Stara Łomża

Stara Łomża
część wsi
Państwo

 Polska

Województwo

 podlaskie

Powiat

łomżyński

Gmina

Łomża

Część miejscowości

Zawady

Wysokość

95 m n.p.m.

Liczba ludności 

460

Strefa numeracyjna

86

Kod pocztowy

18-400[2]

SIMC

0401160

Położenie na mapie gminy wiejskiej Łomża
Mapa konturowa gminy wiejskiej Łomża, w centrum znajduje się punkt z opisem „Stara Łomża”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Stara Łomża”
Położenie na mapie województwa podlaskiego
Mapa konturowa województwa podlaskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Stara Łomża”
Położenie na mapie powiatu łomżyńskiego
Mapa konturowa powiatu łomżyńskiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Stara Łomża”
Ziemia53°09′12″N 22°06′45″E/53,153333 22,112500[1]

Stara Łomża – ściśle część wsi Zawady w województwie podlaskim, w powiecie łomżyńskim, w gminie Łomża[3][4].

Aczkolwiek nazwa Stara Łomża odnosi się historycznie do jednej wsi pod Łomżą, między jej aktualną a pierwotną (wczesnośredniowieczną) lokacją[5], współcześnie nazwa ta pokrywa się ze skupiskiem osadniczym podzielonym administracyjnie na trzy jednostki: wieś Stara Łomża nad Rzeką (260 mieszkańców), wieś Stara Łomża przy Szosie (140 mieszkańców) oraz Zawady (jako część wsi). Ta ostatnia stanowiła na początku lat 1970. wspólne sołectwo z Zosinem o nazwie Zosin-Stara Łomża[6].

Historia Starej Łomży

Historia Starej Łomży jest ściśle związana z historią Łomży, gdyż to właśnie na terenie aktualnej wsi założono w IX w. luźną, otwartą osadę. W pierwszej połowie XI w. powstaje gródek typu cyplowego, który ulega pożarowi w ostatniej dekadzie tego wieku.

Gród zostaje odbudowany dopiero w połowie XII w. z ponowną fortyfikacją terenu i budową wieży pośrodku oraz dwóch wałów podgrodzia. Położenie grodu wskazuje wyraźnie na jego charakter obronny. Od północnego wschodu zabezpiecza go nie tylko rzeka Narew, ale także szeroka i bagnista jej dolina. Pozostałością po grodzisku jest tzw. Góra Królowej Bony. Do dnia dzisiejszego zachowały się tam pozostałości wałów ziemnych otaczających gród.

Na sąsiednim wzniesieniu zwanym Wzgórzem Świętego Wawrzyńca miał stać kościół parafialny wybudowany, według Kroniki Spengeberga, przez świętego Brunona z Kwerfurtu, około 1000 roku. Święty ten, niosąc wiarę chrześcijańską pogańskim ludom na pograniczu prusko-jaćwieskim, poniósł męczeńską śmierć w 1009 r. zaledwie 20 km na wschód od tego miejsca, w okolicach dzisiejszej Wizny. Prawdziwości tej legendy dowodzą wykopaliska archeologiczne, przeprowadzone na wzgórzu. Potwierdzają one, że w tym miejscu stał pierwszy kościół chrześcijański na Północnym Mazowszu. W krypcie odnaleziono wczesnośredniowieczne szczątki bogato ubranego duchownego.

W tym okresie powstał również kościół św. Piotra, który był umiejscowiony na terenie wsi Stara Łomża. Według ww. Kroniki Spengeberga w XII wieku za Bolesława Kędzierzawego powstaje gród książąt mazowieckich ulokowany na jednym ze wzgórz w późniejszej lokalizacji miasta Łomży.

Około 1250 r., w czasie jednego z najazdów, książę litewski Trojden złupił i spalił gród łomżyński. Łomża nie pojawiała się w dokumentach pisanych do końca XIV w. Po unii polsko-litewskiej zmniejsza się znacznie niebezpieczeństwo ciągłych najazdów od strony wschodniej granicy. Sprzyja to rozwojowi osadnictwa, przenoszeniu i lokacji miast na prawie niemieckim. Grody tracą swój charakter obronny, a podgrodzia nabierają większego znaczenia jako centra handlowo-gospodarcze. Położenie podgrodzia łomżyńskiego było niezbyt dogodne i dlatego Łomża zostaje przeniesiona na nowe miejsce, umożliwiające jej lepszy rozwój i wytyczenie prostopadłych ulic, w okolice założonego w XII w. zamku książąt mazowieckich.

