Ulica Długa w Krakowie
Ulica Długa – ulica w Krakowie, w dzielnicy I Stare Miasto, na Kleparzu. Ma 1051 m długości[1].
Historia
Ulica ta w dokumentach wymieniana była już przed 1690, a ukształtowała się w średniowieczu. Jest ona częścią średniowiecznego traktu sławkowskiego, a jej historycznym przedłużeniem jest ulica Śląska. Początkowo szlak ten sięgał tylko do ul. Pędzichów, a dalej przebiegał wśród błoń, obok miejskich szubienic. Okolica, gdzie dziś kończy się ul. Długa, na XVIII-wiecznych mapach oznaczona jest jako Świnia Krzywda. W XIX wieku ulica była zabudowana parterowymi domkami. Obecna zabudowa pochodzi sprzed I wojny światowej.
W 2010 r. ulica została gruntownie odnowiona. Zmodernizowano całą ulicę wraz z torowiskiem tramwajowym i chodnikami. Przebudowano również skrzyżowania z ulicami Basztową i Szlak oraz odcinek torowiska od wylotu ul. Długiej do ul. Kamiennej. Wymieniono oświetlenie i wybudowano zatoki parkingowe[2][3]. Koszt remontu – 20,7 mln zł[3].
Zabudowa
- ul. Długa 1 (ul. Basztowa 11) – Dom „Pod Globusem”. W 1904 r. rozpoczęto jego budowę; była to reprezentacyjna siedziba krakowskiej Izby Handlowej i Przemysłowej, powstałej 14 listopada 1850 r.[4] Przedtem był tu placyk miejski oraz niewielka posiadłość Łysakowskich – zajazd z pokojami gościnnymi i stajniami dla koni. „Łysoń” uważany był za jeden z większych zajazdów krakowskich. Na jego miejscu został zbudowany z surowej cegły dwupiętrowy gmach Izby w stylu gdańskim, według planów Tadeusza Stryjeńskiego i Franciszka Mączyńskiego. Zakończony jest wieżą, na której widnieje zegar i globus, stąd nazwa. Parter od 1913 zajmowała największa w mieście, firma papiernicza: Fabryczny Skład Papieru Regina Aleksandrowicz i Synowie; jej poprzednia siedziba była przy Rynku Kleparskim.
- ul. Długa 3 – kamienica, 1868.
- ul. Długa 4 – kamienica, proj. Leopold Tlachna, 1895.
- ul. Długa 5 – Dom Pod Głowami, kamienica czynszowa projektu Maksymiliana Nitscha, przykład historyzmu. Nad bramą wejściową domu znajduje się orzeł z rozpiętymi skrzydłami, a nad oknami – kartusze z plastycznie wymodelowanymi głowami Stefana Czarnieckiego, Juliana Ursyna Niemcewicza, Tadeusza Kościuszki, Hugona Kołłątaja. W domu tym mieszkał Gustaw Ehrenberg.
- ul. Długa 6 – kamienica, proj. Ksawery Pietraszkiewicz, Roman Bandurski, 1908.
- ul. Długa 7 – kamienica, proj. Jacek Matusiński, 1874.
- ul. Długa 8 – kamienica, proj. Jacek Pokutyński, 1907.
- ul. Długa 9 – kamienica, 1893.
- ul. Długa 31 (ul. Pędzichów 2) – Dom Turecki, czynszowa kamienica zwieńczony trzema wieżyczkami-minaretami.
- ul. Długa 42 – siedziba Stowarzyszenia Siemacha[5]. Już w 1886 r. ks. Kazimierz Siemaszko otworzył tutaj „dom schronienia i dobrowolnej pracy dla biednych opuszczonych chłopców”[6], przemianowany po jego śmierci w 1904 r. na Zakład Wychowawczy im. ks. Siemaszki.
- ul. Długa 53 – Kamienica czynszowa, projektował Sebastian Jaworzyński, 1885. Zdobi nad bramą wejściową kolorowy geometryczny witraż.
- ul. Długa 54 – Kamienica czynszowa, projektował Teodor Talowski, 1891.
