Tętnica biodrowa zewnętrzna

Tętnica biodrowa wspólna prawa i jej gałęzie, widok od lewej strony. Tętnica biodrowa wspólna lewa odcięta dla lepszego uwidocznienia odgałęzień prawej tętnicy. Tętnica biodrowa zewnętrzna prawa widoczna w lewej części ilustracji

Tętnica biodrowa zewnętrzna (łac. arteria iliaca externa) – w anatomii człowieka parzysta tętnica będąca jedną z gałęzi końcowych tętnicy biodrowej wspólnej. Jej gałęzie unaczyniają elementy przedniej ściany brzucha. Przedłużeniem tętnicy biodrowej zewnętrznej jest tętnica udowa, unaczyniająca kończynę dolną[1].

Przebieg

Tętnica biodrowa zewnętrzna powstaje z rozdwojenia tętnicy biodrowej wspólnej. Jest jej przednio-boczną gałęzią końcową. Rozdwojenie tętnicy biodrowej wspólnej znajduje się na wysokości dolnego brzegu piątego kręgu lędźwiowego i nieco przyśrodkowo od linii stawowej krzyżowo-biodrowej, tj. około 4 cm bocznie od linii pośrodkowej. Tętnica kieruje się do przodu, ku dołowi i bocznie, zataczając łuk kierujący się wklęsłością przyśrodkowo i ku dołowi. U ludzi starszych może mieć przebieg wężowaty[2].

Tętnica biodrowa zewnętrzna zmienia nazwę i kończy się w rozstępie naczyń, gdzie leży bocznie od żyły biodrowej zewnętrznej, a od mięśnia lędźwiowego większego oddziela ją łuk biodrowo-łonowy. Jej bezpośrednim przedłużeniem, już w obrębie kończyny dolnej, jest tętnica udowa[3][4].

Morfologia

Długość tętnicy wynosi średnio 10–12 cm, a średnica około 1 cm[3].

Położenie

Powierzchnia przednia tętnicy biodrowej zewnętrznej przykryta jest otrzewną. Poprzez otrzewną, do prawej tętnicy przylega końcowy odcinek jelita krętego, czasami wyrostek robaczkowy; do lewej – okrężnica esowata. W tkance podotrzewnowej biegną narządy, które na swoim przebiegu krzyżują tętnicę. W odcinku początkowym (górnym) po stronie prawej jest to moczowód i (obustronnie) tętnica i żyła jajnikowa u kobiety. W odcinku końcowym (dolnym) tętnicę krzyżują: gałąź płciowa nerwu płciowo-udowego, nasieniowód u mężczyzny, a więzadło obłe macicy u kobiety. Niekiedy odcinek końcowy krzyżują również tętnica i żyła jądrowa u mężczyzny[3].

Przyśrodkowo do tętnicy biodrowej zewnętrznej leży towarzysząca jej żyła biodrowa zewnętrzna oraz regionalne węzły chłonne[3].

Bocznie i ku tyłowi tętnica sąsiaduje z mięśniem lędźwiowym większym i powięzią biodrową[3].

Gałęzie

Tętnica biodrowa zewnętrzna oddaje liczne małe gałęzie do okolicznych węzłów chłonnych, do mięśnia lędźwiowego większego oraz do moczowodu. W pobliżu swojego końca oddaje również dwa większe naczynia: tętnicę nabrzuszną dolną oraz tętnicę okalającą biodro głęboką[3].

Unerwienie

Początkowy odcinek tętnicy unerwiony jest przez gałązki od pnia współczulnego i nerwu podbrzusznego (podobnie jak tętnica biodrowa wspólna). Dalszy odcinek zaopatruje nerw płciowo-udowy[5].

Embriologia

W trakcie angiogenezy okresu embrionalnego tętnica biodrowa zewnętrzna jest jednym z dwóch głównych naczyń (razem z tętnicą kulszową) dających początek sieci tętniczej kończyny dolnej. Dokonuje się to głównie przez rozgałęzienia tętnicy udowej będącej jej głównym przedłużeniem[6].

