipca 1913 w Warszawie, zm. 22 sierpnia 1944 tamże) – polski poeta, prozaik i krytyk literacki, uczestnik powstania warszawskiego.

Życiorys

Syn lekarza weterynarii, Franciszka Ksawerego Pietrzaka i Ewy Tekli z Kokosowskich. Urodził się w Warszawie, gdyż jego matka przebywała wówczas u swojej siostry w tym mieście. Dzieciństwo spędził w Turku, z którego pochodziła jego matka[1]. Początkowo nauki pobierał w domu, następnie w komitecie przygotowawczym[2].

W 1923 roku podjął naukę w Państwowym Gimnazjum im. Tadeusza Kościuszki w Kaliszu, w którym w latach 1928–1931 redagował szkolne pismo „Świt”, był również przewodniczącym „Bratniej Pomocy” i działał m.in. w Kole Młodych Lotników. W „Świcie” publikował swoje utwory poetyckie i opowiadania[2][3]. W 1931 roku zdał maturę[3].

W latach 1931–1936 studiował na Wydziale Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Z powodu gruźlicy w połowie grudnia 1931 roku musiał przerwać naukę i wyjechał do sanatorium w Zakopanem. Studia wznowił na początku roku akademickiego 1932/1933[4]. Dyplom ukończenia studiów uzyskał w czerwcu 1936 roku[4]. Podczas studiów angażował się w działalności uniwersyteckiego Koła Polonistów[4].

Należał także do klubu Klubu Artystycznego „S”, będąc jednym z jego najaktywniejszych członków[5], w 1934 roku objął funkcję jego prezesa[6]. W 1934 roku wraz z Janem Kottem i Ryszardem Matuszewskim wydał programowy tomik S. Poezje. Dwa lata później opublikował samodzielny tom poezji[6]. W latach 1934–1937 publikował w „Pionie” teksty krytycznoliterackie, następnie pisał także dla „Kameny”, „Okolicy Poetów”[7], „Przeglądu Współczesnego” i „Studio”[8].

Po studiach był urzędnikiem w Funduszu Pracy[9]. Prowadził ożywioną korespondencję z Julianem Przybosiem, odwiedzał go także w Cieszynie[9]. Pisał również do Jerzego Stempowskiego i Władysława Sebyły[7]. W 1935 roku wstąpił do Ruchu Narodowo-Radykalnego, był jednym z uczestników jego zjazdu organizacyjnego[8].

Latem 1937 roku rozpoczął współpracę z czasopismem „Prosto z Mostu”, w którym był jednym z redaktorów rubryki Z beletrystyki polskiej. Z czasopismem współpracował do wybuchu II wojny światowej[8]. W grudniu 1937 roku był jednym z literatów, którzy typowali kandydatów do Nagrody Młodych Polskiej Akademii Literatury[8].

Od 1937 działał w Związku Młodej Polski, został mianowany szefem sztabu ZMP. Tę samą funkcję pełnił po przekształceniu ZMP w Służbę Młodych Obozu Zjednoczenia Narodowego, był również kierownikiem Kursów Prelegenckich[8]. Był stałym współpracownikiem miesięcznika „Młoda Polska”[8]. Współpracował także z czasopismem „Wielka Polska” i poznańską „Kulturą”[10].

Podczas okupacji hitlerowskiej działał w podziemnym życiu kulturalnym. Od 1939 roku był współredaktorem pisma „Pobudka”[10]. Związany z Konfederacją Narodu – był redaktorem jej organu – pisma „Nowa Polska”. Artykuły swojego autorstwa podpisywał pseudonimem „Zawisza Czarny z Grabowa”[10]. Pisał wiersze dotyczące problematyki ideowej i moralnej, a także bliskie konwencji katastroficznej. Pisał także w „Biuletynie Słowiańskim”, uczestniczył w tworzeniu miesięcznika „Sztuka i Naród”[10]. Latem 1943 roku zaangażował się w działalność organizacji Ruch Kulturowy[10]. Został mianowany zastępcą komendanta Konfederacji Narodu Jerzego Hagmajera, w maju 1944 roku objął stanowisko szefa sztabu KN. Był również kierownikiem Wydziału Propagandy i członkiem Kierownictwa Krajowego Ruchu Nowej Polski oraz opiekunem konspiracyjnego Teatru Młodzieży KN[11].

