Trafalgar Park – stadion znajdujący się w Nelson w Nowej Zelandii, przeznaczony głównie do rozgrywek rugby union zarówno na poziomie krajowym, jak i międzynarodowym.
Historia
Idea osuszenia mokradeł u ujścia rzeki Maitai do Zatoki Tasmana w celu wykorzystania jej do celów sportowych pojawiła się po raz pierwszy w 1884 roku. Rok później założono Athletic Ground Company, sprzedając w niej udziały o wartości jednego funta[1]. Trafalgar Park powstał zatem w 1888 roku na ośmiu akrach oszuszonych mokradeł jako teren do uprawiania sportu, w szczególności krykieta, kolarstwa, lekkoatletyki i różnych odmian futbolu. Oficjalne otwarcie miało miejsce 21 kwietnia 1888 roku, po którym odbyło się inauguracyjne spotkanie w obecności około trzystu widzów[2][3][4]. Tydzień później zaś swój pierwszy mecz rozegrał tam najstarszy nowozelandzki klub rugby, Nelson RFC[5], a 17 marca 1898 roku odbyły się pierwsze zawody lekkoatletyczne[6]. Rozpoczęto następnie prace nad przystosowaniem obiektu do zawodów krykietowych oraz kolarskich. Athletic Ground Company wkrótce jednak popadła w kłopoty finansowe i oddała ten teren w hipotekę, z której wykupiły go zgodnie z Trafalgar Park Purchasing Act 1891 za kwotę ponad 1660 funtów władze miasta. Przeznaczyły na to za zgodą parlamentu środki pozostałe z funduszu na rzecz wdów i sierot z pierwszej wojny Taranaki[2][4][7]. Rok później dar Thomasa Cawthrona, miejscowego biznesmena i filantropa, pozwolił radzie miasta na wykup dodatkowego gruntu dla celów rozbudowy, po której Trafalgar Park stał się najważniejszym obiektem sportowym miasta – goszczącym rozgrywki w krykiecie, lekkoatletyce, futbolu i kolarstwie[2][3].
W latach pięćdziesiątych XX wieku Nelson Rugby Union uzyskał wieloletnią dzierżawę obiektu i we współpracy z władzami miasta na stadionie zostały zbudowane dwie trybuny – kryta i odkryta. W latach osiemdziesiątych ponownie uzyskano grunt z terenów zalewowych, co pozwoliło na wytyczenie drugiego boiska[2][3]. W 1996 roku ukończono budowę Trafalgar Park Pavillon, który polepszył infastrukturę stadionu, na którym rok później pojawiło się pierwsze sztuczne oświetlenie[2][8].
Warunkiem uczestnictwa miejscowej drużyny w National Provincial Championship był remont stadionu doprowadzający go do wymogów New Zealand Rugby Union, toteż w marcu 2005 roku przedstawiono projekt, którego realizacja miała kosztować trzy miliony NZD[9], z czego 2,2 mln dolarów zobowiązały się zapłacić władze miasta i regionu[10][11]. Niewywiązanie się miejscowego związku rugby ze współfinansowania przebudowy[12] spowodowało zmianę planów – za kwotę 1,7 mln NZD powstała stała zachodnia trybuna[13], kolejne 0,5 mln przeznaczone zostało zaś na zakup 3000 przenośnych miejsc[14][15].
W związku z organizowanym przez Nową Zelandię Pucharem Świata w Rugby 2011 Nelson postanowiło zgłosić swoją kandydaturę do goszczenia części spotkań tego turnieju. Po raz kolejny wymagało to inwestycji w Trafalgar Park – władzom miasta w lipcu 2008 roku zostały przedstawione trzy projekty wahające się kosztowo od 2 do 20 milionów dolarów[13][16]. Rada po konsultacjach z mieszkańcami początkowo wybrała wariant o wartości 7 mln NZD[17], okrajając go następnie do 3,8 miliona[18]. Ta kwota miała obejmować – przy zachowaniu toru kolarskiego – ułożenie drenażu i nowej murawy, zakup elektronicznej tablicy wyników, ukształtowanie północnego nasypu ziemnego, a także wyremontowanie infrastruktury w postaci toalet, wejść i ogrodzenia[19]. Rada zastrzegła jednocześnie, że uzależnia przekazanie dodatkowych środków w wysokości 2,55 mln po oficjalnym przyznaniu Nelson statusu miasta-gospodarza – z przeznaczeniem na oświetlenie o mocy 1200–1500 luksów, zlikwidowanie torów kolarskiego i lekkoatletycznego, stworzenie dodatkowych miejsc po likwidacji wschodniej trybuny i zwiększenie liczby miejsc parkingowych[16][19][20]. W 2009 roku rząd centralny dołożył 1,5 miliona NZD na dodatkowe zadania, które nie znalazły się w pierwotnym planie – zostały one zatem przeznaczone na przygotowanie stanowisk dla mediów oraz lepszy wariant oświetlenia stadionu[21][22]. Główne prace zakończyły się w połowie 2010 roku i pierwsze spotkanie na odnowionym stadionie, w którym Tasman Makos podejmowali zespół Canterbury odbyło się 21 sierpnia[23].