Przypisy

  1. ↑ Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 314.
  2. ↑ Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 314–315.
  3. ↑ a b c d e f Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 315.
  4. ↑ Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 318.
  5. ↑ Adam Bochenek, Michał Reicher, Anatomia człowieka. Tom V. Układ nerwowy obwodowy. Układ nerwowy autonomiczny. Powłoka wspólna. Narządy zmysłów, wyd. VI, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2018, s. 150, ISBN 978-83-200-3258-1.
  6. ↑ Bochenek i Reicher 2018 ↓, s. 155.

Bibliografia

  • Adam Bochenek, Michał Reicher, Anatomia człowieka. Tom III. Układ naczyniowy, wyd. IX, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2018, ISBN 978-83-200-3257-4.

Przeczytaj ostrzeżenie dotyczące informacji medycznych i pokrewnych zamieszczonych w Wikipedii.

Read other articles:

Electric Boy

Artikel ini bukan mengenai The Electric Boy. Electric BoySampul edisi regulerLagu oleh Karadari album Girls ForeverSisi-BOrionPandora (Bahasa Korea)Dirilis17 Oktober 2012 (2012-10-17)FormatCD singelUnduhan digitalGenrePopdance-popDurasi3:22LabelUniversal SigmaPenciptaLine KrogholmShalamon BaskinMikko TamminenFayaEmyliProduserMikko Tamminen Templat:Contains Japanese text Electric Boy (エレクトリックボーイcode: ja is deprecated , Erekutorikku Bōi) adalah singel berbahasa Jepang ...

 

Galuh hitam

Galuh hitam Psenopsis anomala The Japanese butterfishStatus konservasiRisiko rendahIUCN155177 TaksonomiKerajaanAnimaliaFilumChordataKelasActinopteriOrdoScombriformesFamiliCentrolophidaeGenusPsenopsisSpesiesPsenopsis anomala Temminck dan Schlegel, 1844 Tata namaSinonim taksonTrachinotus anomalus Temminck & Schlegel, 1844[1]lbs Ikan Galuh hitam ( Psenopsis anomala ) adalah ikan laut yang juga dikenal dengan nama seperti Japanese butterfish, melon seed, wart perch, ibodai (nama Jepan...

 

Rue Jean-Lecanuet

Cet article est une ébauche concernant Rouen. Vous pouvez partager vos connaissances en l’améliorant (comment ?) selon les recommandations des projets correspondants. Rue Jean-Lecanuet La façade de l'hôtel de ville vue depuis la rue. Situation Coordonnées 49° 26′ 43″ nord, 1° 05′ 20″ est Pays France Région Normandie Département Seine-Maritime Ville Rouen Début Place Cauchoise Fin Place du Général-de-Gaulle Morphologie Type Rue Longueur...

Springs, South Africa

Place in Gauteng, South Africa Place in Gauteng, South AfricaSpringsDowntown Springs SkylineSpringsShow map of GautengSpringsShow map of South AfricaCoordinates: 26°15′17″S 28°26′34″E / 26.25472°S 28.44278°E / -26.25472; 28.44278CountrySouth AfricaProvinceGautengMunicipalityEkurhuleniEstablished1904Area[1] • Total183.50 km2 (70.85 sq mi)Elevation1,627 m (5,338 ft)Population (2011)[1] • To...

 

Несторианство

ХристианствоБиблия Ветхий Завет Новый Завет Евангелие Десять заповедей Нагорная проповедь Апокрифы Бог, Троица Бог Отец Иисус Христос Святой Дух История христианства Апостолы Хронология христианства Раннее христианство Гностическое христианство Вселенские соборы Н...

