Uczep trójlistkowy

Uczep trójlistkowy
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

astrowce

Rodzina

astrowate

Podrodzina

Asteroideae

Rodzaj

uczep

Gatunek

uczep trójlistkowy

Nazwa systematyczna
Bidens tripartita L.
Sp. pl. 2:831. 1753
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Uczep trójlistkowy[4] (Bidens tripartita L.) – gatunek rośliny należący do rodziny astrowatych. Znany też jako uczep trójdzielny, uczep dwuzębny[5]. Występuje w Europie, Azji, północnej Afryce i Ameryce Północnej[6]. W Polsce pospolity na obszarze całego niżu i w niższych położeniach górskich.

Morfologia

Pokrój
Koszyczek
Łodyga
Wzniesiona, o wysokości 15–90 cm (wyjątkowo do 120 cm), ciemnozielona lub czerwonofioletowa. Jest silnie rozgałęziona.
Liście
Ulistnienie naprzeciwległe, liście 3-5-sieczne, odcinek środkowy większy. Ogonki liściowe oskrzydlone, krótkie, blaszka grubo ząbkowana, o prostych ząbkach.
Kwiaty
Zebrane we wzniesione lub zwisłe, żółtobrązowe koszyczki składające się wyłącznie z kwiatów rurkowatych, brak kwiatów języczkowatych. Kielich kwiatów przekształcony w 2-4 ości z zadziorami.
Owoc
Odwrotnie jajowata, płaska niełupka wyposażona w 2-4 sztywne zadziory. Ma długość 6-8 mm.

Biologia i ekologia

Roślina jednoroczna. Siedlisko: bagna, brzegi wod, mokre łąki. Hemikryptofit, roślina azotolubna. W uprawach rolnych jest chwastem. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Cl. Bidentetea tripartiti[7]. Kwitnie od lipca do października. Owoce przyczepiają się do sierści zwierząt, piór ptaków lub ubrań ludzi i w ten sposób rozsiewają się (zoochoria, antropochoria). Liczba chromosomów 2n = 48[8].

Zmienność

Tworzy mieszańce z uczepem śląskim[9].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-15] (ang.).
  3. ↑ Bidens tripartita, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  4. ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  5. ↑ Jakub Mowszowicz: Pospolite rośliny naczyniowe Polski. Wyd. czwarte. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979, s. 472. ISBN 83-01-00129-1.
  6. ↑ Bidens tripartita na Germplasm Resources Information Network (GRIN) [dostęp 2014-01-27].
  7. ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
  8. ↑ Bidens tripartita na Flora of China [dostęp 2014-01-27].
  9. ↑ Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin Polski niżowej. Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

Bibliografia

  • Jakub Mowszowicz: Flora jesienna. Przewodnik do oznaczania dziko rosnących jesiennych pospolitych roślin zielnych. Warszawa: WSiP, 1986. ISBN 83-02-00607-6.
  • Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.