Poroniec (potok)

Poroniec
Ilustracja
Widok z Głodówki na zalesioną dolinę Porońca
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Potok
Długość 8,64[1] km
Powierzchnia zlewni

78,39 km²

Źródło
Miejsce stoki Wierchporońca
Wysokość

1055 m n.p.m.

Współrzędne

49°17′27″N 20°06′35″E/49,290833 20,109722

Ujście
Recypient Biały Dunajec
Miejsce

Poronin

Wysokość

730,2 m n.p.m.

Współrzędne

49°20′16″N 20°00′06″E/49,337778 20,001667

Położenie na mapie gminy Poronin
Mapa konturowa gminy Poronin, blisko prawej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast u góry znajduje się punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko dolnej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „źródło”, powyżej na lewo znajduje się również punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „źródło”, powyżej na lewo znajduje się również punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie powiatu tatrzańskiego
Mapa konturowa powiatu tatrzańskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „ujście”

Poroniec – potok, dopływ Białego Dunajca[2]. Pochodzenie nazwy nie jest znane; może mieć jakiś związek z nazwą wsi Poronin, ale nawet nie wiadomo, czy najpierw nadano nazwę potokowi, czy wsi. Dawniej Porońcem nazywano także Suchą Wodę Gąsienicową oraz polanę Psią Trawkę, zaś Dolinę Suchej Wody Gąsienicowej nazywano Doliną Porońca[3].

Poroniec ma źródła na wysokości ok. 1055 m n.p.m. na stokach Wierchporońca, pomiędzy polaną Poroniec a Drogą Oswalda Balzera. Źródło to jest ocembrowane i okresowo użytkowane. W górnym odcinku Poroniec płynie dolinką w kierunku północnym ze spadkiem 5,3%. Wyżłobione w warstwach łupkowo-piaskowcowych koryto ma szerokość 1–2 m i w niektórych miejscach zawalone jest gliniastym rumoszem. Potok zasilany jest okresowymi i niewielkimi ciekami spływającymi z dolinek wciosowych na obydwu zboczach[4].

Poroniec spływa przez polanę Poroniec, a następnie doliną pomiędzy dwoma grzbietami Pogórza Bukowińskiego: Brzegowskim Działem i jego odnogą z Galicową Grapą oraz Zgorzeliskowym Działem ze szczytami Zadni Wierch i Wierch Spalenisko[3][5]. Głównymi jego dopływami są: Budzów Potok, Cicha Woda, Chowańców Potok, Jesionkówka, Kunowski Potok[2]. Wzdłuż górnej części potoku biegnie granica Tatrzańskiego Parku Narodowego (należą do niego tereny po zachodniej stronie potoku). Poroniec uchodzi do Zakopianki w Poroninie na wysokości ok. 730 m n.p.m.[6], w miejscu o współrzędnych 49°20′17″N 20°00′07″E/49,338056 20,001944[2].

Potok w całości znajduje się w granicach Polski. Dolina potoku położona jest w województwie małopolskim, w powiecie tatrzańskim, w gminie Poronin. Potok zbiera wody z Tatr, Rowu Podtatrzańskiego i Pogórza Bukowińskiego. Jego dolna część oraz dopływ Cicha Woda stanowią granicę między Rowem Podtatrzańskim a Pogórzem Bukowińskim[7].

Jest to ciek wodny IV rzędu. Jego zlewnia ma powierzchnię 78,69 km². Cechuje ją duża asymetryczność. Zlewnia prawostronna ma powierzchnię 9,76 km², lewostronna 68,41 km², czyli jest 7-krotnie większa od lewej[4].

Dolina Porońca jest częścią Rowu Podtatrzańskiego i nosi nazwę Rowu Poronińskiego[3].

Przypisy

  1. Poroniec na mapie Geoportalu Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej – geoportal.kzgw.gov.pl. [dostęp 2017-03-25].
  2. a b c Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 218, ISBN 83-239-9607-5.
  3. a b c Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski: Wielka encyklopedia tatrzańska. Poronin: Wyd. Górskie, 2004. ISBN 83-7104-009-1.
  4. a b Krystyna Wit-Jóźwik. Hydrografia Tatr Wysokich. Objaśnienia do mapy hydrograficznej „Tatry Wysokie” 1:50 000. Polska Akademia Nauk. Instytut Geografii. Warszawa, 1974
  5. Tatry Zachodnie słowackie i polskie. Mapa turystyczna 1:25 000. Warszawa: Wyd. Kartograficzne Polkart Anna Siwicka, 2009/10. ISBN 83-87873-36-5.
  6. Tatry i Podtatrze. Mapa turystyczna 1:50 000. Warszawa: Compass, 2005.
  7. Jerzy Kondracki: Geografia regionalna Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 1998. ISBN 83-01-12479-2.