SM UB-62

SM UB-62
Ilustracja
SM UB-64(inne języki), okręt siostrzany UB-62
Klasa

okręt podwodny

Typ

UB III

Projekt

44

Historia
Stocznia

Vulcan, Hamburg Cesarstwo Niemieckie

Położenie stępki

1916

Wodowanie

11 maja 1917

 Kaiserliche Marine
Nazwa

SM UB-62

Wejście do służby

9 lipca 1917

Wycofanie ze służby

listopad 1918

Los okrętu

poddany w 1918 Wielkiej Brytanii, złomowany w 1922

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność
• na powierzchni
• w zanurzeniu


508 ton
639 ton

Długość

55,52 metra

Szerokość

5,76 metra

Zanurzenie

3,7 metra

Zanurzenie testowe

50 metrów

Rodzaj kadłuba

dwukadłubowy

Napęd
2 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 809 kW (1100 KM)
2 silniki elektryczne o łącznej mocy 580 kW (788 KM)
2 śruby
Prędkość
• na powierzchni
• w zanurzeniu


13,3 węzła
8 węzłów

Zasięg

na powierzchni: 8420 Mm przy 6 węzłach
w zanurzeniu: 55 Mm przy 4 węzłach

Uzbrojenie
1 działo kal. 8,8 cm, 10 torped
Wyrzutnie torpedowe

5 × 500 mm

Załoga

34

SM UB-62niemiecki okręt podwodny z okresu I wojny światowej, jedna z 96 zbudowanych jednostek typu UB III.

Okręt miał wyporność 508 ton w położeniu nawodnym i 639 ton pod wodą, a jego główną bronią było 10 torped o kalibrze 500 mm wystrzeliwanych z pięciu wyrzutni. Napędzana silnikami wysokoprężnymi i elektrycznymi jednostka rozwijała prędkość 13,3 węzła na powierzchni i 8 węzłów w zanurzeniu, osiągając zasięg nawodny wynoszący 8420 Mm przy prędkości 6 węzłów (i 55 Mm przy prędkości 4 węzłów pod wodą).

UB-62 został zwodowany 11 maja 1917 roku w stoczni Vulcan w Hamburgu, a do służby w Kaiserliche Marine wcielono go 9 lipca 1917 roku. W czasie służby operacyjnej w 5. Flotylli U-Bootów i 2. Flotylli U-Bootów Hochseeflotte odbył siedem patroli bojowych, podczas których zatopił osiem statków o łącznej pojemności 17 226 BRT i uszkodził jeden o pojemności 7300 BRT. SM UB-62 został poddany Wielkiej Brytanii w listopadzie 1918 roku w wyniku podpisania rozejmu w Compiègne, a następnie złomowany w Swansea w 1922 roku.

Projekt i budowa

Wydane w kwietniu 1915 roku przez Inspektorat U-Bootów memorandum wzywało kierownictwo Cesarskiej Marynarki Wojennej do zaprojektowania i budowy uproszczonego typu okrętu podwodnego, który miał zostać wykorzystany w działaniach blokadowych Wielkiej Brytanii[1]. Budowa dużych, oceanicznych okrętów podwodnych trwała zbyt wiele czasu, podobnie jak produkcja używanych do ich napędu silników wysokoprężnych o dużej mocy. Konsekwencją był duży niedobór jednostek tej klasy w niemieckiej flocie[1][2]. Wznowienie na początku 1916 roku nieograniczonej wojny podwodnej sprawiło, że konieczne stało się opracowanie średniej wielkości okrętu podwodnego uzbrojonego w torpedy, który można było szybko zbudować[3]. Przybrzeżne okręty typu UB II były zbyt słabo uzbrojone i miały niewystarczający zasięg, przez co ich użycie ograniczone było przeważnie do wód Morza Północnego i kanału La Manche, natomiast nowo projektowane torpedowe okręty podwodne musiały być zdolne do operowania wokół Wysp Brytyjskich i na Morzu Śródziemnym[4][5]. Zrezygnowano z wcześniejszego schematu prostych jednostek jednokadłubowych z zewnętrznymi zbiornikami balastowymi na rzecz konstrukcji dwukadłubowej[6][7].

