Viola variegata

Viola variegata
Ilustracja
Morfologia gatunku
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

różopodobne

Rząd

malpigiowce

Rodzina

fiołkowate

Rodzaj

fiołek

Gatunek

Viola variegata

Nazwa systematyczna
Viola variegata Fisch. ex Link
Enum. Hort. Berol. Alt. 1: 240 (1821)[3]
Synonimy
  • Viola baicalensis W.Becker
  • Viola maculata Patrin ex Ging.
  • Viola umemurae Makino
  • Viola variegata var. viridis Kitag.
  • Viola variegata f. viridis (Kitag.) P.Y.Fu & Y.C.Teng[3]

Viola variegata Fisch. ex Link – gatunek roślin z rodziny fiołkowatych (Violaceae). Występuje endemicznie naturalnie w Rosji (w Kraju Chabarowskim, Kraju Nadmorskim oraz obwodach amurskim i czytyjskim), Mongolii, Chinach (w prowincjach Hebei, Heilongjiang, Henan, Hubei, Jiangsu, Jilin, Liaoning, Shaanxi i Shanxi, a także w regionie autonomicznym Mongolia Wewnętrzna), na Półwyspie Koreańskim oraz w Japonii[3][4].

Morfologia

Pokrój
Bylina dorastająca do 3–12 cm wysokości, bezłodygowa, z kilkoma długimi korzeniami o białawej lub brązowawej barwie. Tworzy zwykle krótkie kłącza o długości 4–15 mm, są smukłe, z gęstymi międzywęźlami[5].
Liście
Liście odziomkowe zebrane są w rozetę. Blaszka liściowa ma okrągławy kształt. Mierzy 1,2–5 cm długości oraz 1–4,5 cm szerokości, jest tępo ząbkowana na brzegu, ma wyraźnie sercowatą nasadę i zaokrąglony lub tępy wierzchołek. Ogonki liściowe są nierównej długości (mające 1–7 cm długości), wąskoskrzydłe lub bezskrzydłe w górnej części, z krótkimi, sztywnymi włoskami lub nagie. Górna powierzchnia ma fioletowoczerwoną barwę, natomiast od spodu jest ciemnozielona lub zielona, biało punktowo-prążkowana wzdłuż nerwów. Obie powierzchnie często pokryte są krótkimi, sztywnymi włoskami, czasami są słabo owłosione lub lekko szorstkie. Przylistki są zielonkawe lub sine, niemal błoniaste, na 2/3 długości przyrastają do ogonków liściowych, nieprzyrośnięta część ma lancetowaty kształt, gruczołowate i strzępiasto-ząbkowane na brzegu, ze spiczastym wierzchołkiem[5].
Kwiaty
Pojedyncze, wyrastające z kątów pędów, osadzone na zwykle purpurowoczerwonych szypułkach o nierównej długości (dłuższych lub nieco krótszych od liści), są krótko owłosione lub niemal nagie, z dwoma równowąskimi podkwiatkami[4][5]. Mają działki kielicha o podługowato lancetowatym lub jajowato lancetowatym kształcie i dorastające do 5–6 mm długości, z trzema żyłkami, brzegi wąsko błoniaste lub orzęsione na brzegu, z pstrym wierzchołkiem. Korona kwiatu mierzy 1,2–2,2 cm średnicy. Płatki są odwrotnie jajowate, mają czerwonopurpurową lub ciemnopurpurową barwę (w dolnej części są zwykle jasne) oraz 7–14 mm długości, boczne płatki są słabo brodate lub nagie, płatek dolny jest biały z fioletowymi prążkami u nasady, mierzy 1,2-2,2 cm długości, posiada obłą mocną lub smukłą ostrogę o długości 3-8 mm, z tępym wierzchołkiem, jest prosta lub lekko zakrzywiona do góry. Główka pręcika osiąga około 2 mm długości, ostroga dwóch przednich pręcików jest smukła i ma do 4 mm długości oraz około 0,3 mm średnicy. Zalążnia jest niemal kulista, zwykle pokryta krótkimi, sztywnymi włosami lub niemal gładka. Słupek ma maczugowaty kształt, lekko kolankowy u podstawa, stopniowo zwężający się ku górze. Znamię jest wyraźnie pogrubione na bokach oraz od spodu, z krótkim dziobem z przodu, z otworem u góry na jego końcu[5].
Owoce
Torebki. Młode owoce są kuliste i zwykle pokryte krótkimi i sztywnymi włoskami, gdy dojrzewają przybierają elipsoidalny kształt, dorastają do około 7 mm długości i są nagie lub słabo krótko owłosione. Nasiona mają brązowawą barwę, są drobne (około 1,5 mm długości), z krótkimi wyrostkami[5].
Gatunki podobne
Roślina jest podobna do gatunku V. ircutiana, który jednak różni się owalnymi liśćmi i kwiatami o mniejszych płatkach[6].

Biologia i ekologia

Rośnie na murawy na zboczach gór, w lasach, zaroślach oraz szczelinach skalnych. Preferuje stanowiska w miejscach zacienionych[5]. Najlepiej rośnie na glebach wilgotnych i przepuszczalnych, o kwaśnym i obojętnym odczynie[7]. Występuje na wysokości od 300 do 1700 m n.p.m. Kwitnie od kwietnia do maja, natomiast owoce pojawiają się od czerwca do września[5]. Kwiaty zapylane są przez owady[7].

Liczba chromosomów 2n = 24[5].

Zastosowanie

Roślinę zbiera się w naturze do użytku lokalnego jako pożywienie[8]. Młode liście i pąki kwiatowe bywają spożywane surowe lub gotowane. Dodane do zupy zagęszczają ją podobnie jak okra. Z kolei z liści robi herbatę[7].

Zobacz też

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-02] (ang.).
  3. a b c Viola variegata Fisch. ex Link. Plants of the World Online. [dostęp 2021-02-16]. (ang.).
  4. a b Viola variegata. Plantes & Botanique. [dostęp 2021-02-16]. (fr.).
  5. a b c d e f g h Viola variegata. [w:] Flora of China [on-line]. efloras.org. [dostęp 2021-02-16]. (ang.).
  6. Viola ircutiana. Plantes & Botanique. [dostęp 2021-02-16]. (fr.).
  7. a b c Viola variegata - Fisch.. Plants For A Future. [dostęp 2021-02-16]. (ang.).
  8. Viola variegata. Useful Temperate Plants Database. [dostęp 2021-02-16]. (ang.).