Prasat Kaôh Kér[2], Koh Ker[1][3][4] (khm.ប្រាសាទកោះកេរ្ដិ៍) – stanowisko archeologiczne znajdujące się w północnej Kambodży, obejmujące kompleks zabudowań świątynnych i sanktuariów w dawnej stolicy Imperium Khmerów, wymienianej w inskrypcjach jako Lingapura bądź Chok Garyar, założonej w 921 roku n.e. przez Dżajawarmana IV.
Prasat Kaôh Kér znajduje się na gęsto zalesionym i słabo zaludnionym terenie między pasmami górskimi Chuŏr Phnum Dângrêk i Phnum Kulên(inne języki) w północnej części Kambodży, w prowincji Preăh Vĭhéar, ok. 80 km na północny zachód od kompleksu świątynnego Angor Wat w Siĕm Réab[6]. Wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO stanowisko obejmuje obszar 1 187,61 ha, który otacza strefa buforowa o powierzchni 3 523,77 ha i tzw. strefa satelitarna o powierzchni 4 078,05 ha[5][6]. Kompleks rozpościera się na długość 4,9 km w osi północ-południe oraz 3,5 km w osi wschód-zachód[6].
Historia
Inskrypcje z Kaôh Kér (2006)
Kompleks został założony w 921 roku z inicjatywy króla AngkoruDżajawarmana IV. W latach 921–928 miasto było jedną z dwóch rywalizujących ze sobą stolic Imperium Khmerów (drugą był Angkor), natomiast od 928 do 944 roku Kaôh Kér było jedyną stolicą państwa[5]. Miasto, uważane za miejsce święte, zostało zbudowane w oparciu o hinduistyczne koncepcje wszechświata, a jego budowa trwała 23 lata[5]. Nazywane było Lingapura od lingamów reprezentujących boga Śiwę, a także Chok Gargyar, co w języku starokhmerskim oznaczało „drzewo żelaznego drewna” i odnosiło się do występującej na tym obszarze rośliny Hopea odorata(inne języki) lokalnie zwanej drzewem koki[6].
Charakterystyka
Pozostałości świątyni Prasat Neang Khmau (2019)Pozostałości świątyni Prasat Krachap (2011)
Stanowisko archeologiczne Kaôh Kér obejmuje 127 elementów, w tym 76 świątyń skupionych wokół prostokątnego zbiornika wodnego o nazwie Rahal, z których największy i najważniejszy jest centralnie położony kompleks świątynny Prasat Thom z siedmiostopniową piramidą schodkową o wysokości 36 m, wzniesioną na planie kwadratu o boku długości 62 m[4], mieszczącą świątynię Prasat Prang[6]. Rahal otacza sieć wałów i fos, pozostałości innych miejskich budowli i dróg oraz dzieła sztuki, głównie rzeźby oraz ich pozostałości, w świątyniach natomiast zachowały się nieliczne malowidła ścienne[6].
Koh Ker było wyrazem ambicji politycznych Dżajawarmana IV i cechowało się niekonwencjonalnymi i innowacyjnymi jak na owe czasy rozwiązaniami urbanistycznymi i architektonicznymi (takimi jak wykorzystanie do budowy dużych monolitycznych bloków kamiennych) oraz wysokim kunsztem artystycznym przejawiającym się m.ni. wznoszeniem okazałych rzeźb[5][6]. Kompleks świątynny Kaôh Kér zapoczątkował styl architektoniczny, zwany od nazwy kambodżańskiego stanowiska archeologicznego stylem Koh Ker[6][5].
.jpg)
