Urszula Meierin

Urszula Gienger (zwana Meierin)
Ilustracja
Domniemany portret Urszuli Meyerin, 1599
Data i miejsce urodzenia

1570
okolice Monachium

Data i miejsce śmierci

15 kwietnia 1635
Warszawa

Multimedia w Wikimedia Commons

Urszula Meierin Meyerin (właśc. Urszula Gienger, ur. ok. 1570, zm. 1635 w Warszawie) – ochmistrzyni dworu Zygmunta III Wazy.

Życiorys

Była córką Anny, pochodzącej z Bawarii. Jej ojciec jest nieznany; istnieją domniemania, że był nim któryś z Habsburgów. Do Rzeczypospolitej trafiła wraz z arcyksiężniczką Anną Habsburżanką, żoną Zygmunta III. Wkrótce powierzono jej pieczę nad kosztownościami królewskimi i skarbem królowej. Jako ochmistrzyni (wówczas zwana gynacei gubernatrix, czy „pani stara”) nadzorowała fraucymer królowej, co było odstępstwem od zasady, według której urząd ten powinna piastować małżonka jednego z senatorów Rzeczypospolitej.

Po śmierci Anny pozostała na dworze i opiekowała się dziećmi Zygmunta III i Anny: Anną i Władysławem. Była surową opiekunką, a jej metody wychowawcze budziły niepokój samego króla. Zygmunt III obdarzał ją jednak wielkim zaufaniem i był bardzo do niej przywiązany, co powodowało liczne plotki na temat ich domniemanego romansu[1][2]. Plotki te nie znajdują jednak potwierdzenia w źródłach.

Urszula odgrywała ważną rolę na dworze królewskim także po ślubie Zygmunta III z arcyksiężniczką Konstancją Habsburżanką. Była nieformalną pośredniczką w kontaktach króla i królowej z obcymi dworami, a także z senatorami Rzeczypospolitej[1][2]. Zgodnie ze świadectwem współczesnych (Albrycht Stanisław Radziwiłł), była wzorem wiernej i oddanej sługi.

Po śmierci Zygmunta III została odsunięta od spraw politycznych, jednak rezydowała nadal przy swoim wychowanku – Władysławie IV. W testamencie większość swego majątku zapisała rodzinie królewskiej, a także obdarowała wszystkie warszawskie kościoły. Była fundatorką ołtarza w kościele Zbawiciela w Monachium.

Galeria

  • Relikwiarz św. Urszuli w formie hermy, Stanisław Ditrich, ok. 1600, nosi najprawdopodobniej rysy ochmistrzyni[3].
    Relikwiarz św. Urszuli w formie hermy, Stanisław Ditrich, ok. 1600, nosi najprawdopodobniej rysy ochmistrzyni[3].
  • Konstancja Habsburżanka i jej matka Maria Anna Bawarska podczas wjazdu do Krakowa, ok. 1605.
    Konstancja Habsburżanka i jej matka Maria Anna Bawarska podczas wjazdu do Krakowa, ok. 1605.

Przypisy

  1. ↑ a b Jadwiga Brzezińska-Laszczkowa: Karol Ferdynand, królewicz polski i biskup wrocławski. Kraków: Księgarnia Akademicka, 2009, s. 9, 21–22. ISBN 978-83-7188-038-4. OCLC 751510281.
  2. ↑ a b Jerzy Besala: Karol Ferdynand, królewicz polski i biskup wrocławski. Kraków: Bellona, 2014, s. 147. ISBN 978-83-11-13141-5. OCLC 894985811.
  3. ↑ Marcin Latka, Tajemnice polskich Wazów uchwycone w sztuce, artinpl [dostęp 2019-07-30].

Bibliografia

  • B. Fabiani, Na dworze Wazów w Warszawie, PWN, Warszawa 1988
  • W. Czapliński, W. Leitsch, Meierin Urszula, Polski Słownik Biograficzny, t. XX/2, z. 85, s. 385–386
  • S. Szenic, Ochmistrzyni i faworyty królewskie: portrety trzech dam warszawskich, Iskry, Warszawa 1961