Nowa lokacja Łomży o 5 km na zachód w dół rzeki następuje w ostatnich dekadach XIV w. Już w 1392 r. na Popowej Górze zostaje wybudowany kościół NMP i świętych Rozesłańców. W 1410 r. zostaje tu przeniesiona parafia. Jest to dowodem na to, że nowe miejsce było już zasiedlone i zabudowane. Dawne podgrodzie otrzymuje wówczas nazwę Starej Łomży, która występuje w najstarszym rejestrze okolicznych wsi z 1410 roku.

W tej miejscowości urodził się ks. bp Maciej ze Starej Łomży – kanonik lwowski, pisarz na dworze Kazimierza Jagiellończyka, biskup kamieniecki, chełmski (od 19 marca 1484 r.).

Przypisy

  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 176590
  2. ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1209 [zarchiwizowane 2022-10-26].
  3. ↑ GUS. Wyszukiwarka TERYT
  4. ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. ↑ Stara Łomża, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 220.
  6. ↑ Uchwała Nr XXI/72/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 9 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie białostockim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Białymstoku z dnia 2 stycznia 1973, Nr 1, Poz. 1).

Linki zewnętrzne

Read other articles:

Air sadah

Keran bak mandi dengan kalsifikasi yang terbentuk dari air sadah di Arizona Selatan. Air sadah adalah air yang mempunyai kandungan mineral tinggi (berbeda dengan “air lunak”). Air sadah terbentuk ketika air meresap melalui endapan batu kapur, kapur atau gipsum, [1] yang sebagian besar terdiri dari kalsium dan magnesium karbonat, bikarbonat, dan sulfat . Air minum sadah mungkin memiliki manfaat kesehatan yang moderat. Hal ini dapat menimbulkan masalah kritis dalam lingkungan indust...

 

Radio Nikkei

Japanese national shortwave radio station You can help expand this article with text translated from the corresponding article in Japanese. (May 2009) Click [show] for important translation instructions. View a machine-translated version of the Japanese article. Machine translation, like DeepL or Google Translate, is a useful starting point for translations, but translators must revise errors as necessary and confirm that the translation is accurate, rather than simply copy-pasting machi...

 

René Teulade

René Teulade Fonctions Sénateur français 1er octobre 2008 – 13 février 2014(5 ans, 4 mois et 12 jours) Élection 21 septembre 2021 Circonscription Corrèze Groupe politique SOC Prédécesseur Bernard MuratGeorges Mouly Successeur Patricia Bordas 1er vice-président du Conseilgénéral de la Corrèze 20 mars 2008 – 31 mars 2011 (3 ans et 11 jours) Président François Hollande Prédécesseur Georges Mouly Successeur Gérard Bonnet Conseiller général de la Co...

Larry Ellison

Larry EllisonLahirLawrence Joseph Ellison17 Agustus 1944 (umur 79)Manhattan, New York City,  Amerika SerikatPekerjaanWakil Pendiri dan CEO, Oracle CorporationGajiUS $1.0 juta (2009)Kekayaan bersih $58,4 miliar USD (Novembet 2018)Suami/istriAdda Quinn ​(m. 1967⁠–⁠1974)​ Nancy Wheeler Jenkins ​ ​(m. 1977⁠–⁠1978)​ Barbara Boothe ​(m. 1983⁠–...

 

Gurun Victoria Besar

Gurun Victoria BesarDaerah IBRA, dengan Gurun Victoria Besar berwarna merah Gurun Victoria Besar, sebuah bioregion interim Australia, adalah daerah gurun yang jarang penduduknya di Australia Barat dan Australia Selatan. Lokasi dan deskripsi NASA - Bumi Terlihat, Gurun Victoria Raya berada di tengah-tengah gambar, di sebelah utara Dataran Nullarbor. Gurun Victoria Besar adalah gurun pasir terbesar di Australia[1] yang terdiri dari banyak gumuk kecil, dataran padang rumput, daerah deng...

