Owalne do sercowatych, ciemnozielone z jasnymi plamami, mięsiste. Siatkowato unerwione, zebrane u dołu w rozetkę[5][6]. Posiadają oskrzydlony ogonek liściowy. Listki łodygowe mniejsze, przylegające do łodygi[7].
Wąski, kłosokształtny i wydłużony kwiatostan składający się z wielu gęsto osadzonych, owłosionych, drobnych, białych i pachnących kwiatów, osadzonych na skręconych szypułkach w kątach przysadek[5][7]. Poza dwoma, lekko rozchylonymi bocznymi działkami, płatki są stulone. Wewnątrz gardzieli pomarańczowa plamka. Warżka bez ostrogi, u nasady workowato rozdęta. Zalążnia nie ulega skręceniu, jest walcowata i omszona[7].
Kwitnie od czerwca do sierpnia. Produkuje nasiona o masie 0,00002 g, które są łatwo rozprzestrzeniane przez wiatr (anemochoria)[6]. Rozetki liści wyrastają latem, zimują i obumierają po kwitnieniu w następnym roku[5]. Liczba chromosomów 2n = 30[8].
Siedlisko
Rośnie w cienistych borach sosnowych oraz w borach świerkowych. W Polsce występuje zwłaszcza na północy kraju (zwłaszcza w nadmorskich borach bażynowych). Na południu w Sudetach i w Karpatach, zwykle w jedlinach i rzadko w borach świerkowych. Preferuje gleby kwaśne; świeże, ubogie i umiarkowanie żyzne. Wszystkie części rośliny są trujące. Gatunek charakterystyczny dla acydofilnych borów z klasy Vaccinio-Piceetea[7].
Nazewnictwo
Rodzaj został nazwany na cześć angielskiego botanika Johna Goodyera (1592–1664), autora i tłumacza licznych publikacji botanicznych. Nazwa gatunkowa pochodzi od łacińskiego słowa "repo" – "czołgać się" i nawiązuje do pełzającego kłącza tajęży[9].
Roślina umieszczona na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski (2006)[11] w grupie gatunków wymierających na izolowanych stanowiskach, poza głównym obszarem występowania (kategoria zagrożenia [E]). W wydaniu z 2016 roku otrzymała kategorię NT (bliski zagrożenia)[12].
Przypisy
↑Michael A.M.A.RuggieroMichael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20](ang.).
↑ abcdefPeter H. Barthel: Storczyki - gatunki dziko rosnące. Warszawa: Multico, 1997, s. 58. ISBN 83-7073-145-7.
↑ abcdMartin Červenka, Viera Feráková, Milan Háber, Jaroslav Kresánek, Libuše Paclová, Vojtech Peciar, Ladislav Šomšák: Świat roślin skał i minerałów. Warszawa: PWRiL, 1982, s. 94, 250. ISBN 83-09-00462-1.
↑ abcdeGrzegorz Vončina: Pieniny – Przyroda i Człowiek. [w:] Tajęża jednostronna Goodyera repens (L.) R.Br. – nowy przedstawiciel storczykowatych Orchidaceae w Pienińskim Parku Narodowym [on-line]. 2010. [dostęp 2013-07-19]. (pol.).
↑Marian Rejewski: Pochodzenie łacińskich nazw roślin polskich. Warszawa: KiW, 1996. ISBN 83-05-12868-7. Brak numerów stron w książce
↑Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz.U. z 2014 r. poz. 1409).
↑Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5. Brak numerów stron w książce
↑Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9. Brak numerów stron w książce