Szczaw błotny

Szczaw błotny
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

goździkopodobne

Rząd

goździkowce

Rodzina

rdestowate

Rodzaj

szczaw

Gatunek

szczaw błotny

Nazwa systematyczna
Rumex palustris Sm.
Fl. Brit. 1: 394 (1800)[3]
Synonimy
  • Lapathum limosum P.Renault
  • Lapathum palustre (Sm.) Gray
  • Rumex laxiflorus St.-Lag.
  • Rumex limosus var. palustris (Sm.) Rouy
  • Rumex maritimus With.
  • Rumex paluster A.Kern.
  • Rumex uliginosus Guss.
  • Steinmannia flavovirens Opiz[3]
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Szczaw błotny (Rumex palustris Sm.) – gatunek rośliny z rodziny rdestowatych. Występuje w zachodniej i środkowej Europie, także w północno-zachodniej Afryce, na Kaukazie, w Azji Mniejszej i Iranie. Jako introdukowany rośnie w zachodniej i wschodniej części Ameryki Północnej oraz na Wyspach Kanaryjskich[3]. W Polsce rozproszony na całym terytorium, częściej spotykany wzdłuż wybrzeża, doliny Wisły i Bugu oraz na ziemi lubuskiej, z kolei bardzo rzadki lub brak go zupełnie na północnym wschodzie i w Karpatach[4].

Rośnie na mulistych, wilgotnych lub okresowo zalewanych brzegach wód[5].

Morfologia

Okółki z owocami
Pokrój
Roślina zielna, roczna i dwuletnia, o łodydze prosto lub łukowato wzniesionej, rozgałęziającej się i osiągającej zwykle do 60, rzadziej do 100 cm wysokości. Łodyga jest w dole obła, wyżej tępokanciasta, rowkowana i żeberkowana[5].
Liście
Wszystkie krótkoogonkowe i wąskolancetowate, przy czym wyższe są mniejsze i węższe, na szczycie niemal równowąskie. Blaszki są całobrzegie i płaskie lub drobno karbowane i kędzierzawe[5].
Kwiaty
Zebrane w kwiatostan zajmujący od 1/3 do 2/3 długości pędu, na całej długości ulistniony. Przynajmniej dolne okółki kwiatów są od siebie oddalone. Kwiaty wyrastają na dość grubych i sztywnych szypułkach o długości zwykle podobnej do długości okwiatu, rzadko do dwóch razy dłuższych. Na końcu szypułki znajduje się kubeczkowata nasada kwiatu. Zewnętrzne listki okwiatu są wąskie i krótkie. Wewnętrzne listki o długości ok. 3 mm są jajowatolancetowate, na szczycie z dwoma lub trzema szczecinkowatymi ząbkami zawsze krótszymi od listka okwiatu. Podczas owocowania na wewnętrznych listkach okwiatu powstają silnie wypukłe guzki, tępe na szczycie[5].
Owoce
Drobne, brązowe niełupki osiągające do ok. 2 mm długości, zwężające się ku szczytowi i nasadzie. Cały kwiatostan w czasie owocowania czerwonawobrunatny[5].
Gatunki podobne
Szczaw nadmorski R. maritimus jest w czasie owocowania żółty, z kwiatostanem gęstym; ma guzki na listkach okwiatu zaostrzone na szczycie; ząbki na listkach okwiatu zwykle od nich dłuższe; szypułki cienkie. Szczaw skupiony R. conglomeratus ma listki okwiatu całobrzegie. Oba te gatunki rosną w podobnych siedliskach jak szczaw błotny[5].

Mieszańce

Tworzy mieszańce ze szczawiem skupionym, kędzierzawym, żółtym i wąskolistnym[5].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2024-01-16] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2024-01-16] (ang.).
  3. ↑ a b c Rumex palustris Sm., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-01-16].
  4. ↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, Adam Zając, Maria Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 483, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957.
  5. ↑ a b c d e f g Adam Jasiewicz (red.): Flora polski. Rośliny naczyniowe. T. III. Kraków: PAN Instytut Botaniki im. W. Szafera, 1992, s. 93–94. ISBN 83-85444-06-8.