Projekt nowego okrętu podwodnego średniej wielkości oparto na konstrukcji udanych podwodnych stawiaczy min typu UC II[2][4]. Dziobowej części okrętu nadano nowy profil, a szyby minowe zastąpiono przedziałem torpedowym z czterema wewnętrznymi wyrzutniami torped; powiększono również wyposażony w dwa peryskopy kiosk[4]. Znacznie zwiększono moc silników spalinowych i elektrycznych, jak i pojemność zbiorników paliwa, jednak odbyło się to kosztem zmniejszenia o 40% wielkości baterii akumulatorów i o blisko 30% ich pojemności w stosunku do SM U-16(inne języki), przez co spadła prędkość podwodna i zasięg[4]. Okręty charakteryzowały się doskonałą manewrowością i krótkim czasem zanurzania, wynoszącym 30 sekund[8][9]. Budowa okrętów o nadanym przez Inspektorat U-Bootów numerze projektu 44, zwanych później typem UB III, miała rozpocząć się po zrealizowaniu przez stocznie kontraktów na budowę jednostek typu UB II i UC II, czyli najwcześniej wiosną 1917 roku[4].

SM[a] UB-62 zamówiony został 2 maja 1916 roku jako jednostka z liczącej 24 jednostki I serii okrętów typu UB III[4][b]. Powstał w stoczni Vulcan w Hamburgu jako jeden z 26 okrętów typu UB III zbudowanych w tej wytwórni[4][10]. UB-62 otrzymał numer stoczniowy 87 (Werk 87)[11][12]. Stępkę okrętu położono w 1916 roku[12], a zwodowany został 11 maja 1917 roku[9][13]. Koszt budowy okrętu wyniósł 3 mln 279 tys. marek[14].

Dane taktyczno-techniczne

Wnętrze przedziału torpedowego siostrzanego okrętu podwodnego UB-110
Wnętrze przedziału torpedowego siostrzanego okrętu UB-110(inne języki)

SM UB-62 był średniej wielkości okrętem podwodnym o konstrukcji dwukadłubowej[7][15]. Długość całkowita wynosiła 55,52 metra, szerokość 5,76 metra i zanurzenie 3,7 metra[7][14]. Kadłub sztywny miał 40,1 metra długości i 3,9 metra szerokości[14][16]. Podzielony był grodziami na następujące przedziały (od dziobu): przedział torpedowy, pomieszczenia załogi, centrala, pomieszczenia załogi, przedział silników spalinowych, przedział silników elektrycznych oraz rufowy przedział torpedowy[17]. Wysokość (od stępki do szczytu kiosku) wynosiła 8,25 metra[14][16]. Dziób jednostki przystosowany był do przecinania sieci przeciwpodwodnych[18]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 508 ton, a w zanurzeniu 639 ton[7][14].

Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa 6-cylindrowe, czterosuwowe silniki wysokoprężne MAN S6V35/35 o łącznej mocy 809 kW (1100 KM) przy 450 obr./min, zaś pod wodą poruszał się dzięki dwóm silnikom elektrycznym SSW o łącznej mocy 580 kW (788 KM) przy 362 obr./min[7][19]. Dwa wały napędowe obracały dwie śruby o średnicy 1,4 metra każda[9]. Jednostka wyposażona była w dwa stery kierunku i dwa podwójne stery głębokości[20]. Okręt osiągał prędkość 13,3 węzła na powierzchni i 8 węzłów w zanurzeniu[7][14]. Zasięg wynosił 8420 Mm przy prędkości 6 węzłów w położeniu nawodnym oraz 55 Mm przy prędkości 4 węzłów pod wodą[7][14]. Zbiorniki mieściły 68 ton paliwa[12][14][c], a energia elektryczna magazynowana była w dwóch bateriach akumulatorów po 62 ogniwa, zlokalizowanych pod przednim i tylnym pomieszczeniem mieszkalnym załogi[20]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 50 metrów[8][12][d], zaś czas wykonania manewru zanurzenia 30 sekund[8][21].

