Zobacz też: inne znaczenia hasła Szeląg.

Szeląg

Część miasta Poznania
Plaża miejska na Szelągu (2015)
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Miasto	Poznań
Dzielnica	Osiedle Stare Winogrady
Strefa numeracyjna	(+48) 61
Tablice rejestracyjne	PO
Położenie na mapie Poznania Szeląg
Położenie na mapie Polski Szeląg
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Szeląg
52°25′43″N 16°57′05″E/52,428611 16,951389

Szeląg – część (zwyczajowo nazywana dzielnicą) Poznania, a jednocześnie obszar Systemu Informacji Miejskiej^[1] położony na osiedlu samorządowym Osiedle Stare Winogrady. Leży na lewym brzegu Warty między rzeką a Wzgórzem Winiarskim.

Wedle Systemu Informacji Miejskiej jednostka obszarowa Szeląg mieści się w granicach:

• od wschodu i południa: rzeką Wartą od mostu Lecha do ulicy Szelągowskiej na wysokości ulicy Winogrady,
• od zachodu: ulicą Szelągowską i Naramowicką,
• od północy: ulicą Serbską i Lechicką^[1]

Nazwa wywodzi się od Mikołaja Schilinga, który w XVI wieku założył folwark na terenie wsi miejskiej Winiary.

W Szelągu odnaleziono najstarsze ślady pobytu człowieka na obszarze dzisiejszego Poznania sprzed około 10 tysięcy lat. Są to wyroby krzemienne tak zwanych kultur mazowszańskich. Znaleziono tu także pozostałości kultur: ceramiki wstęgowej, sznurowej, amfor kulistych i pucharów lejkowatych (4000–1700 lat p.n.e.)^[2]. Istnieje tu również cmentarzysko z I w n.e. W XIII wieku funkcjonowała na terenie Szeląga wieś książęca Szydłów, wymieniona w dokumencie lokacyjnym Poznania z 1253 roku. W 1760, podczas wojny siedmioletniej, Szeląg został zniszczony przez armię rosyjską.

W końcu XIX i na początku XX wieku był miejscem spacerów i majówek. Od czasu budowy Fortu Winiary w 1. połowie XIX w. nad brzegiem Warty istniał park-ogród, później powstała restauracja Szeląg. W 1895 na torze szelągowskim zorganizowano (z inicjatywy Radfahrer-Verein Posen) pierwsze w mieście wyścigi kolarskie^[3]. Po odzyskaniu niepodległości na Szeląg przeniosło (z Sołacza) swoją siedzibę poznańskie Bractwo Kurkowe. W roku 1923 uruchomiono strzelnicę Bractwa. Do okresu międzywojennego funkcjonowała wojskowa kolej wąskotorowa, która łączyła Szeląg (Fort Winiary) z osadą wojskową w Biedrusku^[4].

Park uległ zniszczeniu podczas zdobywania Fortu Winiary w 1945 roku. Teren Szeląga włączono w administracyjne granice Poznania w 1925 roku. W latach 30. XX w. prof. Józef Gołąb prowadził tu badania otoczaków, tkwiących w glinie morenowej^[5].

W latach 70. XX wieku istniała koncepcja powiązania Szeląga z Drogą Dębińską za pomocą tzw. Trasy Piastowskiej^[6].

Szeląg do 1990 r. należał do dzielnicy administracyjnej Stare Miasto. Od 1992 r. należy do osiedla samorządowego Stare Winogrady^[7].

• Dom Weterana (1969–1972), proj. Zygmunt Skupniewicz, Witold Milewski i Lech Sternal
• Park Szelągowski
• biurowce Allianz przy ul. Szelągowskiej

Zobacz hasło Szeląg w Wikisłowniku

• podział administracyjny Poznania
• Szeląg

• Poznań - atlas aglomeracji 1:15.000, wyd. CartoMedia/Pietruska & Mierkiewicz, Poznań, 2008, ISBN 978-83-7445-018-8
• WłodzimierzW. Łęcki WłodzimierzW., PiotrP. Maluśkiewicz PiotrP., Poznań od A do Z, Poznań: KAW, 1986, s. 138, ISBN 83-03-01260-6, OCLC 835895412 .
• Praca zbiorowa, Atlas architektury Poznania, Wydawnictwo Miejskie, Poznań, 2008, s.290 i 299, ISBN 978-83-7503-058-7
• MarcinM. Libicki MarcinM., Poznań - przewodnik, PiotrP. Libicki (ilustr.), Poznań: Wydawnictwo Gazeta Handlowa, 1997, s. 69, ISBN 83-902028-4-0, OCLC 69302402 .