- ul. Długa 55 – Kamienica czynszowa, projektował Kazimierz Brzeziński, 1909. Mieszkała w niej Iwona Borowicka polska śpiewaczka operowa, primadonna Operetki Krakowskiej.
- ul. Długa 60 – Secesyjna kamienica, projektował Zygmunt Pszorn, 1907.
- ul. Długa 64 – Kamienica czynszowa, projektował Teodor Talowski, 1891. W latach 1908–1929 mieszkał w niej Jan Sztaudynger poeta, fraszkopisarz, satyryk.
- ul. Długa 72 – Dawne magazyny firmy C. Hartwig, projektował Ludwik Wojtyczko, 1920.
Galeria
-
-
-
ul. Długa 7 Kamienica, piekarnia (proj. Jacek Matusiński, 1872)
-
ul. Długa 8 Kamienica (proj. Józef Pokutyński, 1907)
-
ul. Długa 9 Zabytkowa kamienica (1893)
-
ul. Długa 11a Kamienica (proj. Leopold Tlachna, 1892–1895)
-
ul. Długa 15 Kamienica (proj. Leopold Tlachna, 1893–1894)
-
ul. Długa 16 Kamienica (proj. Stanisław Nowakowski, Aleksander Denker, 1908)
-
ul. Długa 18 Kamienica (proj. Beniamin Torbe, 1898)
-
ul. Długa 20 Kamienica (2020–2021)
-
ul. Długa 21 Zabytkowa kamienica (1895)
-
ul. Długa 29 Kamienica (proj. Józef Pokutyński, 1910)
-
ul. Długa 31 Dom Turecki (proj. Henryk Lamensdorf, 1910 – przebudowa)
-
ul. Długa 32 Kamienica (proj. Władysław Kleinberger, 1909)
-
ul. Długa 34 Kamienica (proj. Władysław Kleinberger, 1911)
-
ul. Długa 35 Kamienica (1890)
-
ul. Długa 37 Zabytkowa kamienica (proj. Stefan Ertel, 1891–1892)
-
ul. Długa 40 ( ul. Słowiańska 4-6) Sklepy, 1875. W tym miejscu do początków XIX wieku stał budynek kościoła Świętego Krzyża.
-
ul. Długa 41 Kamienica (proj. Aleksander Biborski, 1905–1906)
-
ul. Długa 42 Kamienica, siedziba Stowarzyszenia Siemacha (proj. Jacek Matusiński, 1874)
-
ul. Długa 44 Modernistyczna kamienica (ok. 1930)
-
ul. Długa 46 Modernistyczna kamienica (ok. 1930)
-
ul. Długa 48 Kamienica, dawna hutrownia apteczna i wytwórnia leków Spółki Akcyjnej „Pharma” (proj. Ludwik Wojtyczko, 1920–1923)
-
ul. Długa 49 Kamienica (proj. Karol Knaus, 1887–1888)
-
ul. Długa 51 Kamienica (proj. Karol Knaus, 1888)
-
ul. Długa 53 Kamieniczka (proj. Sebastian Jaworzyński, 1885).
-
ul. Długa 54 Kamienica (proj. Teodor Talowski, 1891)
-
ul. Długa 55 (ul. Szlak 27) Kamienica (proj. Kazimierz Brzeziński, 1909)
-
ul. Długa 57 Kamienica (ok. 1910)
-
ul. Długa 60 Secesyjna kamienica (proj. Zygmunt Pszorn, 1907)
-
ul. Długa 62 Kamienica (proj. Józef Kryłowski, ok. 1890)
-
ul. Długa 64 Kamienica (proj. Józef Kryłowski, 1889)
-
ul. Długa 72 Dawne magazyny firmy C. Hartwig SA (proj. Ludwik Wojtyczko, 1920)
-
ul. Długa 80 Kamienica (ok. 1890)
-
ul. Długa 7 Mozaika „Kłosy” proj. Aniela Szatara-Tymcik, ok. 1969
-
ul. Długa 55 Tablica pamiątkowa Iwony Borowickiej
-
ul. Długa 64 Tablica pamiątkowa Jana Sztaudyngera
Przypisy
Bibliografia
|
|