Skala niewydolności narządów związanej z sepsą (SOFA) (ang. sequential organ failure assessment score) – skala oceny niewydolności wielonarządowej u pacjentów z sepsą przebywających na oddziale intensywnej terapii.
W 1994 roku został powołany przez Europejskie Towarzystwo Intensywnej Terapii (ang. European Society of Intensive Care Medicine) zespół, którego zadaniem było opracowane skali pozwalającej na ocenę stanu chorych z sepsą przyjmowanych na oddział intensywnej terapii oraz późniejszą codzienną ocenę ich stanu[1]. Jako podstawę przyjęto ocenę układu oddechowego, krzepnięcia krwi, wątroby, układu krążenia, układu nerwowego oraz nerek[1]. Pomimo iż skala SOFA nie jest przeznaczona do oceny rokowania, stwierdzono, że wzrost liczby punktów SOFA o 2 lub więcej punktów związany jest ze wzrostem śmiertelności chorych o ponad 10%[2].
SOFA
Skala niewydolności narządów związanej z sepsą (SOFA)[3][4]
| Liczba punktów |
0 |
1 |
2 |
3 |
4
|
| Wskaźnik oksygenacji
|
|
|
podczas mechanicznego wspomagania wentylacji
|
mm Hg
kPa |
≥400
≥53,3 |
<400
<53,3 |
<300
<40,0 |
<200
<26,7 |
<100
<13,3
|
| Liczba płytek krwi
|
| G/l |
≥150 |
<150 |
<100 |
<50 |
<20
|
| Stężenie bilirubiny w surowicy
|
mg/dl
μmol/l |
<1,2
<20 |
1,2–1,9
20–32 |
2,0–5,9
33-101 |
6,0–11,9
102-204 |
>12
204
|
| Średnie ciśnienie tętnicze oraz stosowanie leków wazopresyjnych
|
średnie ciśnienie
tętnicze w mmHg |
≥70 |
<70 |
|
|
|
leki wazopresyjne
μg/kg/min przez 1h |
|
|
dobutamina
dopamina <5 |
noradrenalina ≤0,1
adrenalina ≤0,1
dopamina 5,1–15 |
noradrenalina >0,1
adrenalina >0,1
dopamina >15
|
| Ocena stanu świadomości w skali Glasgow
|
| liczba punktów |
15 |
13-14 |
10-12 |
6-9 |
<6
|
| Stężenie kreatyniny w surowicy i/lub wielkość diurezy
|
mg/dl
μmol/l |
<1,2
<110 |
1,2–1,9
110–170 |
2,0–3,4
171-299 |
3,5–4,9
300-440 |
>5
>440
|
diureza
ml/dobę
|
|
<500 |
<200
|
Uproszczona skala SOFA (qSOFA)
Czynniki ryzyka sepsy u pacjentów z podejrzeniem lub potwierdzonym zakażeniem, przebywających w szpitalu poza oddziałem intensywnej terapii:
- skurczowe ciśnienie tętnicze <100 mm Hg
- przyspieszenie oddechu >22/min
- zmieniony stan świadomości (oceniony klinicznie lub według skali Glasgow <15)
Stwierdzenie dwóch lub trzech wymienionych powyżej zmiennych klinicznych oznacza ryzyko wystąpienia sepsy[4][5].
Przypisy
- ↑ a b JL. Vincent, R. Moreno, J. Takala, S. Willatts i inni. The SOFA (Sepsis-related Organ Failure Assessment) score to describe organ dysfunction/failure. On behalf of the Working Group on Sepsis-Related Problems of the European Society of Intensive Care Medicine.. „Intensive Care Med”. 22 (7), s. 707-10, 1996. PMID: 8844239.
- ↑ M. Singer, CS. Deutschman, CW. Seymour, M. Shankar-Hari i inni. The Third International Consensus Definitions for Sepsis and Septic Shock (Sepsis-3).. „JAMA”. 315 (8), s. 801-10, Feb 2016. DOI: 10.1001/jama.2016.0287. PMID: 26903338.
- ↑ Skala niewydolności narządów związanej z sepsą (SOFA). Medycyna Praktyczna. [dostęp 2018-06-29].
- ↑ a b Andrzej Kübler: Sepsa – nowa uzgodniona definicja 2016. Medycyna Praktyczna, 2017. s. 2. [dostęp 2018-06-29].
- ↑
R. Plevin, R. Callcut. Update in sepsis guidelines: what is really new?. „Trauma Surg Acute Care Open”. 2 (1), s. e000088, 2017. DOI: 10.1136/tsaco-2017-000088. PMID: 29766091.
Linki zewnętrzne
