Pieśń husycka o królu Zygmuncie Luksemburczyku

Pieśń husycka o królu Zygmuncie Luksemburczyku (inc. Słyszeliśmy nowinę o węgierskim krali) – anonimowa średniowieczna pieśń w języku polskim, opowiadająca o walce narodu czeskiego pod wodzą Jana Žižki z Zygmuntem Luksemburczykiem, prowadzącym w latach 1420–1424 krucjaty antyhusyckie. Utwór był przeznaczony do śpiewania, o czym świadczą nuty dołączone do rękopisu (jednak ze względu na ich niestaranne wykonanie niemożliwe jest odtworzenie melodii[1]). Wymowa wiersza jednoznacznie staje po stronie broniących się przed węgierskim królem Czechów.

W tekście nie zostały wymienione dokładne wydarzenia historyczne, ale na podstawie wyszczególnionych faktów i postaci można wysnuć wniosek, że utwór opowiada o zwycięstwie Žižki pod Kutną Horą i Niemieckim Brodem na początku stycznia 1422 roku. Badacze przypuszczają, że wiersz jest przeróbką pierwowzoru pochodzącego z Moraw[2]. Zawiera liczne czechizmy, a o autorstwie innym niż czeski świadczy wers drugi (cóż nam Czeszy sprawili). Wymieniono także dwóch panów morawskich: Haška z Waldštejnu i Wacława z Kravaž. Według Aleksandra Brücknera[3] przeróbki dokonano w obozie bratanka Jagiełły Zygmunta Korybutowicza, który w 1422 opanował część Moraw i wkroczył do Pragi.

Pieśń... charakteryzuje się nastrojem triumfu nad wojskiem króla Zygmunta i drwiną z niego. Świadczą o tym wersy, w których dominują epitety obelżywe, wyrażające pogardę, a także szydercze wypowiedzi panów morawskich. Wersy te zostały skontrastowane z pełną pychy i dumy wypowiedzią króla, oraz z jego późniejszą bezradnością po przegranej walce.

Wiersz ma budowę nieregularną: występuje osiem 13-zgłoskowców, pięć 14-zgłoskowców, dwa 12-zgłoskowce, trzy 11-zgłoskowce, a pozostałe trzy wersy to 15-, 16- i 17-zgłoskowce. Dominują rymy wewnętrzne. Wiersz można więc podzielić na 21 wersów, jednakże Teresa Michałowska zaproponowała inny jego podział: na 42 wersy, także o zróżnicowanej długości (od 4 do 10 zgłosek w linijce tekstu)[3].

Utwór został zapisany w XV-wiecznym kodeksie Sermones de tempore zawierającym kazania oraz niewielką liczbę drobnych tekstów w języku polskim, czeskim i niemieckim[4]. Kopistą był zakonnik Krystian z Góry w klasztorze Augustianów w Żaganiu, który zapisał tekst najprawdopodobniej przed 1439 rokiem[5]. Obecnie kodeks przechowywany jest w Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu (sygn. I Q 393).


Przypisy

  1. ↑ Maciej Włodarski: Wstęp. W: Polska poezja świecka XV wieku. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1997, s. XXXII. ISBN 83-04-04378-5.
  2. ↑ Maciej Włodarski: Wstęp. W: Polska poezja świecka XV wieku. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1997, s. XXXI. ISBN 83-04-04378-5.
  3. ↑ a b Teresa Michałowska: Średniowiecze. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 546. ISBN 83-01-13842-4.
  4. ↑ Teresa Michałowska: Średniowiecze. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 545. ISBN 83-01-13842-4.
  5. ↑ Polska poezja świecka XV wieku. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1997, s. 21. ISBN 83-04-04378-5.

Bibliografia

  • Wiesław Wydra, Wojciech Ryszard Rzepka: Chrestomatia staropolska. Wrocław: Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, 2004, s. 287. ISBN 83-04-04747-0.
  • Teresa Michałowska: Średniowiecze. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002. ISBN 83-01-13842-4.
  • Maciej Włodarski: Wstęp. W: Polska poezja świecka XV wieku. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1998. ISBN 83-04-04378-5.
Polska poezja świecka XV wieku
poezja obyczajowa
wiersze satyryczne
utwory okolicznościowe i polemiczne
poezja dydaktyczna
poezja miłosna
cyzjojany
  • Na podstawie: Polska poezja świecka XV wieku, oprac. Maciej Włodarski. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław 1998. ISBN 83-04-04378-5

Read other articles:

Cheonan

Halaman ini berisi artikel tentang kota Cheonan di Korea Selatan. Untuk kapal angkatan laut, lihat ROKS Cheonan (PCC-772). Untuk artikel tentang tenggelamnya kapal ini, lihat ROKS Cheonan sinking. Cheonan 천안KotamadyaTranskripsi Korea • Hangul천안시 • Hanja天安市 • Alih Aksara yang DisempurnakanCheonan-si • McCune-ReischauerCh'ŏnan-siDari kiri ke kanan: Jalur Shinbu, Terminal, Namsan Public, Samgeori Park, Taejeosan Bronze Buddha,...