 

Sego

Questa voce sull'argomento cucina è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Segui i suggerimenti del progetto di riferimento. Sego di vitello Il sego è un grasso di equini, ovini, suini; ma in particolare di bovini. Indice 1 Caratteristiche e utilizzi 2 Composizione 3 Note 4 Voci correlate 5 Collegamenti esterni Caratteristiche e utilizzi Può essere prodotto dalla raffinazione del grasso che circonda il cuore e il rognone dei bovini. La sua co...

Человек прямоходящий

† Человек прямоходящий Научная классификация Домен:ЭукариотыЦарство:ЖивотныеПодцарство:ЭуметазоиБез ранга:Двусторонне-симметричныеБез ранга:ВторичноротыеТип:ХордовыеПодтип:ПозвоночныеИнфратип:ЧелюстноротыеНадкласс:ЧетвероногиеКлада:АмниотыКлада:Синапсиды�...

 

Love and Leashes

2022 South Korean romantic comedy film Love and LeashesOfficial release posterHangul모럴센스Literal meaningMoral SenseRevised RomanizationMoreolsenseu Directed byPark Hyun-jinScreenplay byLee Da-hyePark Hyeon-jinBased onWebtoon Moral Sense (The Sensual M)by Gyeoul (Winter)StarringSeohyunLee Jun-youngProductioncompanySeed FilmDistributed byNetflixRelease date February 11, 2022 (2022-02-11) Running time118 minutes[1]CountrySouth KoreaLanguageKorean Love and Leashes (K...

 

Гаитянская кухня

Poul an sòs (курица в соусе) Гаитя́нская ку́хня (фр. Cuisine haïtienne) — совокупность кулинарных традиций и обычаев Гаити. Это креольская кухня, которая берет свое начало в сочетании нескольких кулинарных стилей, населявших западную часть острова Гаити, а именно африканског...

Коноваловский

ХуторКоноваловский 49°38′16″ с. ш. 41°07′16″ в. д.HGЯO Страна  Россия Субъект Федерации Ростовская область Муниципальный район Верхнедонской Сельское поселение Мещеряковское История и география Часовой пояс UTC+3:00 Население Население ↘230[1] человек (2010) Наз...

 

Edward W. Morley School

Elementary school in the United StatesEdward W. Morley SchoolLocation77 Bretton Road West Hartford, Connecticut 06119United StatesCoordinates41°46′08″N 72°43′56″W / 41.7690°N 072.7323°W / 41.7690; -072.7323InformationSchool typeElementary SchoolMottoCharacter Builds Community.School districtWest Hartford Public SchoolsPrincipalRyan ClearyGradesK-5Number of students301 (2015–16)[1]Color(s)Blue and WhiteMascotMustang horseWebsiteOfficial School Webs...

 

New Jersey Route 27

Highway in New Jersey Route 27Route informationMaintained by NJDOT and Middlesex CountyLength38.53 mi[1] (62.01 km)Existed1927–presentTouristroutes Millstone Valley Scenic BywayMajor junctionsSouth end US 206 / CR 533 in PrincetonMajor intersections Route 18 in New Brunswick I-287 in Edison G.S. Parkway in Woodbridge Township Route 35 in Rahway Route 439 in Elizabeth Route 28 in Elizabeth US 22 in Newark North end Route...

Pamenar Mosque, Kerman

Mosque in Kerman, Iran For other places with similar names, see Pamenar Mosque. Pamenar Mosque, KermanReligionAffiliationShia IslamProvinceKerman ProvinceLocationLocationKerman, IranArchitectureTypeMosqueCompletedMuzaffarids The Pamenar Mosque, Kerman, Iran dates from the Muzaffarids and is located in Kerman.[1][2][3][4] Gallery References Wikimedia Commons has media related to Pamenar Mosque (Kerman). ^ Encyclopaedia of the Iranian Architectural History. Cultu...

