Władysław Bzowski

Władysław Roman Bzowski
Ladislaus Bzowski Janota von Bzowo
Ilustracja
ppłk Władysław Bzowski (ok. 1923)
podpułkownik kawalerii podpułkownik kawalerii
Data i miejsce urodzenia

7 kwietnia 1885
Lwów

Data śmierci

1945

Przebieg służby
Lata służby

1904–1929

Siły zbrojne

Armia Austro-Węgier
Wojsko Polskie

Jednostki

Galicyjski Pułk Ułanów Nr 1
8 Pułk Ułanów

Stanowiska

dowódca pułku
rejonowy inspektor koni

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi (II RP, nadany dwukrotnie) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Komandor Orderu Korony Rumunii Medal Zasługi Wojskowej „Signum Laudis” (w czasie wojny) Krzyż Wojskowy Karola Krzyż Jubileuszowy Wojskowy Krzyż Pamiątkowy Mobilizacji 1912–1913

Władysław Roman Erazm Kazimierz Janota Bzowski (ur. 7 kwietnia 1885 we Lwowie, zm. 1945) – podpułkownik kawalerii Wojska Polskiego.

Życiorys

Na świat przyszedł w rodzinie Ambrożego Zygmunta Janoty Bzowskiego h. Ostoja (1842–1897) i Heleny z Dowbor-Muśnickich h. Przyjaciel (1862–1893). Pochodził ze starego rodu szlacheckiego Janotów Bzowskich h. Ostoja (mylnie Nowina)[1], którego udokumentowane dzieje sięgały 1388 roku. Wujem Władysława Bzowskiego (bratem matki) był gen. Józef Dowbor-Muśnicki, zaś mężem siostry Teresy został płk. Jan Władysław Rozwadowski[2][3].

18 sierpnia 1904 został mianowany porucznikiem w Galicyjskim Pułku Ułanów Nr 1. W 1910 ukończył dwuletnią Wyższą Szkołę Jazdy w Wiedniu. W 1912 uzyskał tytuł cesarskiego i królewskiego szambelana. W tym czasie był, przez pewien czas, adiutantem cesarzowej Austrii. W 1911 awansował na nadporucznika. W latach 1912–1913 wziął udział w mobilizacji sił zbrojnych Monarchii Austro-Węgierskiej, wprowadzonej w związku z wojną na Bałkanach. W czasie I wojny światowej służył w Galicyjskim Pułku Ułanów Nr 1. W 1914 i 1915 był dwukrotnie ranny. Na stopień rotmistrza został mianowany ze starszeństwem z 1 listopada 1915[4]. W 1918 był wykładowcą w Technicznej Akademii Wojskowej w Mödling pod Wiedniem i Szkole Kadetów Kawalerii w Mährisch Weißkirchen (obecnie Hranice na Morawach).

25 września 1915 poślubił w Krakowie Marię Janinę z Kossaków, córkę malarza Wojciecha Kossaka. Małżeństwo nie było jednak udane i niebawem rozpadło się (kościelne unieważnienie małżeństwa nastąpiło 12 marca 1919)[5].

16 sierpnia 1919 w katedrze wawelskiej zawarł związek małżeński z Heleną Jordan h. Trąby (Brzezina). Z tego związku urodził się syn Jerzy (1920–1994), który ożenił się z Elisabeth von Janota Bzowski, niemiecką malarką, graficzką i autorką znaczków pocztowych.

8 listopada 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego w stopniu rotmistrza. Początkowo był dowódcą oddziału przybocznego przy szefie Sztabu Generalnego gen. Tadeuszu Rozwadowskim, a następnie dowódcą Szkoły Podchorążych Kawalerii w Starej Wsi pod Warszawą i instruktorem w Centralnej Szkole Jazdy w Grudziądzu.

