Teofil Patalong

Teofil Patalong
Data i miejsce urodzenia

23 lutego 1869
Załęska Hałda

Data i miejsce śmierci

6 września 1939
Katowice

Przyczyna śmierci

rozstrzelanie

Teofil Patalong (ur. 23 lutego 1869 w Załęskiej Hałdzie, zm. 6 września 1939 w Katowicach) – działacz robotniczy, narodowy i społeczny, działacz ruchu śpiewaczego i teatru amatorskiego, powstaniec śląski.

Życiorys

Płyta upamiętniająca Teofila Patalonga (ul. F. Bocheńskiego)
Pomnik poświęcony poległym za Wolność i Demokrację (ul. F. Bocheńskiego; skwer A. Węglarczyka)

Teofil Patalong urodził się 23 lutego 1869 roku w Załęskiej Hałdzie, położonej wówczas na terenie gminy Załęże[1]. Był on górnikiem kopalni „Kleofas”, gdzie zorganizował wiec, podczas którego domagano się poprawy warunków pracy i podniesienia płacy górnikom[2]. Od 1906 roku był członkiem Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Katowicach, od 1911 w Załężu, a od 1920 roku w Załęskiej Hałdzie[3]. W 1919 roku został sekretarzem Kółka Rolniczego[2] i był współzałożycielem Towarzystwa Śpiewaczego „Lutnia” w Załęskiej Hałdzie[1].

W 1919 roku[2] pełnił on funkcje komendanta placu Polskiej Organizacji Wojskowej Górnego Śląska w Załężu, założonej w grudniu 1918 roku[1]. W czasie I powstania śląskiego był dowódcą akcji ataku na koszary policyjne w Załężu, w okresie II powstania śląskiego był uczestnikiem walk na terenie Dąbrówki Małej[1]. 13 grudnia 1920 roku doszło do wysadzenia pomnika Dwóch Cesarzy na placu Wolności w Katowicach, a wśród podejrzanych za ten czyn byli synowie Teofila Patalonga[4]. W 1921 roku organizował przerzuty broni na teren Górnego Śląska, pracował w Polskim Komitecie Plebiscytowym w Katowicach i został komendantem Straży Obywatelskiej w Załęskiej Hałdzie[2].

Po 1922 roku był on członkiem wielu polskich organizacji na terenie Załęskiej Hałdy[1].

Przed wybuchem II wojny światowej był komendantem miejscowego oddziału obrony powstańczej[2]. Został rozstrzelany przez Niemców[1] 6 września 1939 roku w pobliżu wiaduktu kolejowego w Katowicach przy późniejszej ulicy F. Bocheńskiego[2].

Upamiętnienie

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f Antoni Steuer: Leksykon załęski. P. www.mhk.katowice.pl. [dostęp 2022-07-05]. (pol.).
  2. ↑ a b c d e f Plebiscyt na katowiczanina 150-lecia. Teofil Patalong. katowice.wyborcza.pl, 2015-09-01. [dostęp 2022-07-05]. (pol.).
  3. ↑ Instytut Śląski: This Day in History: 1869-02-23. instytutslaski.pl. [dostęp 2022-07-05]. (pol.).
  4. ↑ Tomasz Borówka: Pusty cokół. Pomniki na placu Wolności w Katowicach nie miały szczęścia. www.24kato.pl, 2022-02-07. [dostęp 2022-07-05]. (pol.).
  5. ↑ Karolina Kot: Katowice - Załęska Hałda, pomnik poległych za Wolność i Demokrację. www.straznicyczasu.pl, 2015-02-08. [dostęp 2022-07-05]. (pol.).
  6. ↑ Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach: Ewidencja miejsc pamięci województwa śląskiego. Katowice. www.archiwalnastrona.slask.eu, 2019-11-01. [dostęp 2022-07-05]. [zarchiwizowane z tego adresu]. (pol.).
  7. ↑ Katowice, Patalonga Teofila, Ulica. mapa.targeo.pl. [dostęp 2022-07-05]. (pol.).