Speculum błonkówek

Speculum – element anatomiczny szkieletu śródtułowia niektórych owadów z rzędu błonkówek i infrarzędu owadziarek.

Speculum znajduje się na grzbietowo-bocznej części mezosomy[1], poniżej przedniego skrzydła[2], stanowiąc część mezopleury, a konkretnie grzbietową część mezepimeronu[1]. Zewnętrznie ma zwykle postać nieco wysklepionego, gładkiego rejonu oskórka[2], a wewnętrznie postać wklęśnięcia[1]. Od dolnej części mezepimeronu odgraniczone może być zewnętrznie bruzdą transepimeralną, linią transepimeralną, dołkiem transepimeralnym[1] lub wciskiem na uda (ang. femoral depression)[3]. Po stronie wewnętrznej od tyłu wygraniczone jest zawsze listewką mezepimeralną[1][3]. Przednia krawędź speculum może być po stronie wewnętrznej wykształcona w apodemę, której po stronie zewnętrznej odpowiada bruzda prespekularna (łac. sulcus praespecularis). U niektórych Scelionidae apodema ta zlana jest z apodemą pleuralną, w jedną wklęsłą strukturę ukośną, u innych rozciąga się ku dołowi aż po panewki środkowych bioder i wówczas od zewnątrz odpowiada jej szew (bruzda) transpleuralny (łac. sulcus transpleuralis)[3].

Speculum służy za miejsce przyczepu przedniego mięśnia mezopleuro-mezofurkalnego (łac. musculus mesopleuro-mesofurcalis anterior)[3][1].

Struktura ta występuje m.in. u niektórych galasówek, gąsieniczników i Platygastroidea[3]; u bleskotek nazywana jest górnym mezepimeronem[1].

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g speculum. [w:] Hymenoptera Anatomy Ontology Portal [on-line]. [dostęp 2024-07-04].
  2. ↑ a b Józef Razowski: Słownik morfologii owadów. Warszawa, Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996, s. 219. ISBN 83-01-12119-X.
  3. ↑ a b c d e I. Mikó, L. Vilhelmsen, N.F. Johnson, L. Masner, Z. Pénzes. Skeletomusculature of Scelionidae (Hymenoptera: Platygastroidea): head and mesosoma. „Zootaxa”. 1571, s. 1–78, 2007. Magnolia Press.