 

Larsen Ice Shelf

Ice shelf in Antarctica Larsen Ice ShelfIce shelfLarsen Ice Shelves A, B, C, and DCoordinates: 67°30′S 62°30′W / 67.500°S 62.500°W / -67.500; -62.500LocationAntarcticaPart ofAntarctic PeninsulaOffshore water bodiesWeddell SeaEtymologyCarl Anton Larsen, captain of the vessel JasonArea • Total26,000 square miles (67,000 km2) The Larsen Ice Shelf is a long ice shelf in the northwest part of the Weddell Sea, extending along the east coast of the An...

 

Upaya kudeta Vietnam Selatan 1960

Upaya kudeta Vietnam Selatan 1960Presiden Vietnam Selatan Ngô Đình DiệmTanggal11 November 1960LokasiSaigon, Vietnam SelatanHasil Upaya kudeta berhasil digagalkanPihak terlibat Pemberontak ARVN Pemberontak RVNMD Pemberontak RVNAD Loyalis ARVN Pengawal PresidenTokoh dan pemimpin Vương Văn Đông Nguyễn Chánh Thi Phạm Văn Liễu Ngô Đình Diệm Ngô Đình Nhu Nguyễn Khánh Nguyễn Văn Thiệu Trần Thiện KhiêmKekuatan 1 Resimen lapis baja 1 Pasukan Marinir 3 Batalion Ud...

كلايد

  لمعانٍ أخرى، طالع كلايد (توضيح). كلايد   الإحداثيات 32°24′N 99°30′W / 32.4°N 99.5°W / 32.4; -99.5   [1] تقسيم إداري  البلد الولايات المتحدة[2]  التقسيم الأعلى مقاطعة كالاهان  خصائص جغرافية  المساحة 8.504512 كيلومتر مربع8.504518 كيلومتر مربع (1 أبريل 2010)  ا�...

 

Mothers against decapentaplegic homolog 3

Protein-coding gene in humans SMAD3Available structuresPDBOrtholog search: PDBe RCSB List of PDB id codes2LB2, 1MHD, 1MJS, 1MK2, 1OZJ, 1U7F, 2LAJ, 5OD6, 5ODGIdentifiersAliasesSMAD3, HSPC193, HsT17436, JV15-2, LDS1C, LDS3, MADH3, SMAD family member 3External IDsOMIM: 603109; MGI: 1201674; HomoloGene: 55937; GeneCards: SMAD3; OMA:SMAD3 - orthologsGene location (Human)Chr.Chromosome 15 (human)[1]Band15q22.33Start67,063,763 bp[1]End67,195,173 bp[1]Gene location (Mouse)Chr....

 

Hazard symbol

Warning symbol on locations or products Danger of death redirects here. For other uses, see Near-death (disambiguation). Skull and crossbones, a common symbol for poison and other sources of lethal danger (GHS hazard pictograms) Hazard symbols or warning symbols are recognisable symbols designed to warn about hazardous or dangerous materials, locations, or objects, including electromagnetic fields, electric currents; harsh, toxic or unstable chemicals (acids, poisons, explosives); and radioac...

Washlet

Toilet by the Japanese company Toto This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article contains content that is written like an advertisement. Please help improve it by removing promotional content and inappropriate external links, and by adding encyclopedic content written from a neutral point of view. (March 2017) (Learn how and when to remove this message) This article needs ...

 

Ur-III-Zeit

Der Alte Orient Zeitleiste nach kalibrierten C14-Daten Epipaläolithikum 12000–9500 v. Chr. Kebarien Natufien Khiamien Präkeramisches Neolithikum 9500–6400 v. Chr. PPNA 9500–8800 v. Chr. PPNB 8800–7000 v. Chr. PPNC[1] 7000–6400 v. Chr. Keramisches Neolithikum 6400–5800 v. Chr. Umm Dabaghiyah-Kultur 6000–5800 v. Chr. Hassuna-Kultur 5800–5260 v. Chr. Samarra-Kultur[2] 5500–5000 v. Chr. Übergang zum Chalkolithikum 5800–4500 v. Chr. Halaf-Kultur[3] 5...