Cała inwestycja zamknęła się kwotą 7,4 miliona NZD, 1% powyżej założonego budżetu[24]. Po jej zakończeniu stadion mógł się poszczycić pierwszą w Nowej Zelandii murawą ułożoną na podkładzie ze sproszkowanego szkła pochodzącego z recyklingu[25][26]. Osiem słupów oświetleniowych, zawierających łącznie 192 lampy Philips o mocy 2 kW każda, dawały natomiast około trzykrotnie większą jasność w porównaniu do poprzedniego oświetlenia[3][27]. Używając przenośnych trybun[28] na meczach Pucharu Świata mogło zasiąść 18 000 widzów[29].
Pod koniec stycznia 2013 roku burmistrz miasta zaproponował wybudowanie wschodniej trybuny na 2000–5000 osób, mieszczącej też loże i pomieszczenia klubowe[30][31][32].
Rugby union
Stadion jest jednym z dwóch obiektów, obok Lansdowne Park w Blenheim, na których domowe spotkania rozgrywa zespół Tasman Makos występujący w National Provincial Championship[33].
Okazjonalnie na Trafalgar Park rozrywane są spotkania w ramach Super Rugby[3][34], a w związku ze zniszczeniem Lancaster Park podczas trzęsienia ziemi w Canterbury, które miało miejsce w lutym 2011 roku, gospodarzem na nim była drużyna Crusaders[35]. Podobnie było w 2015 roku, gdy na AMI Stadium organizowane były mecze piłkarskich mistrzostw świata U-20[36].
Początkowo miał gościć dwa spotkania Pucharu Świata w Rugby 2011[23], otrzymał jednak jeszcze jedno spotkanie przeniesione z Christchurch[37][38].
Inne dyscypliny sportowe
Stadion od początku XX wieku był areną wielu wydarzeń lekkoatletycznych ściągających tysiące widzów, a wśród startujących zawodników byli Marjorie Jackson, Ralph Doubell, Judy Pollock, John Walker, Peter Pearless, Karl Fleschen, Detlef Uhlemann, Dick Quax, Klaus-Peter Hildenbrand, Raelene Boyle, Bronisław Malinowski czy Irena Szewińska. W styczniu 1977 roku w jednym z mityngów wystąpiło sześciu medalistów olimpijskich, w 1963 roku gościł natomiast wyścig sztafetowy 4 × 1 mila, w którym Murray Halberg, Peter Snell, Bill Baillie i John Davies ścigali się z zawodnikami University of Oregon, ówczesnymi rekordzistami świata. To wydarzenie przekonało Roda Dixona do kariery lekkoatletycznej, ukoronowanej brązowym medalem w Monachium[6][39]. Przez kilkadziesiąt lat ze stadionem związany był olimpijczyk z LIO 1948, medalista Igrzysk Imperium Brytyjskiego 1950, a następnie trener – Harold Nelson[40]. W związku z przebudową Trafalgar Park dla potrzeb rugby, lekkoatletyka przeniosła się na Saxton Field[6][41].
Na stadionie rzadko rozgrywane są mecze piłki nożnej. W 1978 roku był on jednak areną finału Chatham Cup – nowozelandzkich rozgrywek pucharowych[42][43]. Kolejne piłkarskie spotkanie odbyło się na nim ponad trzydzieści lat później – 16 stycznia 2011 roku obiekt gościł bowiem zespoły Canterbury United i Team Wellington w meczu New Zealand Football Championship sezonu 2010/11[44].
Okazjonalnie Trafalgar Park jest stadionem domowym krykietowej drużyny Central Districts Stags występującej w mistrzostwach kraju[45][46].
W ramach przygotowań do sezonu National Rugby League w lutym 2016 roku New Zealand Warriors rozegrali na stadionie pojedynek z St George Illawarra Dragons[47].
Inne
Na stadionie organizowane są także imprezy muzyczne, w tym cykliczny koncert Opera in the Park, którego gwiazdą w 2008 roku była Kiri Te Kanawa[48][49].
16 stycznia 1954 roku na Trafalgar Park odbyła się uroczystość z okazji pierwszej w historii miasta wizyty brytyjskiego monarchy[3].
Przypisy
