Philemon

Philemon[1]
Vieillot, 1816[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – filemon dzioborogi (P. buceroides)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

miodojady

Rodzaj

Philemon

Typ nomenklatoryczny

Merops moluccensis J.F. Gmelin, 1788

Gatunki

16 gatunków – zobacz opis w tekście

Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Philemon – rodzaj ptaków z rodziny miodojadów (Meliphagidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Australii, Nowej Gwinei, wschodniej Indonezji, Archipelagu Bismarcka i Nowej Kaledonii[13].

Morfologia i ekologia

Długość ciała 21–37 cm; masa ciała 46–223 g[14]. Żywią się nektarem, owadami i innymi bezkręgowcami, kwiatami, owocami i nasionami.

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1816 roku francuski przyrodnik Louis Jean Pierre Vieillot w publikacji swojego autorstwa Analyse d’une nouvelle ornithologie élémentaire[2]. Gatunkiem typowym jest filemon brązowy (Philemon moluccensis).

Etymologia

  • Philemon: gr. φιλημων philēmōn, φιλημονος philēmonos „kochający, całujący”[15].
  • Philedon (Phyledon): gr. πιληδονος philēdonos „lubiący przyjemność”, od φιλεω phileō „kochać”; ἡδονη hēdonē „przyjemność”[16]. Gatunek typowy: Merops moluccensis J.F. Gmelin, 1788; Merops corniculatus Latham, 1790.
  • Tropidorhynchus (Tropidorynchus, Tropidorhinchus, Terpidorhynchus): gr. τροπις tropis, τροπιδος tropidos „dziób statku”; ῥυγχος rhunkhos „dziób”[17]. Gatunek typowy: Merops corniculatus Latham, 1790.
  • Philemonopsis: rodzaj Philemon Vieillot, 1816; gr. οψις opsis „wygląd”[18]. Gatunek typowy: Philemon meyeri Salvadori, 1878.
  • Neophilemon: gr. νεος neos „nowy”; rodzaj Philemon Vieillot, 1816[19]. Gatunek typowy: Buphaga orienoides yorki[c] Mathews, 1912.
  • Microphilemon: gr. μικρος mikros „mały”; rodzaj Philemon Vieillot, 1816[20]. Gatunek typowy: Buphaga orientalis Latham, 1790 (= Tropidorhynchus citreogularis Gould, 1837).
  • Alphaphilemon: gr. αλφα alpha „pierwszy”; rodzaj Philemon Vieillot, 1816[21]. Gatunek typowy: Tropidorhynchus diemenensis Lesson, 1831.
  • Argentiphilemon: zbitka wyrazowa epitetu gatunkowego Tropidorhynchus argenticeps Gould, 1839 i nazwy rodzaju Philemon Vieillot, 1816[22]. Gatunek typowy: Tropidorhynchus argenticeps Gould, 1840.

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki[23]:

Uwagi

  1. ↑ a b c Niepoprawna późniejsza pisownia Tropidorhynchus Vigors & Horsfield, 1827.
  2. ↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Philedon Cuvier, 1816.
  3. ↑ Podgatunek P. buceroides.

Przypisy

  1. ↑ Philemon, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ a b L.J.P. Vieillot: Analyse d’une nouvelle ornithologie élémentaire. Paris: Deteville, libraire, rue Hautefeuille, 1816, s. 47. (fr.).
  3. ↑ G. Cuvier: Le règne animal distribué d’après son organisation, pour servir de base a l’histoire naturelle des animaux et d’introduction a l’anatomie comparée. T. 1. Paris: Chez Déterville, s. 358. (fr.).
  4. ↑ N.A. Vigors & T. Horsfield. A Description of the Australian Birds of the Collection of the Linnean Society; with an Attempt at Arranging them according to their natural Affinities. „Transactions of the Linnean Society of London”. 15, s. 323, 1827. (ang.). 
  5. ↑ G. Cuvier: Le règne animal distribué d’après son organisation, pour servir de base a l’histoire naturelle des animaux et d’introduction a l’anatomie comparée. Wyd. Nouvelle édition rev. et aug. T. 1. Paris: Chez Déterville, 1829, s. 583. (fr.).
  6. ↑ H.R. Schinz: Naturgeschichte und Abbildungen der Vögel-Gattungen. Nach den neuesten Systemen zum gemeinnützigen Gebrauche entworfen, und mit Berücksichtigung für den Unterricht der Jugend. Zürich: In Brodtmanns lithographischer Kunstanstalt, 1830, s. ryc. 77, seria: Des Thierreichs 2. Theil. (niem.).
  7. ↑ J.J. Kaup: Classification der Säugethiere und Vögel. Darmstadt: C.W. Leske, 1844, s. 41. (niem.).
  8. ↑ J. Verreaux & M.A.P.Œ. des Murs. Description d’Oiseaux nouveaux de la Nouvelle-Calédonie et indication des espèces déjà connues qui s’y rencontrent. „Revue et magasin de zoologie pure et appliquée”. 2e série, s. 133, 1862. (fr.). 
  9. ↑ T. Salvadori. Prodromus Ornithologiae Papuasiae et Moluccarum. IX. Menuridae - Certhiidae - Nectariniidae - Dicaeidae - Meliphagidae. „Annali del Museo civico di storia naturale di Genova”. 16, s. 79, 1880–81. (wł.). 
  10. ↑ a b G.M. Mathews. New Generic Names for Australian Birds. „Austral Avian Record”. 1 (5), s. 117, 1912–13. (ang.). 
  11. ↑ G.M. Mathews. Nomenclatural notes. „Bulletin of the British Ornithologists’ Club”. 45 (296), s. 94, 1924–25. (ang.). 
  12. ↑ G.M. Mathews: The Birds of Australia. Cz. 12. London: Witherby & Co., 1925, s. 96. (ang.).
  13. ↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Honeyeaters. IOC World Bird List (v13.1). [dostęp 2023-05-28]. (ang.).
  14. ↑ D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette, Honeyeaters (Meliphagidae), version 1.0, [w:] S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (redaktorzy), Birds of the World, Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY 2021, DOI: 10.2173/bow.meliph3.01 [dostęp 2023-05-28] (ang.). Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  15. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Philemon [dostęp 2017-10-13].
  16. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Philedon [dostęp 2023-05-28].
  17. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Tropidorhynchus [dostęp 2017-10-13].
  18. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Philemonopsis [dostęp 2017-10-13].
  19. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Neophilemon [dostęp 2017-10-13].
  20. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Microphilemon [dostęp 2017-10-13].
  21. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Alphaphilemon [dostęp 2017-10-13].
  22. ↑ The Key to Scientific Names ↓, Argentiphilemon [dostęp 2017-10-13].
  23. ↑ Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Meliphagidae Vigors, 1825 – miodojady – Honeyeaters (wersja: 2023-01-01). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2023-05-28].

Bibliografia

  • The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).