|
Umiarkowana Partia Koalicyjna
Umiarkowana Partia Koalicyjna (szw. Moderata samlingspartiet, w skrócie Moderaterna; Moderaci, M) – szwedzka partia liberalno-konserwatywna.
Historia
Powstała w 1904 roku, będąc początkowo ugrupowaniem bardzo konserwatywnym i nacjonalistycznym. Była przeciwna powszechności prawa wyborczego, prawom pracowniczym i wydatkom socjalnym. Jej członkowie chcieli zapewnienia przywilejów wyższym klasom społecznym. W tym czasie dwukrotnie premierem był Arvid Lindman (lata 1905–1911 i 1928–1930). W 1928 roku partia uzyskała najwyższy jak dotąd wynik wyborczy – 28%. Od 1934 roku była to główna partia opozycyjna, od 1938 jako Narodowa Organizacja Prawicy, pomagała socjaldemokratom w rządzeniu w czasie wojny. Od 1952 roku jako Partia Prawicowa, główne ugrupowanie opozycyjne, a od 1969 pod obecną nazwą.
Od 1970 (lider – Gösta Bohman, 1911–1977) partia zaczęła zmieniać swoją orientację z klasycznie konserwatywnej na bardziej liberalną. Od 1976 roku uczestniczyła w pierwszym powojennym rządzie niesocjaldemokratycznym (który przetrwał do 1982, przewodziła w nim Partia Centrum).
W 1991 roku nowy przywódca Carl Bildt poprowadził partię do zwycięstwa, zostając premierem i tworząc nie-socjalistyczną koalicję rządową do 1994. Rząd ten obciął wydatki socjalne, zredukował podatki i zakończył negocjacje z UE. Potem jednak koalicja utraciła większość, pomimo zwiększenia poparcia dla samej partii w wyborach 1994 i 1998 roku. Nowy lider, Bo Lundgren poprowadził jednak partię do klęski w 2002 roku, po czym zastąpił go Fredrik Reinfeldt. Po rządach, które Umiarkowani sprawowali w latach 2006–2015 nadeszła porażka wyborcza, po której do dymisji podał się ustępujący premier i lider partii Fredrik Reinfeldt. Zastąpiła go Anna Kinberg Batra. Jest pierwszą kobietą, która objęła stanowisko lidera partii.
Liderzy partyjni
Poparcie w wyborach
| Wybory
|
Wyniki[2]
|
Mandaty
|
+/-
|
Rząd
|
| Głosy
|
%
|
| 1911
|
188 691
|
31,1
|
|
Nowa
|
Opozycja
|
| Marzec 1914
|
286 250
|
37,7
|
|
 21
|
Opozycja
|
| Wrzesień 1914
|
268 631
|
36,7
|
|
 0
|
Opozycja
|
| Rząd mniejszościowy (od 1917)
|
| 1917
|
182 070
|
24,7
|
|
 27
|
Opozycja
|
| 1920
|
183 019
|
27,9
|
|
11
|
Opozycja
|
| 1921
|
449 257
|
25,8
|
|
8
|
Opozycja
|
| Rząd mniejszościowy (od 1923)
|
| 1924
|
461 257
|
26,1
|
|
3
|
Opozycja
|
| 1928
|
692 434
|
29,4
|
|
8
|
Rząd mniejszościowy
|
| Opozycja (od 1930)
|
| 1932
|
576 053
|
23,1
|
|
15
|
Opozycja
|
| 1936
|
512 781
|
17,6
|
|
14
|
Opozycja
|
| Koalicja rządząca (od 1939)
|
| 1940
|
518 346
|
18,0
|
|
2
|
Koalicja rządząca
|
| 1944
|
488 921
|
15,8
|
|
3
|
Koalicja rządząca
|
| Opozycja (od 1945)
|
| 1948
|
478 779
|
12,3
|
|
16
|
Opozycja
|
| 1952
|
543 825
|
14,4
|
|
8
|
Opozycja
|
| 1956
|
663 693
|
17,1
|
|
11
|
Opozycja
|
| 1958
|
750 332
|
19,5
|
|
3
|
Opozycja
|
| 1960
|
704 365
|
16,6
|
|
6
|
Opozycja
|
| 1964
|
582 609
|
13,7
|
|
6
|
Opozycja
|
| 1968
|
621 031
|
12,9
|
|
1
|
Opozycja
|
| 1970
|
573 812
|
11,5
|
|
9
|
Opozycja
|
| 1973
|
737 584
|
14,3
|
|
10
|
Opozycja
|
| 1976
|
847 672
|
15,6
|
|
4
|
Koalicja rządząca
|
| Opozycja (od 1978)
|
| 1979
|
1 108 406
|
20,3
|
|
18
|
Koalicja rządząca
|
| 1982
|
1 313 337
|
23,6
|
|
13
|
Opozycja
|
| 1985
|
1 187 335
|
21,3
|
|
10
|
Opozycja
|
| 1988
|
983 226
|
18,3
|
|
10
|
Opozycja
|
| 1991
|
1 199 394
|
21,9
|
|
14
|
Koalicja rządząca
|
| 1994
|
1 243 253
|
22,4
|
|
0
|
Opozycja
|
| 1998
|
1 204 926
|
22,9
|
|
2
|
Opozycja
|
| 2002
|
791 660
|
15,1
|
|
27
|
Opozycja
|
| 2006
|
1 456 014
|
26,2
|
|
42
|
Koalicja rządząca
|
| 2010
|
1 791 766
|
30,1
|
|
10
|
Koalicja rządząca
|
| 2014
|
1 403 630
|
23,3
|
|
23
|
Opozycja
|
| 2018
|
1 284 698
|
19,8
|
|
14
|
Opozycja
|
| 2022
|
1 237 428
|
19,1
|
|
2
|
Koalicja rządząca
|
| Wybory
|
Wyniki[2]
|
Mandaty
|
+/-
|
| Głosy
|
%
|
| 1995
|
621 568
|
23,2
|
|
Nowa
|
| 1999
|
524 755
|
20,7
|
|
0
|
| 2004
|
458 398
|
18,3
|
|
1
|
| 2009
|
596 710
|
18,8
|
|
0
|
| 2014
|
507 488
|
13,7
|
|
1
|
| 2019
|
698 770
|
16,8
|
|
1
|
Przypisy
|
|
