Tayyar – turecki torpedowiec z końca XIX wieku, jedna z dwóch zbudowanych w Niemczech jednostek typu Berk Efşan. Okręt został zbudowany w stoczni Germaniawerft w Kilonii, po czym w sekcjach dostarczony do tureckiej stoczni Tersâne-i Âmire(inne języki) w Stambule i tam zwodowany w 1892 roku. Torpedowiec został wcielony w skład marynarki Imperium Osmańskiego w 1894 roku, a służbę zakończył w 1909 roku. Okręt został złomowany w 1921 roku.
Projekt i budowa
Dwa torpedowce[a] typu Berk Efşan zostały zamówione przez Turcję w Niemczech 23 października 1886 roku[1]. „Tayyar” zbudowany został w stoczni Germaniawerft w Kilonii (numer stoczniowy 39), po czym w sekcjach dostarczony do tureckiej stoczni Tersâne-i Âmire(inne języki) w Stambule[1]. Stępkę okrętu położono w 1891 roku, a zwodowany został w 1892 roku[1][2] [b].
Dane taktyczno-techniczne
Okręt był torpedowcem z kadłubem wykonanym ze stali[1]. Długość całkowita wynosiła 59,9 metra, szerokość 6,6 metra i zanurzenie 2,4 metra[1][2] [c]. Wyporność normalna wynosiła 230 ton[1][d]. Jednostka napędzana była przez dwie pionowe trzycylindrowe maszyny parowe potrójnego rozprężania Germania o łącznej mocy 3500 KM, do których parę dostarczały dwa kotły lokomotywowe, także wyprodukowane w macierzystej stoczni[1][2] . Prędkość maksymalna napędzanego dwiema śrubami okrętu wynosiła 21 węzłów[1][2] [e]. Zapas węgla wynosił 75 ton[1][2] .
Na uzbrojenie artyleryjskie jednostki składało się sześć pięciolufowych działek rewolwerowych kalibru 37 mm L/30 Kruppa[1][2] . Broń torpedową stanowiły dwie pojedyncze dziobowe wyrzutnie kalibru 428 mm z łącznym zapasem czterech torped[1][2] .
Załoga okrętu składała się z 8 oficerów i 42 podoficerów i marynarzy[1][2] .
Służba
Po przeprowadzeniu prób morskich „Tayyar” został w 1894 roku wcielony w skład marynarki wojennej Imperium Osmańskiego[1][2] . W 1896 roku torpedowiec był w stanie osiągnąć prędkość zaledwie 17 węzłów[1]. W 1906 roku jednostkę uznano za niezdatną do dalszej służby[1]. W 1909 roku okręt skreślono z listy floty, a w 1921 roku został złomowany[1][f].
Uwagi
- ↑ Gardiner, Chesneau i Kolesnik 1979 ↓, s. 394 klasyfikują okręty jako niszczyciele.
- ↑ Gardiner, Chesneau i Kolesnik 1979 ↓, s. 394 podają, że okręt został zwodowany w 1894 roku, a Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 390, że w 1893 roku.
- ↑ Gardiner, Chesneau i Kolesnik 1979 ↓, s. 394 podają, że długość okrętu wynosiła 56,99 metra.
- ↑ Gardiner, Chesneau i Kolesnik 1979 ↓, s. 394 i Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 390 podają, że wyporność okrętu wynosiła 266–270 ton.
- ↑ Gardiner, Chesneau i Kolesnik 1979 ↓, s. 394 podają, że prędkość maksymalna wynosiła 25 węzłów.
- ↑ Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 390 podają, że okręt został wycofany ze służby w 1913 roku.
Przypisy
Bibliografia
- Conway’s All the World’s Fighting Ships 1860–1905. Robert Gardiner, Roger Chesneau, Eugene M. Kolesnik (red.). New York: Mayflower Books Inc., 1979. ISBN 0-8317-0302-4. (ang.).
- Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. Robert Gardiner, Randal Gray (red.). London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
- Ivan Gogin: BERK EFŞAN torpedo boats (1894). Navypedia. [dostęp 2024-03-23]. (ang.).
- Bernd Langensiepen, Ahmet Güleryüz: The Ottoman Steam Navy 1828–1923. Annapolis: Naval Institute Press, 1995. ISBN 1-55750-659-0.