 

Felipe Nasr

Felipe NasrFelipe NasrLahir21 Agustus 1992 (umur 31)Brasília, DF, BrasilKarier Kejuaraan Dunia Formula SatuKebangsaan BrasilTahun aktif2015-2016TimSauberNomor mobil12Jumlah lomba40 (39 starts)Juara Dunia0Menang0Podium0Total poin29Posisi pole0Lap tercepat0Lomba pertamaGrand Prix Australia 2015Lomba terakhirGrand Prix Abu Dhabi 2016Klasemen 201617th (2 pts) Luiz Felipe de Oliveira Nasr atau yang lebih kita kenal sebagai Felipe Nasr (lahir 21 Agustus 1992) adalah seorang pembalap mobil pro...

Prophète

Pour les articles homonymes, voir Prophète (homonymie). Prophète, au féminin prophétesse, est un mot provenant du latin et emprunté au grec ancien προφήτης / prophḗtēs, « interprète de la parole divine »[1]. Au côté de ce sens littéral toujours actuel[2], le mot peut de nos jours aussi désigner « celui ou celle qui prédit l’avenir, prétend révéler des vérités cachées au nom d’un dieu dont il se dit inspiré »[3]. Le sens du mot dan...

 

Западный округ (Краснодар)

У этого термина существуют и другие значения, см. Западный округ. Западный внутригородской округ город Краснодар Дата основания 1936 год Дата упразднения 1994 Прежние имена Кагановичский, Ленинский районы Микрорайоны Дубинка, Черёмушки, Покровка Площадь 22[1]  км² Насе...

 

Yvonne Andersson

Swedish politician A picture of Yvonne Andersson Yvonne Andersson, born 1951, is a Swedish Christian democratic politician. She was especially active in academic debates. She has been a member of the Riksdag from 1998 to 2014.[1] References ^ Yvonne Andersson (kd) - Riksdagen (in Swedish). Retrieved 2016-01-30. vteMembers of the Riksdagvte← Members of the Riksdag, 1998–2002 → Speaker: Birgitta Dahl (S) First Deputy Speaker: Anders Björck (M) Second Deputy Speaker: Eva Zetterber...

Borja Jiménez

Spanish football manager (born 1985) In this Spanish name, the first or paternal surname is Jiménez and the second or maternal family name is Sáez. Borja Jiménez Borja Jiménez manager CD Leganés in 2023Personal informationFull name Borja Jiménez SáezDate of birth (1985-01-21) 21 January 1985 (age 39)Place of birth Ávila, SpainTeam informationCurrent team Leganés (manager)Managerial careerYears Team2006–2009 Ávila (youth)2009–2010 Milan Academy (youth)2010–2011 Cas...

 

Gaspard de la nuit

Piano suite by Maurice Ravel Gaspard de la nuitTrois poèmes pour piano d'après Aloysius BertrandSuite by Maurice RavelRavel in 1910CatalogueM. 55Based onAloysius Bertrand's Gaspard de la NuitComposed1908Durationabout 22 minutesMovementsThreeScoringSolo pianoPremiereDate9 January 1909LocationParisPerformersRicardo Viñes Gaspard de la nuit (subtitled Trois poèmes pour piano d'après Aloysius Bertrand), M. 55 is a suite of piano pieces by Maurice Ravel, written in 1908. It has three movement...

 

Seville

Capital and largest city of Andalusia and the province of Seville in Spain For other uses, see Seville (disambiguation). Sevilla redirects here. For the association football club, see Sevilla FC. Municipality in Andalusia, SpainSeville SevillaMunicipalityCathedral of Saint Mary of the SeeTorre del Oro and River GuadalquivirAlcázarPlaza de EspañaMetropol ParasolTriana Bridge FlagCoat of armsMotto: NO8DO ([Ella] No me ha dejado – [She] has not abandoned me)Location of SevilleCoordinate...

