Sołtmany (jezioro)

Sołtmany
Soltmany
Ilustracja
Widok na jezioro
Położenie
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Region

Pojezierze Ełckie

Wysokość lustra

130,4 m n.p.m.

Wyspy

cztery

Morfometria
Powierzchnia

180,0 ha

Wymiary
• max długość
• max szerokość


2600 m
1040 m

Głębokość
• średnia
• maksymalna


5,5 m
12,5 m

Długość linii brzegowej

8450 m

Objętość

9946,0 tys. m³

Hydrologia
Rzeki zasilające

Sapina

Rzeki wypływające

Sapina

Położenie na mapie gminy Kruklanki
Mapa konturowa gminy Kruklanki, na dole znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Sołtmany”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po prawej znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Sołtmany”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, po prawej nieco u góry znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Sołtmany”
Położenie na mapie powiatu giżyckiego
Mapa konturowa powiatu giżyckiego, po prawej znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Sołtmany”
Ziemia54°02′45″N 22°01′47″E/54,045833 22,029722
Multimedia w Wikimedia Commons

Sołtmany lub Soltmany[1] – jezioro w Polsce w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie giżyckim, w gminie Kruklanki[2].

Położenie

Widok ze wsi Sołtmany

Jezioro leży na Pojezierzu Ełckim[3], w mezoregionie Wielkich Jezior Mazurskich[4], w dorzeczu Sapina–Węgorapa–Pregoła[5]. Znajduje się około 15 km w kierunku wschodnim od Giżycka. Na południowym brzegu położona jest wieś Sołtmany[5]. Przez zbiornik wodny przepływa rzeka Sapina – odpływ do jeziora Żywki i Kruklin oraz dopływ z jeziora Żywy znajdują się w części północno-zachodniej[5].

Linia brzegowa jest średnio rozwinięta. Dno twarde, gdzieniegdzie muliste. Na jeziorze położone są cztery wyspy: trzy w części środkowej i jedna, najmniejsza, przy północno-zachodnim krańcu. Ich łączna powierzchnia to 1,4 ha. Brzegi są wysokie, miejscami strome, z wyjątkiem obu krańców jeziora, gdzie są niskie i płaskie. Stoki ławicy strome w okolicy zachodniego brzegu[5].

Zgodnie z typologią abiotyczną zbiornik wodny został sklasyfikowany jako jezioro o wysokiej zawartości wapnia, o dużym wypływie zlewni, stratyfikowane, leżące na obszarze Nizin Wschodniobałtycko-Białoruskich (6a)[1].

Jezioro leży na terenie obwodu rybackiego jeziora Kruklin w zlewni rzeki Węgorapa – nr 7[6], jego użytkownikiem jest Polski Związek Wędkarski[5]. Objęte jest strefą ciszy[7]. Znajduje się na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich o łącznej powierzchni 85 527,0 ha[8].

Morfometria

Według danych Instytutu Rybactwa Śródlądowego powierzchnia zwierciadła wody jeziora wynosi 180,0 ha. Średnia głębokość zbiornika wodnego to 5,5 m, a maksymalna – 12,5 m. Lustro wody znajduje się na wysokości 130,4 m n.p.m. Objętość jeziora wynosi 9946,0 tys. m³[9]. Maksymalna długość jeziora to 2600 m a szerokość 1040 m. Długość linii brzegowej wynosi 8450 m[5].

Inne dane uzyskano natomiast poprzez planimetrię jeziora na mapach w skali 1:50 000 według Państwowego Układu Współrzędnych 1965, zgodnie z poziomem odniesienia Kronsztadt. Otrzymana w ten sposób powierzchnia zbiornika wodnego to 173,5 ha, a wysokość bezwzględna lustra wody – 130,2 m n.p.m.[9]

Przyroda

W skład pogłowia występujących ryb wchodzą m.in. sandacz, szczupak, leszcz, płoć i sieja. Roślinność przybrzeżna niezbyt rozwinięta, głównie trzcina, na północy i wschodzie również pałka wąskolistna. Wśród roślinności zanurzonej przeważa rogatek i wywłócznik[5].

Przypisy

  1. ↑ a b Ministerstwo Środowiska, Raport dla Obszaru Dorzecza Wisły z realizacji art. 5 i 6, zał. II, III, IV Ramowej Dyrektywy Wodnej 2000/60/WE, Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej, marzec 2005, s. 120 [dostęp 2017-04-15] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-05].
  2. ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 2. Wody stojące, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 321, ISBN 83-239-9607-5.
  3. ↑ Regiony fizycznogeograficzne Polski po zmianach w 2018 r. [online], warmaz.pl, 2018 (pol.).
  4. ↑ Roman Zielony, Alina Kliczkowska: Regionalizacja przyrodniczo-leśna Polski 2010. Warszawa: Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, 2012. ISBN 978-83-61633-62-4.
  5. ↑ a b c d e f g Jerzy Waluga, Henryk Chmielewski, Wielkie Jeziora Mazurskie. Północ, Olsztyn: Instytut Rybactwa Śródlądowego, 1999 (Przewodniki wędkarskie; 6), ISBN 83-87506-16-8, OCLC 749533945.
  6. ↑ Dyrektor Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie: Obwieszczenie nr 3/2016 Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Warszawie z dnia 30 września 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia w sprawie ustanowienia obwodów rybackich na publicznych śródlądowych wodach powierzchniowych płynących. edziennik.mazowieckie.pl, 30 września 2016. [dostęp 2020-01-08].
  7. ↑ Wykaz jezior i rzek, na których wprowadzono zakaz używania jednostek pływających z silnikami spalinowymi. Zakaz wprowadza w drodze Uchwały Rada Powiatu na podstawie art.41 ustawy z dnia 5 czerwca 1998 r. o samorządzie powiatowym oraz art.116 ust.1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska. [dostęp 2017-04-15]. [zarchiwizowane z tego adresu].
  8. ↑ Sejmik Województwa Warmińsko-Mazurskiego: Uchwała Nr XXII/430/12 Sejmiku Województwa Warmińsko-Mazurskiego z dnia 27 listopada 2012 r. w sprawie wyznaczenia Obszaru Chronionego Krajobrazu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich.. bip.warmia.mazury.pl, 27 listopada 2012. [dostęp 2017-04-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (15 kwietnia 2017)].
  9. ↑ a b Adam Choiński, Katalog Jezior Polski, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 2006, s. 349, ISBN 83-232-1732-7, OCLC 169954726.