od 2020-12 → poprawić błędy językowe lub stylistyczne (pomoc: powszechne błędy językowe), od 2020-12 → dodać przypisy do treści niemających odnośników do źródeł. Dokładniejsze informacje o tym, co należy poprawić, być może znajdują się w dyskusji tego artykułu. Po wyeliminowaniu niedoskonałości należy usunąć szablon {{Dopracować}} z tego artykułu.
Charytatywna fundacja pomocy skazanym oraz ich rodzinom „Ruś Siedząca”
Благотворительный фонд помощи осужденным и их семьям «Русь Сидящая»
Ruś Siedząca (ros.Русь Сидящая, pełna nazwa: Fundacja Charytatywna Pomocy Skazanym i ich Rodzinom „Ruś Siedząca”, ros.Благотворительный фонд помощи осужденным и их семьям «Русь Сидящая») – pozarządowa organizacjacharytatywna działająca w Rosji.
Główne biuro organizacji znajduje się w Moskwie, a pozostałe zlokalizowane są w Nowosybirsku, Petersburgu i Jarosławiu. Równolegle z NGO funkcjonuje ruch społecznyPapieżyce, skupiający obywateli, którzy byli ofiarami nadużyć ze strony funkcjonariuszy organów ścigania, sądownictwa nadzorczego i penitencjarnego Federacji Rosyjskiej.
O fundacji
Okoliczności powstania
Ruch Ruś Siedząca został zapoczątkowany 21 listopada 2008 r. przez rosyjską dziennikarkę i publicystkę Olgę Romanową. Nazwę „Ruś Siedząca” zaproponowała Irina Jasina. U zarania ruchu stało nieformalne stowarzyszenie obywateli, których krewni przebywali w miejscach odosobnienia (więzieniach i łagrach). W 2014 zarejestrowano Charytatywną fundację pomocy skazanym oraz ich rodzinom[1].
Kierownictwo
Fundacją i ruchem kieruje dziennikarka Olga Romanowa. Działalność fundacji nadzoruje rada powiernicza kierowana przez Swietłanę Bachminę(inne języki), Irinę Jasiną, Włodzimierza Pieriewierzina, Tamarę Ejdelman oraz Marię Ejsmont. Przed zaginięciem w czerwcu 2008 roku do rady powierniczej należał również Piotr Oficerow[2].
Finansowanie
Fundacja Ruś Siedząca finansowana jest z darowizn obywateli.
W sierpniu 2017 przydzielono organizacji[3] dotację prezydencką w wysokości trzech milionów rubli. Organizacja odmówiła jej przyjęcia[4][5]. Olga Romanowa tłumaczyła[6] tę odmowę obawą przed powtórzeniem losu byłej dyrektorki departamentu państwowego wsparcia sztuki i folkloru Ministerstwa Kultury Rosji Sofii Apfelbaum, która została skazana za udział w sprzeniewierzeniu środków publicznych przyznanych grupie teatralnej Siódme Studio[7][8][9].
Od wiosny 2018 fundacja otrzymywała dotacje UE na tworzenie i działanie regionalnych „szpitali prawniczych”, czyli ośrodków pomocy prawnej.
Szefowa Rusi Siedzącej, Olga Romanowa, ogłosiła na Facebooku, że od 26 czerwca 2020 Fundacja Charytatywna zostanie zamknięta[10]. Powodem była decyzja sądu o wypłacie byłemu pracownikowi Dinarowi Idrisowowi odszkodowania w wysokości 1,3 mln rubli i ponownym jego zatrudnieniu[11]. Według Romanowej, konta Fundacji zostały zablokowane i nie dysponowała taką kwotą. Powiedziała również, że fundacja będzie kontynuowała swoją pracę nawet bez osobowości prawnej. W 2022 r. jednak nadal funkcjonuje jako osoba prawna[12].
Działalność i projekty
Prawnicy Fundacji bezpłatnie udzielają porad prawnych, zajmują się obroną w sądach oraz pomagają w pisaniu skarg. Fundacja zbiera i wysyła paczki do kolonii karnych i aresztów śledczych, prowadzi zbiórki dla internatów specjalnych oraz udziela pomocy humanitarnej rodzinom osądzonych[13].
Szkoła Obrońcy Publicznego to wspólny projekt Rusi Siedzącej, Centrum im. Sacharowa oraz Departamentu Spraw Wewnętrznych. Jest skierowany do osób, które chcą poznać swoje prawa oraz nauczyć się egzekwować je w sprawach dotyczących siebie i bliskich, umożliwiając ochronę przed nielegalnymi działaniami organów ścigania. Podczas projektu uczestnicy zapoznają się z procedurami spraw karnych i administracyjnych oraz czynnościami prowadzonymi na komisariatach policji.