Głównym uzbrojeniem okrętu było pięć wewnętrznych wyrzutni torped kalibru 500 mm: cztery dziobowe i jedna na rufie, z łącznym zapasem 10 torped[5][9]. Broń artyleryjską stanowiło umieszczone przed kioskiem działo pokładowe kalibru 8,8 cm TK L/30 C/08, z zapasem amunicji wynoszącym od 160 do 296 naboi[9][12]. Okręt wyposażony był w dwa peryskopy: wachtowy i bojowy[18]. Wyposażenie ratownicze stanowiła umieszczona na pokładzie łódź ratunkowa[9].

Załoga okrętu składała się z trzech oficerów oraz 31 podoficerów i marynarzy[8][20][e].

Służba

1917 rok

SM UB-62 został wcielony do służby w Kaiserliche Marine 9 lipca 1917 roku[9][11]. Dowódcą jednostki został mianowany kpt. mar. (niem. Kapitänleutnant) Bernhard Putzier, dowodzący wcześniej UB-22[22]. Po okresie szkolenia U-Boot 24 sierpnia wszedł w skład 5. Flotylli U-Bootów Hochseeflotte[11][f].

6 września w odległości około 120 Mm na wschód od Aberdeen okręt zatrzymał i zatopił zbudowany w 1912 roku szwedzki parowiec „Hammar II” o pojemności 206 BRT, płynącego z ładunkiem węgla z Kingston upon Hull do Uddevalli (nigdy nie odnaleziono łodzi ratunkowych z liczącą 11 osób załogą statku)[23]. 17 września lista wojennych osiągnięć załogi U-Boota powiększyła się o dwa kolejne parowce: zbudowany w 1892 roku rosyjski „Australia” o pojemności 3592 BRT, zatopiony bez strat w ludziach w odległości 35 Mm na północny zachód od wyspy Muckle Flugga(inne języki)[24] oraz pochodzący z 1905 roku uzbrojony brytyjski „Queen Amelia” (4278 BRT), płynący z Archangielska do Dundee z ładunkiem lnu, zatrzymany i po ewakuacji załogi zatopiony torpedą w odległości 19 Mm na północny wschód od Muckle Flugga[25][26]. Nazajutrz w odległości 50 Mm na północny zachód od Muckle Flugga UB-62 storpedował bez ostrzeżenia i zatopił zbudowany w 1910 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Joseph Chamberlain” o pojemności 3709 BRT, transportujący drewno z Archangielska do Dieppe (w wyniku ataku zginęło 18 członków załogi, a kapitan i artylerzysta zostali wzięci do niewoli)[25][27]. 6 listopada u południowych wybrzeży Irlandii okręt podwodny zatrzymał i zatopił z działa pokładowego zbudowany w 1900 roku rosyjski żaglowiec „Benor” o pojemności 394 BRT, płynący z Liverpoolu do Kadyksu[28].

1918 rok

W 1918 roku na okręcie w miejsce działa kalibru 8,8 cm zamontowano działo kalibru 10,5 cm Utof C/16 L/45 (zapas pocisków wynosił od 108 do 192)[9][29].

