Super Bowl – finałowy mecz o mistrzostwo w futbolu amerykańskim zawodowej ligi National Football League (NFL), będący najważniejszym sportowym wydarzeniem roku w Stanach Zjednoczonych. Całość ceremonii określana jest jako Super Bowl Sunday w skrócie Super Sunday i stała się nieformalnym amerykańskim świętem narodowym[1][2][3]. Dzień finału jest także drugim (po Święcie Dziękczynienia) dniem z największą ilością spożytego jedzenia w Stanach Zjednoczonych[4].
Przez większość lat kolejne edycje Super Bowl stawały się najchętniej oglądanymi transmisjami w amerykańskiej telewizji; finał Super Bowl XLV w lutym 2011 (pomiędzy Pittsburgh Steelers a Green Bay Packers) miał największą oglądalność w jej historii, gromadząc przed telewizorami 111 milionów widzów[5]. Pobił tym samym rekord, ustanowiony przez Super Bowl XLIV (106,5 mln widzów)[6]. Ponieważ transmisje z rozgrywek Super Bowl przyciągają przed telewizory rzesze widzów, reklamodawcy są gotowi płacić gigantyczne kwoty za minutę czasu reklamowego. W 2008 średnia cena za jeden 30-sekundowy spot reklamowy w trakcie transmisji na antenie stacji Fox wyniosła 2,7 mln dol[7]. Szacuje się, że Fox zarobił z tego tytułu ok. 250 mln dol[8].
Super Bowl jest nie tylko wydarzeniem sportowym, ale także kulturalno-rozrywkowym. W przerwie finału (tzw. half-time show) ma miejsce koncert muzyczny, a udział w nim uważany jest za wyróżnienie dla artysty.
Trofeum
Trofeum, o które toczy się walka, to Vince Lombardi Trophy, od nazwiska trenera zespołu Green Bay Packers, pierwszego zespołu, który zdobył mistrzostwo. Corocznie też najlepszy zawodnik meczu zdobywa laur MVP (Most Valuable Player), od 1990 roku nazwany Pete Rozelle Trophy od nazwiska wieloletniego commissionera (prezesa) ligi NFL (1960–1989) zmarłego w 1996 roku. Graczem, który pięciokrotnie zdobył to wyróżnienie, był Tom Brady, rozgrywający New England Patriots, który był MVP XXXVI, XXXVIII, XLIX, LI i LV Super Bowl. Tylko raz MVP został gracz drużyny przegranej, był to Chuck Howley w Super Bowl V, gdzie jego Dallas Cowboys przegrało z Baltimore Colts.
Historia
Po raz pierwszy rozgrywki te zorganizowano w 1967 roku jako AFL-NFL World Championship Game, a po roku 1970, kiedy obie ligi (National Football League i American Football League) się połączyły, stały się one Mistrzostwami NFL. Mecz toczy się między zwycięzcą konferencji American Football Conference (AFC) a zwycięzcą konferencji National Football Conference (NFC). Od tego czasu Super Bowl był rozgrywany corocznie po zakończeniu play-offów w połowie stycznia, potem pod koniec stycznia (ostatnia niedziela stycznia), a obecnie na początku lutego (pierwsza niedziela lutego). Rekordzistami w liczbie wygranych – 6 tytułów Super Bowl – są drużyny Pittsburgh Steelers (IX, X, XIII, XIV, XL, XLIII) oraz New England Patriots (XXXVI, XXXVIII, XXXIX, XLIX, LI, LIII). Zespoły, które wygrały ten mecz pięciokrotnie, to San Francisco 49ers (XVI, XIX, XXIII, XXIV, XXIX) i Dallas Cowboys (VI, XII, XXVII, XXVIII, XXX). Dwie drużyny wygrały Super Bowl trzy razy w ciągu czterech lat, są to Dallas Cowboys (XXVII, XXVIII i XXX) oraz New England Patriots (XXXVI, XXXVIII i XXXIX).