29 lipca 1944 roku Jerzy Hagmajer mianował Pietrzaka kierownikiem KN. Podczas powstania warszawskiego, w stopniu kaprala podchorążego walczył w składzie plutonu „Mieczyki” batalionu „Czata 49”, brał udział w walkach na Woli i na Starym Mieście[11][12]. Zmarł w wyniku ran odniesionych 20. dnia walk[12][13], na barykadach u zbiegu ulic Franciszkańskiej i Świętojerskiej. Został pochowany w zbiorowej mogile w Ogrodzie Krasińskich[11]. Pośmiertnie został odznaczony Krzyżem Walecznych[11] i awansowany do stopnia podporucznika[13].

W 1958 roku został ekshumowany i pochowany na Powązkach Wojskowych[11] (kwatera A24-6-21)[14].

Publikacje

  • 1934 – S. Poezje (z Ryszardem Matuszewskim i Janem Kottem)
  • 1936 – Prawo drapieżne[15]
  • 1938–1944 – Między Wschodem i Zachodem (nie zachowało się w całości)
  • 1943 – Skrzydła
  • Z pism Włodzimierza Pietrzaka (pośmiertnie, zebrane przez Z. Lichniaka):
    • 1955 – Rachunek z dwudziestoleciem
    • 1956 – Lot jaskółek (część cyklu Między Wschodem i Zachodem)
    • 1957 – Miscellanea krytyczne
    • 1977 – Myśli

O nim

  • 1955 – Zygmunt Lichniak: Skazany na szukanie. Rzecz o Włodzimierzu Pietrzaku.

Upamiętnienie

W 1948 roku Stowarzyszenie „Pax” ustanowiło Nagrodę Młodych im. Włodzimierza Pietrzaka[16].

W 1997 roku jego imię nadano Miejskiej Bibliotece Publicznej w Turku[17], bibliteka organizuje także konkurs literacki jego imienia[18].

Wraz z bratem, Tadeuszem Pietrzakiem, jest patronem ulicy w Turku[13].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Bańkowska 2024 ↓, s. 473.
  2. ↑ a b Bańkowska 2024 ↓, s. 474.
  3. ↑ a b Bańkowska 2024 ↓, s. 475.
  4. ↑ a b c Bańkowska 2024 ↓, s. 476.
  5. ↑ Bańkowska 2024 ↓, s. 478.
  6. ↑ a b Bańkowska 2024 ↓, s. 479.
  7. ↑ a b Bańkowska 2024 ↓, s. 482.
  8. ↑ a b c d e f Bańkowska 2024 ↓, s. 483.
  9. ↑ a b Bańkowska 2024 ↓, s. 481.
  10. ↑ a b c d e Bańkowska 2024 ↓, s. 484.
  11. ↑ a b c d e Bańkowska 2024 ↓, s. 485.
  12. ↑ a b Powstańcze Biogramy - Włodzimierz Pietrzak [online], www.1944.pl [dostęp 2025-01-02].
  13. ↑ a b c Włodzimierz Pietrzak (1913-1944) - literat, poeta i żołnierz [online], Turek.net.pl, 31 grudnia 2024 [dostęp 2025-01-02].
  14. ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
  15. ↑ Włodzimierz Pietrzak, Prawo drapieżne [online], polona.pl [dostęp 2020-02-11].
  16. ↑ Bańkowska 2024 ↓, s. 486.
  17. ↑ Historia Biblioteki Publicznej w Turku [online], Miejska Biblioteka Publiczna w Turku, 24 stycznia 2017 [dostęp 2025-01-02] (pol.).
  18. ↑ 110 lat temu urodził się Włodzimierz Pietrzak, poeta, bohater Powstania Warszawskiego [online], radio.opole.pl, 7 lipca 2023 [dostęp 2025-01-02].

Bibliografia

  • Małgorzata Bańkowska, Włodzimierz Pietrzak (1913-1944) – literat, krytyk i działacz polityczny, t. 11, 2024, s. 471-490, DOI: 10.4467/27204006PMO.24.022.20316.

Linki zewnętrzne

Read other articles:

Anamera

Anamera Anamera alboguttata Klasifikasi ilmiah Kerajaan: Animalia Filum: Arthropoda Kelas: Insecta Ordo: Coleoptera Famili: Cerambycidae Genus: Anamera Anamera adalah genus kumbang tanduk panjang yang tergolong famili Cerambycidae. Genus ini juga merupakan bagian dari ordo Coleoptera, kelas Insecta, filum Arthropoda, dan kingdom Animalia. Larva kumbang dalam genus ini biasanya mengebor ke dalam kayu dan dapat menyebabkan kerusakan pada batang kayu hidup atau kayu yang telah ditebang. Referen...

