Szklany Dom lub Szklana Willa – awangardowy dom w Podkowie Leśnej przy ulicy Sosnowej 9.
Pisarka i feministka Irena Krzywicka zakupiła działkę w Podkowie Leśnej prawdopodobnie w 1928 r. Budowa Szklanej Willi (nazwa notarialna budynku nazywanego przez Krzywicką Szklanym Domem) trwała w latach 1928–30. Z przyczyn ideowych Krzywicka wybrała styl międzynarodowy (w tym nowatorski w ówczesnej Polsce płaski dach i ścianę, zbudowaną z tafli szklanych) jako przeciwieństwo polskiej tradycji architektonicznej[1]. Z powodów finansowych budynek wzniesiono w dwóch etapach. Początkowo powstała część północna. W 1932 r. dobudowano z cegły skrzydło południowe według projektu kuzyna Krzywickiej architekta Maksymiliana Goldberga[2].
Szklany Dom powstał jako budynek letniskowy, nieprzystosowany był do mieszkania zimą. Tym niemniej Krzywicka urządziła w jednym z pokoi pierwszą podkowiańską bibliotekę publiczną (z powodów ideowych chciała nadać budynkowi funkcję społeczną)[2]. Ponadto mieszkała w tym domu na początku okupacji.
Ponieważ budowa domu zbiegła się z najbujniejszym okresem życia w karierze pisarskiej i publicystycznej Ireny Krzywickiej, stał się on miejscem towarzyskich spotkań literatów i artystów. Bywali tu Tadeusz Boy-Żeleński, Jarosław Iwaszkiewicz, Antoni Słonimski, Andrzej Stawar, Jerzy Andrzejewski, Ksawery Pruszyński, Jan Parandowski i inni[3].
W trakcie wojny i po jej zakończeniu budynek objęto nakazem kwaterunkowym. Osiedlano w nim licznych lokatorów, którzy doprowadzili obiekt do ruiny. W 1953 r. budynek został sprzedany Edwardowi Wodzińskiemu. Później przechodził w kolejne ręce, aż w 1974 r. zakupili go Bożena i Kazimierz Głowaccy, którzy przywrócili jego dawną świetność. We wnętrzu zachowały się elementy wystroju w stylu modernizmu: oryginalna stolarka, okucia drzwi i okien, meble. Dom otacza odrestaurowany ogród, również modernistyczny (rosną tam lilaki, które sadził Boy-Żeleński podczas wizyt w Podkowie Leśnej)[2].
Przypisy
- ↑ Styl międzynarodowy miał być architekturą ponad różnicami etnicznymi i narodowymi i posługiwać się uniwersalnym językiem sztuki, zrozumiałym bez względu na pochodzenie, poglądy czy narodowość.
- ↑ a b c Karolina Lenarczyk, Magdalena Prosińska: Szklana Willa. Kraina miast-ogrodów. [dostęp 2016-12-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-29)].
- ↑ Barbara Ciwoniuk: Dom Ireny Krzywickiej w Podkowie Leśnej. barbaraciwoniuk.pl, 2016-09-20. [dostęp 2016-12-29].