14 stycznia w odległości 5 Mm na południowy wschód od Noss Head(inne języki) UB-62 storpedował bez ostrzeżenia i zatopił zbudowany w 1909 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Alster” o pojemności 964 BRT, przewożący ładunek suszonych ryb z Bergen do Kingston upon Hull (nikt nie zginął)[25][30]. 12 marca w odległości około 40 Mm na północny wschód od St Abb’s Head(inne języki) okręt zatrzymał i po ewakuacji załogi zatopił zbudowany w 1890 roku szwedzki parowiec „Oswin” (1743 BRT), marudera z konwoju OZ-16, płynącego z ładunkiem węgla z Methil do Göteborga[31]. 19 marca w odległości 44 Mm na północ od wysp Farne(inne języki) UB-62 storpedował bez ostrzeżenia i zatopił zbudowany w 1903 roku uzbrojony brytyjski parowiec „Burnstone” o pojemności 2340 BRT, który wypłynął z Immingham z ładunkiem węgla (w wyniku ataku na pokładzie śmierć poniosło pięć osób)[25][32].

20 kwietnia U-Boot został włączony do 2. Flotylli U-Bootów Hochseeflotte[11]. 9 lipca nowym dowódcą okrętu został por. mar. (niem. Oberleutnant zur See) Günther Sperling, dowodzący wcześniej U-57[33]. 25 lipca w odległości około 20 Mm na północny zachód od wyspy Rathlin UB-62 storpedował zbudowany w 1898 roku brytyjski parowiec „Indore” o pojemności 7300 BRT, płynący pod balastem z Liverpoolu do Galveston w konwoju OLB-4. Uszkodzony statek został sztrandowany, a później został podniesiony; na jego pokładzie zginęło dwóch członków załogi[34][35].

Po zakończeniu działań wojennych, w myśl postanowień rozejmu w Compiègne, SM UB-62 został 21 listopada 1918 roku poddany Brytyjczykom, a w 1922 roku złomowano go w Swansea[9][7].

Podsumowanie działalności bojowej

W latach 1917–1918 SM UB-62 odbył łącznie siedem patroli bojowych, podczas których zatopił osiem statków o łącznej pojemności 17 226 BRT, a jeden statek o pojemności 7300 BRT został uszkodzony[36]. Na pokładach zatopionych jednostek zginęło co najmniej 36 osób, w tym 18 na brytyjskim parowcu „Joseph Chamberlain”[27][36]. Pełne zestawienie bojowych osiągnięć okrętu przedstawia poniższa tabela[36]:

Lista zatopionych i uszkodzonych jednostek
Data Nazwa Państwo Tonaż[g] Los jednostki
6 września 1917 „Hammar II”  Szwecja 206 zatopiony
17 września 1917 „Australia”  Republika Rosyjska 3592 zatopiony
17 września 1917 „Queen Amelia”  Wielka Brytania 4278 zatopiony
18 września 1917 „Joseph Chamberlain”  Wielka Brytania 3709 zatopiony
6 listopada 1917 „Benor”  Republika Rosyjska 394 zatopiony
14 stycznia 1918 „Alster”  Wielka Brytania 964 zatopiony
12 marca 1918 „Oswin”  Szwecja 1743 zatopiony
19 marca 1918 „Burnstone”  Wielka Brytania 2340 zatopiony
25 lipca 1918 „Indore”  Wielka Brytania 7300 uszkodzony
RAZEM zatopione: 8
uszkodzone: 1

Uwagi

  1. SM – Seiner Majestät – [okręt] Jego Mości.
  2. UB 62 ↓ podaje, że okręt został zamówiony 20 maja 1916 roku.
  3. Gardiner i Gray 1985 ↓, s. 181 podają, że zbiorniki okrętu mieściły od 78 do 86 ton paliwa.
  4. UB III ↓ podaje, że dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 75 metrów.
  5. Fontenoy 2007 ↓, s. 111 podaje, że załoga okrętu liczyła 36 ludzi.
  6. Perepeczko 2000 ↓, s. 364 podaje, że okręt wszedł w skład 2. Flotylli U-Bootów Hochseeflotte, a 5. Flotylla U-Bootów Hochseeflotte została utworzona we wrześniu 1917 roku.
  7. Tonaż statków handlowych i innych cywilnych jednostek podany jest w tonach rejestrowych brutto.

Przypisy

Bibliografia