Konsultant więzienny to system informacyjny dla osadzonych i ich rodzin, dostępny od 19 września 2017 r. pod adresem vturme.info. Strona umożliwia nawiązanie kontaktu i skonsultowanie swojego przypadku ze specjalistami oraz publikuje porady dla osób objętych i zagrożonych ograniczeniem lub pozbawieniem wolności. Umieszczone materiały stanowią analizę kazusów, z którymi organizacja zetknęła się w swojej praktyce oraz nadsyłanych przez samych odwiedzających.
Do stworzenia projektu przyczyniło się Stowarzyszenie Memoriał, które nagrodziło pomysł w zorganizowanym przez siebie konkursie i skierowało go do programu rozwijającego oddolne inicjatywy z dziedziny praw człowieka Human Rights Incubator[14].
MediaLaboratorium to projekt Rusi Siedzącej, mający na celu przezwyciężenie problemów w komunikacji. Projekt pomaga opowiedzieć swoją historię osobom, które nie mają doświadczenia w komunikacji biznesowej, publicznej lub administracyjnej.
Kontrowersje
Konflikt z kierownictwem Federalnej służby karnej
W maju 2017 ukazał się wspólny numer specjalny Nowoj Gaziety i Rusi Siedzącej, w całości poświęcony systemowi penitencjarnemu. W numerze napisano, że Ruś Siedząca wraz z Centrum Badań Strategicznych, opracowuje własny projekt reformy systemu karnego. Olga Romanowa poinformowała[15], że przygotowywane są poważne zmiany dotyczące organizacji pracy, przystosowania społecznego i ograniczenia przemocy w więzieniach.
Tuż po publikacji, 8 czerwca 2017, do moskiewskiego biura Rusi Siedzącej przybyli funkcjonariusze Wydziału ds. Przestępstw Gospodarczych[16]. Formalnym powodem wizyty był komunikat o sprzeniewierzeniu środków budżetowych z tytułu zobowiązań umownych.
Organizacja Er Es, która jest powiązana z Rusią Siedzącą, przez dwa lata (2015-2017) prowadziła projekt mający na celu poprawę umiejętności finansowych więźniów i ich rodzin.
Projekt został sfinansowany przez Bank Światowy. W jego ramach opracowano 4350 egzemplarzy broszur dotyczących wiedzy finansowej, które następnie wysłano do więzień oraz kolonii karnych. Wygłoszono też 92 wykłady dla więźniów, ich krewnych i personelu więziennego. W wyniku nalotu Wydziału ds. Przestępstw Gospodarczych, podczas którego przechwycono kopię jednego listu z podziękowaniami z kolonii, fundacja opublikowała oficjalne oświadczenie, w którym powiązała działania śledczych z opozycją organizacji i systemu FSK, w szczególności z faktem, że „Ruś Siedząca” bierze udział w opracowaniu koncepcji reformy systemu penitencjarnego.
9 czerwca 2017 Olga Romanowa została zmuszona do czasowego wyjazdu z Rosji[17]. Później sąd nie stwierdził nieprawidłowości w pracy Er Es. Organizacja złożyła pozew przeciwko przedstawicielom i operatorom Banku Światowego w Rosji, a sąd uznał, że Er Es wypełniła wszystkie zobowiązania wynikające z umów[18][19]. Następnie Ruś Siedząca złożyła pozew przeciwko Federalnej Służbie Penitencjarnej w celu ochrony swojej reputacji biznesowej[20].
Jesienią 2018 była więźniarka Inga Kriwitskaja zarejestrowała w Ministerstwie Sprawiedliwości bliźniaczkę Fundacji Ruś Siedząca i złożyła pozew przeciwko Oldze Romanowej i Lewowi Ponomariowowi o ochronę honoru i godności[21]. Kriwitskaja stwierdziła, że nic nie wie o tym, że organizacja o tej nazwie już istnieje[22]. Olga Romanowa i pracownicy organizacji wyrazili pewność, że Kriwitskaja działa pod kierownictwem FSK[22][23].
Status agenta zagranicznego
W marcu 2018 r. Ruś Siedząca otrzymała grant z Unii Europejskiej na otwarcie w Rosji[24] poradni prawnych mających na celu pomoc osobom, wobec których toczy się dochodzenie lub które zostały skazane bezprawnie. Fundacja samodzielnie wystąpiła o wpisanie na listę zagranicznych agentów non-profit[25]. Potwierdził to Aleksiej Fediarow, szef działu prawnego organizacji. 7 maja 2018 Ministerstwo Sprawiedliwości Federacji Rosyjskiej wpisało Charytatywną Fundację Pomocy Skazanym i ich Rodzinom do rejestru organizacji non-profit pełniących funkcję agenta zagranicznego.
Publikacje pracowników organizacji
Aleksiej Fiediarow prezentuje swoją książkę w Jelcyn-Centrum w Jekaterynburgu 23 stycznia 2019 roku
Niewinni w śledztwie: Instrukcja ochrony swoich praw - Невиновные под следствием: Инструкция по защите своих прав / Алексей Федяров. – М: Альпина Паблишер, 2020. – 284 с.