 

Tegalrejo, Magelang

Untuk artikel tentang ibukota Kabupaten Magelang, lihat Mungkid (Kota). TegalrejoKecamatanNegara IndonesiaProvinsiJawa TengahKabupatenMagelangPemerintahan • CamatSyarif HidayatullahPopulasi • Total55,062 jiwaKode Kemendagri33.08.19 Kode BPS3308180 Luas35,89 km²Desa/kelurahan21 Logo Pondok Pesantren Al-Luqmaniyyah ini mengacu pada Pondok Pesantren API Tegalrejo-Magelang Tegalrejo (Jawa: ꦠꦼꦒꦭꦽꦗ, translit. Tegalreja) adalah salah satu kecamatan ...

 

2015 World Championships in Athletics – Men's marathon

Men's marathon at the 2015 World ChampionshipsVictorious Ghirmay GhebreslassieVenueBeijing National StadiumDates22 AugustCompetitors67 from 38 nationsWinning time2:12:27Medalists  Ghirmay Ghebreslassie   Eritrea Yemane Tsegay   Ethiopia Solomon Mutai   Uganda← 20132017 → Events at the2015 World ChampionshipsTrack events100 mmenwomen200 mmenwomen400 mmenwomen800 mmenwomen1500 mmenwomen5000 mmenwomen10,...

Greek Military Police

Military Police ΣτρατονομίαActive1951–1974 (Greek Military Police)1974–present (Military Police)Country GreeceBranch Hellenic ArmyRoleMilitary PoliceHeadquarters37°58′51″N 23°45′08″E / 37.980959°N 23.752130°E / 37.980959; 23.752130 (ESA)Motto(s)Consciously obey the Laws (Greek: Νόμοις Πείθου)InsigniaAbbreviationΕΣΑ (1951–1974) ΣΝ (1974–present)Military unit The Greek Military Police (Greek: Ελληνική Σ�...

 

Ambérieux

Pour les articles homonymes, voir Ambérieux (homonymie). Ambérieux L'église d'Ambérieux. Administration Pays France Région Auvergne-Rhône-Alpes Département Rhône Arrondissement Villefranche-sur-Saône Intercommunalité Communauté de communes Beaujolais Pierres Dorées Maire Mandat Nathalie Faye 2020-2026 Code postal 69480 Code commune 69005 Démographie Gentilé Ambarrois Populationmunicipale 607 hab. (2021 ) Densité 133 hab./km2 Géographie Coordonnées 45° 55′&#...

 

Secrets of a Successful Marriage

22nd episode of the 5th season of The Simpsons Secrets of a Successful MarriageThe Simpsons episodeEpisode no.Season 5Episode 22Directed byCarlos BaezaWritten byGreg DanielsProduction code1F20Original air dateMay 19, 1994 (1994-05-19)Guest appearance Phil Hartman as Lionel Hutz Episode featuresChalkboard gagFive days is not too long to wait for a gunCouch gagThe members of the family run in, collide, and explode. Maggie's pacifier falls to the floor of the blackened livin...

Человек прямоходящий

† Человек прямоходящий Научная классификация Домен:ЭукариотыЦарство:ЖивотныеПодцарство:ЭуметазоиБез ранга:Двусторонне-симметричныеБез ранга:ВторичноротыеТип:ХордовыеПодтип:ПозвоночныеИнфратип:ЧелюстноротыеНадкласс:ЧетвероногиеКлада:АмниотыКлада:Синапсиды�...

 

Ground-Based Midcourse Defense

United States anti-ballistic missile defense for intercepting warheads in space A Ground-Based Interceptor loaded into a silo at Fort Greely, Alaska in July 2004. Ground-Based Midcourse Defense (GMD), previously National Missile Defense (NMD), is an anti-ballistic missile system implemented by the United States of America for defense against ballistic missiles, during the midcourse phase of ballistic trajectory flight. It is a major component of the American missile defense strategy to counte...

 

Robert Kocharyan

Former leader of the Nagorno-Karabakh Republic and Armenia Robert KocharyanՌոբերտ ՔոչարյանOfficial portrait, c. 19982nd President of ArmeniaIn office9 April 1998 – 9 April 2008Acting: 4 February – 9 April 1998Prime MinisterArmen DarbinyanVazgen SargsyanAram SargsyanAndranik MargaryanSerzh SargsyanPreceded byLevon Ter-PetrosyanSucceeded bySerzh Sargsyan6th Prime Minister of ArmeniaIn office20 March 1997 – 10 April 1998PresidentLevon Ter-Petrosyan...

Robert Desnos

French writer Robert DesnosRobert Desnos in 1924Born(1900-07-04)4 July 1900Paris, FranceDied8 June 1945(1945-06-08) (aged 44)Theresienstadt concentration camp, CzechoslovakiaKnown forPoetry Robert Desnos (French: [ʁɔbɛʁ dɛsnos]; 4 July 1900 – 8 June 1945) was a French poet who played a key role in the Surrealist movement. Biography Robert Desnos was born in Paris on 4 July 1900, the son of a licensed dealer in game and poultry at the Halles market. Desnos attended com...

