Schronisko w Amfiteatrze

Schronisko w Amfiteatrze
Plan jaskini
Plan jaskini
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Położenie

Olsztyn, Sokola Gora

Właściciel

Skarb Państwa
(Lasy Państwowe)

Długość

12 m

Głębokość

0 m

Deniwelacja

6

Wysokość otworów

364 m n.p.m.

Wysokość otworów
nad dnem doliny

64 m

Ekspozycja otworów

ku WSW

Kod

J.Cz.I-03.02

Położenie na mapie Olsztyna
Mapa konturowa Olsztyna, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Schronisko w Amfiteatrze”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Schronisko w Amfiteatrze”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Schronisko w Amfiteatrze”
Położenie na mapie powiatu częstochowskiego
Mapa konturowa powiatu częstochowskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Schronisko w Amfiteatrze”
Położenie na mapie gminy Olsztyn
Mapa konturowa gminy Olsztyn, w centrum znajduje się punkt z opisem „Schronisko w Amfiteatrze”
Ziemia50°43′44″N 19°16′09″E/50,728889 19,269167
Strona internetowa

Schronisko w Amfiteatrze – jaskinia typu schronisko na Sokolej Górze w miejscowości Olsztyn w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim[1][2]. Pod względem geograficznym znajduje się na Wyżynie Mirowsko-Olsztyńskiej będącej częścią Wyżyny Częstochowskiej[3].

Opis obiektu

Schronisko znajduje się w skale Boniek[2], na której uprawiana jest wspinaczka skalna. Przez otwór schroniska prowadzi droga wspinaczkowa „Wejście smoka”[4]. Zachodnie ograniczenie skały tworzy tzw. Amfiteatr. U jego północnej podstawy jest otwór schroniska o wysokości 4,1 m i szerokości 1,8 m. Schronisko jest dużą nyżą, która w głąb skały stopniowo wznosi się i zwęża. W części tylnej są dwie boczne wnęki i niewielka, zawieszona nad kominkiem komórka, w której spągu jest kilkanaście żył krystalicznego kalcytu[2].

Jaskinia powstała w wapieniach pochodzących z późnej jury. Jest w całości widna, sucha i zimą przemarzająca. Namulisko próchniczne, ubogie i występujące tylko w zagłębieniach dna. Ściany ze śladami korozji, ogładzone, ze skąpymi tylko polewami naciekowymi[2].

  • Amfiteatr i otwór schroniska
    Amfiteatr i otwór schroniska
  • Otwór
    Otwór
  • Nyża
    Nyża
  • Widok z nyży
    Widok z nyży

Historia poznania

Schronisko znane było od dawna. Po raz pierwszy opisał je Kazimierz Kowalski w 1951 r. jako „Schronisko w Sokolich Górach VII”[5]. Nazwę „Schronisko w Amfiteatrze” nadali mu M. Szelerewicz i A. Górny w 1986 r. Obecny plan i przekrój opracował Jerzy Zygmunt w 2000 r. Schronisko jest geostanowiskiem[2].

Przypisy

  1. ↑ Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2024-08-20].
  2. ↑ a b c d e Jerzy Grodzicki, Schronisko w Amfiteatrze, Jerzy Zygmunt (red.), [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2024-08-20].
  3. ↑ Z. Czeppe. Regiony fizycznogeograficzne Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej. [w:] Z. Czeppe (red.), Wartości środowiska przyrodniczego Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej i zagadnienia jego ochrony. Stud. Ośr. Dok. Fizj. t. 1, PAN, Wrocław–Warszawa–Kraków, 1972.
  4. ↑ Grzegorz Rettinger, Jura Północna. Przewodnik wspinaczkowy, Kraków: wspinanie.pl, 2017, s. 74–78, ISBN 978-83-947825-0-4.
  5. ↑ Jaskinie Polski'', tom. 1, Warszawa: Państwowe Muzeum Archeologiczne, 1951.