Stop drukarski – stop ołowiu z cyną i antymonem stosowany w różnych proporcjach składników do odlewania czcionek i innych elementów składu zecerskiego. Można wyróżnić następujące stopy:
- stop czcionkowy – do odlewania czcionek do składania ręcznego;
- stop justunkowy – do odlewania wszystkich rodzajów justunku;
- stop linomonotypowy, zwany stopem uniwersalnym – stosowany zarówno do odlewania składu wierszowego w składarkach wierszowych (linotypowych), jak i składu czcionkowego w odlewarkach monotypowych;
- stop monotypowy – do odlewania składu czcionkowego, jak i dolewek, linii, ornamentów, tytułów oraz pism dużych stopni.
| stop
|
Antymon (Sb)
%
|
Cyna (Sn)
%
|
Ołów (Pb)
%
|
Dopuszczalne zanieczyszczenia ogółem
(Cu, Ni, Al, Zn, Fe)
%
|
Temperatura topnienia
°C
|
Twardość Brinella
HB
|
| justunkowy |
12,0–18,0 |
1,8–2,8
|
reszta |
0,35–0,40 |
250–300 |
16–19
|
| linomonotypowy |
12,0–13,0 |
5,0–6,0
|
reszta |
0,35 |
245–255 |
21–22
|
| monotypowy |
14,5–15,5 |
5,5–6,5
|
reszta |
0,35 |
255–265 |
25–26
|
| czcionkowy |
19,5–26,0 |
6,5–7,5
|
reszta |
0,45 |
300–340 |
27–32
|
| według PN-78/H-87202
|
Stop drukarski służył do produkowania przeważającej większości elementów składu zecerskiego, jedynie czcionki w dużych stopniach pisma (tzw. czcionki afiszowe) wykonywano z twardych gatunków drewna, a później także z tworzywa sztucznego, natomiast linie (szczególnie te cienkie), jako elementy wąskie i długie, a przez to niewytrzymałe mechanicznie, wykonywano z mosiądzu.
Zobacz też