 

История почты США

Соединённые Штаты Америкиангл. United States of America Печать Почтового департамента США История почты Почта существует начиная с 1692 Член ВПС с 1 июля 1875 Этапы истории колониальная почта (1692—1775), независимая государственная почта (с 1775) Почтовая служба США Офис почты 475 Л'Энфант...

 

Burjassot

Cet article est une ébauche concernant une localité de la Communauté valencienne. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) selon les recommandations des projets correspondants. Burjassot Burjasot (es) Héraldique Les Sitges de Burjassot. Administration Pays Espagne Communauté autonome Communauté valencienne Province Province de Valence Comarque Horta Nord District judic. Paterna Maire Mandat Rafael García García (PSOE) 2023-2027 Code postal 46100 Dém...

Shining Ark

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Shining Ark – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (January 2013) (Learn how and when to remove this message) 2013 video gameShining ArkDeveloper(s)Media.VisionPublisher(s)SegaSeriesShiningPlatform(s)PlayStation PortableReleaseJP: February 28, 2013Genre(...

 

RX J1856.5-3754

RX J1856.5-3754[1] Photographie en rayons X. Données d'observation(époque J2000.0) Ascension droite 18h 56m 35s Déclinaison −37° 54′ 36″ Constellation Couronne australe Magnitude apparente ~25,6 Localisation dans la constellation : Couronne australe Astrométrie Distance Caractéristiques physiques Masse 0,9 M☉ Rayon 14 km2,02 × 10−5 R☉ Température 430 000 K Âge 1 million a modifier RX J1856.5-3754 est une étoile �...

 

Чернінський палац

Прага, вежа собору Св. Віта, Лорета, Чернінський палац. Чернінський палац (англ. Cerninsky palace) — зразок серед палаців ранішнього бароко Праги. Знаходиться в Градчанах. Зміст 1 Проект Берніні 2 Будівництво і архітектори 3 Скарби мистецтва в палаці 4 Посилання Проект Берніні Не...

The Journal of Applied Behavioral Science

Academic journalThe Journal of Applied Behavioral ScienceDisciplinePsychologyLanguageEnglishEdited byGavin SchwarzPublication detailsHistory1965-presentPublisherSAGE Publications on behalf of the National Training LaboratoriesFrequencyQuarterlyImpact factor3.5 (2022)Standard abbreviationsISO 4 (alt) · Bluebook (alt1 · alt2)NLM (alt) · MathSciNet (alt )ISO 4J. Appl. Behav. Sci.IndexingCODEN (alt · alt2) · JSTOR (alt)...

 

Vincent Lam

Canadian writer (born 1974) This biography of a living person needs additional citations for verification. Please help by adding reliable sources. Contentious material about living persons that is unsourced or poorly sourced must be removed immediately from the article and its talk page, especially if potentially libelous.Find sources: Vincent Lam – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (January 2015) (Learn how and when to remove this message) V...

 

ARP Odyssey

Electronic musical instrument developed by ARP Instruments OdysseyARP Odyssey Mark IIIManufacturerARP Instruments, Inc.Korg Inc. (from 2015)Dates1972–19812015–presentTechnical specificationsPolyphony1-2Oscillator2LFOSine, Square, S&HSynthesis typeAnalog SubtractiveAttenuatorAR, ADSRStorage memorynoneEffectsnoneInput/outputKeyboard37-keyLeft-hand controlPitchExternal controlCV/Gate The ARP Odyssey is an analog synthesizer introduced by ARP Instruments in 1972. History ARP developed the...

Peggy Carter

Fictional character Comics character Peggy CarterPeggy Carter on the cover of Captain America: Peggy Carter, Agent of S.H.I.E.L.D. #1 (Dec. 2014). Art by Siya Oum.Publication informationPublisherMarvel ComicsFirst appearanceTales of Suspense #75 (March 1966; unnamed and obscured)Tales of Suspense #77 (May 1966; unnamed)Captain America (comic book) #162 (March 1973; as Peggy Carter)Created byStan Lee (writer)Jack Kirby (artist)In-story informationFull nameMargaret Elizabeth Peggy CarterTeam af...

 

White-collar crime

Financially motivated nonviolent crime committed by business and government professionals This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these messages) This article possibly contains original research. Please improve it by verifying the claims made and adding inline citations. Statements consisting only of original research should be removed. (September 2016) (Learn how and when to remove this message) This art...