 

العلاقات الأرجنتينية السنغالية

العلاقات الأرجنتينية السنغالية الأرجنتين السنغال   الأرجنتين   السنغال تعديل مصدري - تعديل   العلاقات الأرجنتينية السنغالية هي العلاقات الثنائية التي تجمع بين الأرجنتين والسنغال.[1][2][3][4][5] مقارنة بين البلدين هذه مقارنة عامة ومرجعية للدو�...

 

Place des États-Unis

Square in Paris, France Place des États-UnisPlace des États-Unis in winterShown within ParisLength200 m (660 ft)Width60 m (200 ft)Arrondissement16thQuarterChaillotCoordinates48°52′05″N 2°17′39″E / 48.868007°N 2.294083°E / 48.868007; 2.294083 (Place des États-Unis)FromAvenue d'IénaToRue Dumont-d'UrvilleConstructionCompletion1866Denomination16 August 1881 The Place des États-Unis (French: [plas dez‿e.taz‿y.ni]; Uni...

Скотт (каталог марок)

У этого термина существуют и другие значения, см. Скотт. Скоттангл. Scott Postage Stamp Catalogue Логотип каталога Тип каталога универсальный, весь мир Язык английский Страна, город  США, Нью-Йорк Основан сентябрь 1868 Формы выхода 6 томов, мягкий переплёт, формат A4; с 2003 — 21 компак...

 

USS Reuben James (FFG-57)

Oliver Hazard Perry-class frigate For other ships with the same name, see USS Reuben James. USS Reuben James (FFG-57), Pacific Ocean, port bow view, 5 November 1985. History United States NameReuben James NamesakeBoatswain's Mate Reuben James Awarded22 March 1982 BuilderTodd Pacific Shipyards, Los Angeles Division, San Pedro, California Laid down19 November 1983 Launched8 February 1985 Sponsored byLois Haight Herrington Commissioned22 March 1986 Decommissioned18 July 2013 Stricken18 January 2...

 

Nazionale di calcio della Bielorussia

Bielorussia Uniformi di gara Casa Trasferta Sport Calcio Federazione BFFБеларуская федэрацыя футбола (Belaruskaja Fedėracyja Futbola) Confederazione UEFA Codice FIFA BLR Soprannome Белыя крылы, Belyja kryly(Ali bianche) Selezionatore Carlos Alós Record presenze Aljaksandr Kul'čy (102) Capocannoniere Maksim Ramaščanka (20) Ranking FIFA 100º (26 ottobre 2023)[1] Esordio internazionale Lituania 1 - 1 Bielorussia Vilnius, Lituania; 20 luglio 1992...

List of African American newspapers in Arkansas

List of Arkansas African-American newspapers Front page of the Arkansas Freeman from 1869. This is a list of African American newspapers that have been published in Arkansas. The first such newspaper in Arkansas was the Arkansas Freeman of Little Rock, which began publishing in 1869.[1] Newspapers City Title Beginning End Frequency Call numbers Remarks Baxter, Drew County The Baxter Vidette 1902[2] 1900s[2] Twice monthly[2] LCCN sn90050275 OCLC 222863...

 

Joypolis

Indoor amusement park chain This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these template messages) This article uses bare URLs, which are uninformative and vulnerable to link rot. Please consider converting them to full citations to ensure the article remains verifiable and maintains a consistent citation style. Several templates and tools are available to assist in formatting, such as reFill (documentation) an...

 

Галицький район (Львів)

У Вікіпедії є статті про інші значення цього терміна: Галицький район (значення). Галицький район Герб Львова Основні дані Країна:  УкраїнаМісто:  ЛьвівУтворений: 5 квітня 1951Населення: 58 812Географічні координати: 49°50′16″ пн. ш. 24°01′43″ сх. д. / 49.8379139°&...

François Sagat

French pornographic actor, model and director This biography of a living person needs additional citations for verification. Please help by adding reliable sources. Contentious material about living persons that is unsourced or poorly sourced must be removed immediately from the article and its talk page, especially if potentially libelous.Find sources: François Sagat – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (September 2013) (Learn how and when t...

 

Taufik Hidayat

Halaman ini berisi artikel tentang pemain bulu tangkis Indonesia. Untuk kegunaan lain, lihat Taufik Hidayat (disambiguasi). Taufik HidayatInformasi pribadiKebangsaanIndonesiaLahir10 Agustus 1981 (umur 42)Bandung, Jawa Barat, IndonesiaTinggi175 cm (5 ft 9 in)Berat65 kg (143 pon) (143 pon)PeganganKananPelatihMulyo HandoyoTunggal putraRekor413 menang, 138 kalahPeringkat tertinggi1 (24 Agustus 2000[1]) Rekam medali Bulu tangkis putra Mewakili  Indon...

