Stefan Edward Tomaszewski

Stefan Tomaszewski
Ilustracja
major administracji major administracji
Data i miejsce urodzenia

16 sierpnia 1890
Wilków, Królestwo Prus, Cesarstwo Niemieckie

Data i miejsce śmierci

kwiecień 1940
Charków, USRR, ZSRR

Przebieg służby
Lata służby

1914–1940

Siły zbrojne

Armia Cesarstwa Niemieckiego,
Wojsko Polskie

Formacja

Armia Wielkopolska

Jednostki

70 Pułk Piechoty
Batalion KOP „Krasne”
Batalion KOP „Kopyczyńce”

Stanowiska

dowódca Batalionu KOP "Kopyczyńce"

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
powstanie wielkopolskie
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Walecznych (1920–1941) Złoty Krzyż Zasługi (II RP) Srebrny Krzyż Zasługi (II RP) Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości

Stefan Tomaszewski[a] (ur. 16 sierpnia 1890 w Wilkowie, pow. leszczyński[2], zm. w kwietniu 1940 w Charkowie) – major administracji Wojska Polskiego, w 1939 dowódca batalionu KOP „Kopyczyńce”, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Syn Michała i Eleonory z domu Lenartowskiej[2]. Uczył się w gimnazjum w Poznaniu i Ostrowie Wielkopolskim. Zdał maturę w 1909.

W okresie I wojny światowej służył w armii Cesarstwa Niemieckiego, od 1914 do 1919[3]. Brał udział w powstaniu wielkopolskim. W 1919 roku wstąpił do Wojska Polskiego i służył w 70 pułku piechoty. W jednostce walczył w wojnie polsko-bolszewickiej, za swoje czyny został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari.

Po zakończeniu działań wojennych pozostał w wojsku i w 1922 roku został zweryfikowany do stopnia porucznika piechoty ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 roku. Po wojnie służył w 70 pułku piechoty[4][5]. W 1924 roku został awansowany na kapitana piechoty ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku. W 1927 roku przeniesiony do Korpusu Ochrony Pogranicza[6] do batalionu „Krasne” na stanowisko dowódcy kompanii szkolnej. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1938 i 28. lokatą w korpusie oficerów administracji, grupa administracyjna[7].

W sierpniu 1939 roku został mianowany dowódcą batalionu KOP „Kopyczyńce”. Po agresji ZSRR na Polskę w nieznanych okolicznościach dostał się do niewoli sowieckiej i przebywał w obozie w Starobielsku[2]. Wiosną 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie i pogrzebany w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[2], gdzie od 17 czerwca 2000 roku mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[8]. Figuruje na Liście Starobielskiej NKWD, pod poz. 3366[2].

5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie na stopień podpułkownika[9][10][11]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[12][13][14].

Ordery i odznaczenia

Zobacz też

Uwagi

  1. ↑ W styczniu 1934 sprostowano imię kpt. Stefana Edwarda Tomaszewskiego z KOP z „Stefan Edward” na „Stefan”[1].

Przypisy

  1. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 26 stycznia 1934 roku, s. 31.
  2. ↑ a b c d e f g Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 563.
  3. ↑ a b Banaszek, Roman i Sawicki 2000 ↓, s. 303.
  4. ↑ Rocznik Oficerski 1923 - Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1923, s. 325.
  5. ↑ Rocznik Oficerski 1924 - Ministerstwo Spraw Wojskowych, Biuro Personalne, Warszawa 1924, s. 288, 368.
  6. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 906.
  7. ↑ Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 427.
  8. ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
  9. ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 23 [dostęp 2024-10-14] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
  10. ↑ Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  11. ↑ Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 2024-09-17] (pol.).
  12. ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
  13. ↑ Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 2024-08-28] (pol.).
  14. ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
  15. ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 50.
  16. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 3 z 11 listopada 1938 roku, s. 20.
  17. ↑ M.P. z 1934 r. nr 238, poz. 297 „za zasługi w służbie ochrony pogranicza”.
  18. ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 11 listopada 1934 roku, s. 233.

Bibliografia