Po zakończeniu wojen odegrał szczególną rolę w dziejach 8 pułku ułanów, którym dowodził od 23 sierpnia 1922 do 10 stycznia 1923 i ponownie od 1 lipca 1923 do marca 1928. Dowództwo to uzyskał dzięki poparciu generalnego inspektora kawalerii, gen. Tadeusza Rozwadowskiego. 6 listopada 1923, dowodzony przez niego oddział został użyty do zdławienia protestów robotników, a on sam został ciężko ranny. Wedle opinii kronikarza pułku, Kornela Krzeczunowicza, ustalił takie zasady szkolenia, które przetrwały pięcioletni okres jego dowodzenia, a pułkowi przyniosły niezbędną wewnętrzną spoistość. Następnie został przydzielony na stanowisko rejonowego inspektora koni w Lublinie[6]. W listopadzie 1928 został zwolniony z zajmowanego stanowiska i oddany do dyspozycji dowódcy Okręgu Korpusu Nr II[7]. Z dniem 28 lutego 1929 został przeniesiony w stan spoczynku[8].

W 1938 był inspektorem hodowli koni w Związku Hodowców Koni przy Małopolskim Towarzystwie Rolniczym i Krakowskiej Izbie Rolniczej oraz kierownikiem stada Hebdów.

Po rozpoczęciu okupacji niemieckiej został dowódcą w Armii Krajowej w Małopolsce. W końcu września 1944 został aresztowany wraz z żoną przez Gestapo w Krakowie i wywieziony do hitlerowskiego obozu koncentracyjnego KL Gross Rosen.

Zmarł w kwietniu lub w maju 1945 w niemieckim obozie Groß-Rosen bądź Litomierzyce[9].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ Władysław Janota-Bzowski z Bzowa h. Ostoja (mylnie Nowina) [online], Sejm-Wielki.pl [dostęp 2022-01-05].
  2. ↑ Tomasz Wantuch. Płk dypl. Jan Władysław Rozwadowski. „Tuchowskie wieści”, s. 19, lipiec-sierpień 2012, nr 47 (127). Towarzystwo Miłośników Tuchowa. ISSN 1234-6640. 
  3. ↑ Wspomnienie o Pawle Jordan Rozwadowskim. rozwadowski.org. [dostęp 2014-12-09].
  4. ↑ Lista starszeństwa c. i k. Armii 1918 ↓, s. 912.
  5. ↑ Rafał Podraza (zebrał i opracował): Magdalena, córka Kossaka: wspomnienia o Magdalenie Samozwaniec. Warszawa: PIW, 2007, s. 167. ISBN 978-83-06-03080-8.
  6. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 327, 337.
  7. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928 roku, s. 330.
  8. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 29 stycznia 1929 roku, s. 33.
  9. ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2007-01-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-01-03)].
  10. ↑ M.P. z 1924 r. nr 60, poz. 168 „za ofiarną służbę w wypełnianiu żołnierskiego obowiązku”.
  11. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 36 z 9 kwietnia 1924 roku, s. 197.
  12. ↑ M.P. z 1939 r. nr 143, poz. 336 „za zasługi na polu podniesienia hodowli koni”.
  13. ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 327.
  14. ↑ a b c d Lista starszeństwa c. i k. Armii 1918 ↓, s. 1005.

Bibliografia

  • Ranglisten des kaiserlichen und königlichen Heeres 1918. Wiedeń: Nadworna i Państwowa Drukarnia, 1918.
  • Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
  • Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
  • Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
  • Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
  • Łącznik Rodzinny. Organ Związku Rodowego Janotów Bzowskich herbu Nowina, zeszyt 2, Warszawa, kwiecień 1938.
  • Kornel Krzeczunowicz, Ułani księcia Józefa. Historia 8 Pułku Ułanów ks. Józefa Poniatowskiego 1784–1945, Londyn 1960, s. 225.
  • Oficerowie – Polacy w byłej C i K Armii Austriackiej, oprac. Andrzej W. Hlawaty, „Przegląd Kawalerii i Broni Pancernej” 1964, nr 33, s. 20.