Reaktor z rdzeniem usypanym (również: reaktor z łożem usypanym, ang. pebble bed reactor, PBR) – rodzaj reaktora jądrowego, w którym rdzeń stanowi stos „usypanych” elementów paliwowych – kul zawierających paliwo jądrowe, np. TRISO. Takie rozwiązanie techniczne stosowane jest w wysokotemperaturowych reaktorach chłodzonych gazem (HTGR). Pierwszym na świecie reaktorem HTGR z rdzeniem usypanym był AVR, uruchomiony w 1966.

Koncepcyjną odmianą takiego reaktora jest modułowy reaktor z rdzeniem usypanym (ang. pebble bed modular reactor, PBMR/MPBR). Jego wyróżnikami jest modułowość, kompaktowość i bezobsługowość, tj. umieszczenie całego oprzyrządowania i orurowania reaktora wewnątrz zamkniętego zbiornika – modułu.

W powiązaniu z technologią wysokotemperaturową określany był także jako Modular HTGR (MHTGR).

Idea reaktorów PBMR została spopularyzowana w latach 90. XX wieku przez południowoafrykański projekt PBMR, który w 2009 został porzucony.

• Arjun Makhijani: The Pebble Bed Modular Reactor. Institute for Energy and Environmental Research, 2001-08. [dostęp 2017-01-25]. (ang.).
• Linda Nordling. Pebble-bed nuclear reactor gets pulled. „Nature”, s. 1008–1009, 2010-02-23. DOI: 10.1038/4631008b. (ang.). 
• Evaluation of high temperature gas cooled reactor performance. T. IAEA-TECDOC-1694. Wiedeń: Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej, 2013. ISBN 978-92-0-137610-7. Brak numerów stron w książce