 

Melena

Medical condition with dark feces For the promontory of Anatolia, see Melaena Promontorium. For Cuban towns with similar names, see Melena del Sur and Güira de Melena. For other uses, see Malena (disambiguation), Malina (disambiguation), Meleana (disambiguation), Melina (disambiguation), Milena (disambiguation), Milina, Molena, and Molina (disambiguation). This article includes a list of general references, but it lacks sufficient corresponding inline citations. Please help to improve this a...

Agadir

Agadircomuneⴰⴳⴰⴷⵉⵔ / Agadirأڭادير Agadir – Veduta LocalizzazioneStato Marocco RegioneSouss-Massa PrefetturaAgadir-Ida ou Tanane AmministrazioneSindacoAziz Akhannouch TerritorioCoordinate30°25′01″N 9°36′00″W30°25′01″N, 9°36′00″W (Agadir) Altitudine74 m s.l.m. Abitanti979 248[2] (2023) Altre informazioniFuso orarioUTC+0 CartografiaAgadir Sito istituzionaleModifica dati su Wikidata · Manuale Agadir (in berbero: ⴰ�...

 

Friedrich Engels

Pour les articles homonymes, voir Engels (homonymie). Cet article possède un paronyme, voir Friedrich Engel. Friedrich EngelsNaissance 28 novembre 1820Barmen( Royaume de Prusse)Décès 5 août 1895 (à 74 ans)Londres ( Royaume-Uni de Grande-Bretagne et d'Irlande)Nationalité Allemande BritanniqueFormation Université de Berlin (d)École/tradition Jeunes hégéliens, socialisme, communisme, socialisme scientifique, inspirateur du marxismePrincipaux intérêts philosophe, histoire, ...

 

1241 papal election

Election of Pope Celestine IV Papal election 1241Dates and location21 September – 25 October 1241Septasolium, RomeKey officialsProtodeaconRainiero CapocciElected popeGoffredo da CastiglioneName taken: Celestine IV← 12271243 → The 1241 papal election (21 September to 25 October)[1] saw the election of Cardinal Goffredo da Castiglione as Pope Celestine IV. The election took place during the first of many protracted sede vacantes of the Middle Ages, and like many of them ...

黛比·菲希爾

此條目需要擴充。 (2015年7月22日)请協助改善这篇條目，更進一步的信息可能會在討論頁或扩充请求中找到。请在擴充條目後將此模板移除。 此條目可参照外語維基百科相應條目来扩充。 (2015年7月22日)若您熟悉来源语言和主题，请协助参考外语维基百科扩充条目。请勿直接提交机械翻译，也不要翻译不可靠、低品质内容。依版权协议，译文需在编辑摘要注明来源，或于讨论�...

 

Saint-Léonard (Pas-de-Calais)

Pour les articles homonymes, voir Saint-Léonard. Saint-Léonard La mairie. Blason Administration Pays France Région Hauts-de-France Département Pas-de-Calais Arrondissement Boulogne-sur-Mer Intercommunalité Communauté d'agglomération du Boulonnais Maire Mandat Gwénaëlle Loire 2020-2026 Code postal 62360 Code commune 62755 Démographie Gentilé Saint-Léonardois Populationmunicipale 3 338 hab. (2021 ) Densité 982 hab./km2 Géographie Coordonnées 50° 41′ 2...

 

Museum of International Folk Art

Museum of International Folk ArtMOIFAMuseum of International Folk ArtEstablished1953LocationSanta Fe, New MexicoTypeFolk artCollection size>135,000 artifactsDirectorCharlie LockwoodPublic transit accessSanta Fe Trails (bus)Websitewww.internationalfolkart.org The Museum of International Folk Art is a state-run institution in Santa Fe, New Mexico, United States. It is one of many cultural institutions operated by the New Mexico Department of Cultural Affairs.[1] History The museum wa...

Victor-Amédée II

Victor-Amédée II (it) Vittorio Amedeo II Portrait de Victor-Amédée II en 1728 par Martin van Meytens. Titre Roi de Sardaigne 17 février 1720 – 3 septembre 1730(10 ans, 6 mois et 17 jours) Prédécesseur Charles III Successeur Charles-Emmanuel III Roi de Sicile(Victor-Amédée Ier) 22 septembre 1713 – 17 février 1720(6 ans, 4 mois et 26 jours) Prédécesseur Philippe IV Successeur Charles IV Prince de Piémont et Duc de Savoie 12 juin 1675 – 3 septemb...

 

Blackstar (spacecraft)

Reported codename of a secret U.S. orbital spaceplane system Experimental Orbital Vehicle redirects here. For the general topic, see orbital vehicle. This article has multiple issues. Please help improve it or discuss these issues on the talk page. (Learn how and when to remove these messages) This article may require cleanup to meet Wikipedia's quality standards. The specific problem is: Definitive vs. speculative tone in article body. Please help improve this article if you can. (December 2...