Lead shielding

Type of radiation protection Lead bricks are commonly used as radiation shielding. Lead shielding refers to the use of lead as a form of radiation protection to shield people or objects from radiation so as to reduce the effective dose. Lead can effectively attenuate certain kinds of radiation because of its high density and high atomic number; principally, it is effective at stopping gamma rays and x-rays. Operation Fluoroscopy room with control space, separated by lead glass. Lead's high de...

 

Only the River Flows

2023 Chinese drama film Only the River FlowsChinese theatrical release posterChinese nameSimplified Chinese河边的错误Traditional Chinese河邊的錯誤TranscriptionsStandard MandarinHanyu PinyinHébiān de cuòwù Directed byWei ShujunScreenplay by Kang Chunlei Wei Shujun[1] Based onMistakes by the Riverby Yu Hua[2]Produced by Tang Xiaohui Huang Xufeng Li Chan Shen Yang Starring Zhu Yilong Chloe Maayan Hou Tianlai Tong Linkai CinematographyChengmaEdited byMattie...

 

Nuremberg Laws

Antisemitic and racist laws enacted in 1935 in Nazi Germany For the set of guidelines for determining what constitutes a war crime, see Nuremberg principles. For the set of research ethics principles for human experimentation, see Nuremberg Code. Title page of the German government gazette Reichsgesetzblatt issue proclaiming the laws, published on 16 September 1935 (RGBl. I No. 100) Part of a series onDiscrimination Forms Institutional Structural Statistical Taste-based Attributes Age Caste C...

فيكتور هورتا

Victor Horta (بالهولندية: Victor Petrus Horta)‏  معلومات شخصية الميلاد 6 يناير 1861(1861-01-06)غنت، بلجيكا الوفاة 8 سبتمبر 1947 (عن عمر ناهز 86 عاماً)إقليم بروكسل العاصمة، بلجيكا الجنسية بلجيكا الحياة العملية المدرسة الأم الأكاديمية الملكية للفنون الجميلة  [لغات أخرى]‏  المهنة مهند�...

 

دوكساتو

دوكساتو تقسيم إداري البلد اليونان  [1] خصائص جغرافية إحداثيات 41°05′33″N 24°13′44″E / 41.0925°N 24.228888888889°E / 41.0925; 24.228888888889   الارتفاع 66 متر  السكان التعداد السكاني 3739 (إحصاء السكان) (2001)2468 (resident population of Greece) (2021)3575 (resident population of Greece) (2001)3401 (resident population of Greece) (1991)2884 (re...

 

Calcio storico fiorentino

Early form of football played in Italy Calcio match in Piazza Santa Maria Novella, in Florence. Painting by Jan Van der Straet. Calcio storico fiorentino (also known as calcio in livrea or calcio in costume) is an early form of football that originated during the Middle Ages in Italy.[1] Once played, the sport is thought to have started in the Piazza Santa Croce in Florence. There it became known as the giuoco del calcio fiorentino or simply calcio, which is now also the name for asso...

List of works for the stage by Richard Wagner

Front page of the Dresden score of Wagner's 1845 opera Tannhäuser Richard Wagner's works for the stage, representing more than 50 years of creative life, comprise his 13 completed operas and a similar number of failed or abandoned projects. His first effort, begun when he was 13, was a prose drama, Leubald, but thereafter all his works were conceived as some form of musical drama. It has been suggested that Wagner's wish to add incidental music to Leubald, in the manner of Beethoven's treat...

 

Gulf Intracoastal Waterway

Questa voce sugli argomenti canali e fiumi degli Stati Uniti d'America è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Il Gulf Intracoastal Waterway è una parte dell'Intracoastal Waterway situata nel sud degli Stati Uniti lungo il Golfo del Messico. Esso consiste in un insieme di canali navigabili che collegano i fiumi che sfociano nel Golfo del Messico. Lungo 1700 km, esso collega Brownsville, in Texas, a Carrabelle, in Florida. Il Gulf Intracoastal...