PROFILPELAJAR.COM

Rzeżusznik tatrzański
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	kapustowce
Rodzina	kapustowate
Rodzaj	rzodkiewnik
Gatunek	rzeżusznik tatrzański
	Nazwa systematyczna
	Arabidopsis neglecta (Schult.) O'Kane & Al-Shehbaz; Novon 7: 326 1997
	Multimedia w Wikimedia Commons

Rzeżusznik tatrzański, gęsiówka tatrzańska (Arabidopsis neglecta (Schult.) O'Kane & Al-Shehbaz) – gatunek rośliny należący do rodziny kapustowatych^[3]. Występuje głównie w Karpatach i na nielicznych stanowiskach w Alpach. W Tatrach, zarówno polskich, jak i słowackich jest pospolity^[4]. W Polsce występuje wyłącznie w Tatrach^[5].

Systematyka i nazewnictwo

We florze Polski opisywany jest jako rzeżusznik tatrzański (Cardaminopsis neglecta (Schult.) Hayek) lub gęsiówka tatrzańska (Arabis neglecta Schult.)^[6]. W 1997 r. jednak O'Kane i Al-Shehbaz na podstawie badań naukowych przenieśli go do rodzaju Arabidopsis (rzodkiewnik)^[7], tak więc obydwie nazwy polskie stały się niespójne z aktualną nazwą naukową.

Morfologia

Pokrój: Cała roślina jest naga, lub co najwyżej nieco tylko owłosiona^[5].

Łodyga: Pokładająca się lub wzniesiona, naga, lub tylko w dolnej części pokryta nielicznymi włoskami. Wysokość 4-20 cm.

Liście: O dość zmiennym kształcie, jasnozielone. Liście odziomkowe przeważnie pierzasto-wrębne z 4-12 ząbkami po każdej stronie, czasami lirowate, rzadko całobrzegie. Liście łodygowe podłużnie jajowate lub lirowate, całobrzegie lub grubo ząbkowane. Są nagie, lub co najwyżej rzadko na brzegach owłosione. Liście dolne oraz w środkowej części łodygi mają ogonki, wyższe są bezogonkowe^[5].

Kwiaty: Zebrane w gęste grono na szczycie łodygi. 4 różowoliliowe lub białe płatki korony^[5]

Owoc: Odstające łuszczyny. Nasiona nie oskrzydlone^[5].
Korzeń: O szyjce korzeniowej bez tuniki^[5].

Biologia i ekologia

Przeważnie roślina jednoroczna, rzadko wieloletnia. Kwitnie od lipca do sierpnia^[5]. W Tatrach rośnie w wilgotnych szczelinach skał i usypiskach skalnych, na piargach, w korytach potoków i nad brzegami jezior. Występuje głównie na podłożu granitowym, przepuszczalnym i wilgotnym. Występuje także na wyleżyskach. Roślina wysokogórska, o zasięgu pionowym do 2600 m n.p.m.^[4]. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Ass. Oxyrio-Saxifragetum^[8].

Zobacz też: Rośliny tatrzańskie.

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-11-10] (ang.).
↑ ^a ^b The Plant List. [dostęp 2017-01-28].
↑ ^a ^b Cardaminopsis neglecta. [dostęp 2017-01-24].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
↑ Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39 – 91, 2016. DOI: 10.3372/wi.46.46105.
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.